Nükleerciden öğretmen olmaz

Mersin'de nükleer santral kurmaya çalışan Rusya, Türkiye'de kurduğu Akkuyu NGS A.Ş. aracılığıyla okullarda ‪‎ nükleer‬ santralleri anlatmaya başlıyor. Milli Eğitim izin vermiş. Tam bir kurda kuzu teslim etme durumu. Çocuklarımızın beynini yıkayacaklar.

İşin trajik tarafı, Türkiye'de bu işi yapacak kadro bile yok, bizzat nükleer santral kurmak isteyen Rus şirket bu işi yapıyor. Sesimizi yükseltmek lazım. Özellikle de Mersin'deki velilerin okullara gidip, çocuklarının bu beyin yıkama sürecine alet olmaması için seslerini çıkarmaları gerek. İlk protestolar başladı. Mersin NKP üyeleri Milli Eğitim Bakanlığı önünde basın açıklaması yaptı ve verilen izinlerin iptali için dilekçe verdi.

Greenpeace de bir imza kampanyası başlattı: İmzalamak için aşağıdaki adrese tıklamanız yeterli.

http://imza.greenpeace.org/nukleermasallar

Elektrikli araçların sayısı artıyor

ABD'de elektrikli araç sayısı 300 bine yaklaşmış. Sadece 2014'te 120 bin elektrikli araç satılmış. Elektrikli araçlar çevreyi petrol ve gazla çalışan rakiplerine göre daha az kirletiyor ama bir şartla. O araçları mutlaka yenilenebilir enerji kaynaklarından (rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle vb.) sağladığımız elektrikle şarj etmeliyiz. Yoksa bir anlamı yok. Asıl çözümün de daha fazla yürümekte, bisiklette ve toplu taşımada olduğunu unutmayalım. Kısacası, aküsünü güneş enerjisiyle dolduran elektrikli otobüsleri yine otomobillere tercih etmeliyiz. Belediyeler de toplu taşıma filolarını buna göre organize etmeli.

Yaşasın tekbir

Özgür Gürbüz-BirGün/20 Kasım 2015

İngiltere hükümeti iklim değişikliğine yol açan kömür santrallerini 2025’e kadar kapatacağını açıkladı. Bizim Enerji Bakanlığı duyuyor mu olan biteni bilmiyorum. Tek bildiğimiz onlarca kömür santrali kurmayı planladıkları. Adana, Zonguldak, Aliağa ve Çanakkale civarında beşer onar termik santral planları var. Ne halka soruluyor ne de doğru dürüst çevre etkileri araştırılıyor. Oradaki insanlar ne yapacak, nerede yaşayacak, nasıl bir hava soluyacak belli değil. Türkiye’nin iklim değişikliğine katkısı da ortada. Dünyanın en çok elektrik üreten 20. ülkesiyiz. Ürettiğimiz elektriğin yüzde 70’ten fazlasını termik santrallerden (doğalgaz ve kömür) sağlıyoruz. Her yıl sellerde insanlarımız ölüyor, kuraklık yüzünden tarlalarda ürünler kavruluyor ama tek yaptığımız iş olan biteni seyretmek. Ha, bir de aklımıza geldikçe tekbir getiriyoruz. Statta, okulda, sokakta tekbir. Maşallah!

İngiltere’de sanayi devrimini gerçekleştiren iki hammadde vardı; kömür ve demir. İngiltere işte bu iki hammaddenin birinden vazgeçiyor. Sadece İngiltere değil, gelişmiş ülkelerin hemen hemen hepsi aynı yönde ilerliyor. İsveç, Danimarka gibi ülkeler çoktan petrolsüz, kömürsüz bir gelecek için planlarını yaptı. Ekonomisi bize yakın ülkeler de boş durmuyor. Örneğin Portekiz; elektrik üretiminin yüzde 60’dan fazlası yenilenebilir enerjiden sağlanıyor.

OECD bile kömür santrallerinin verimsizlerine ihracat kredilerini kesme konusunda anlaşmaya vardı. Yakında detaylar ortaya çıkacak. Kısacası dünyada yeni bir çağ başlıyor, adına güneş çağı diyelim. Türkiye bu çağın neresinde? Biz devre tekbir getirerek başlamıştık, tekbir getirerek devam ediyoruz. Arada da kayda değer bir şey yok. Ya Allah yola devam ama gittiğimiz yolun sonu yok farkında değiliz.

Filmler bize yol gösteriyor

Yalnız değiliz. İş mücadeleye gelince bu dünya çok küçük. Yeni otoyollara, havaalanlarına, sofranıza kadar uzanan genetiği değişmiş organizmalara (GDO), kentleşmeye karşı direnen çiftçilere sadece Türkiye’de rastlanmıyor. Dünyanın dört bir yanında insanlar benzer kavgaları veriyor. Amaçları aynı, yaşam hakkını savunmak, yaşamı sürdürülebilir kılmak. Farkları ise buldukları çözüm yolları.

Bu yıl sekizincisi düzenlenen Sürdürülebilir Yaşam Film Festivali (SYFF) dün başladı. Filmler dünyanın dört bir yanından derlenen güzel fikir ve mücadeleleri önümüze getiriyor. En sevdiğim film festivali SYFF desem abartmış olmam. Filmleri izlerken bazen aynı dertleri paylaştığım bir dostla sohbet ettiğimi düşünüyorum. Festival, yaratıcı fikirler edinmek, sorunlar hakkında bilgi sahibi olmak ve çözüm önerilerini görmek adına dört dörtlük bir fırsat sunuyor bizlere. www.surdurulebiliryasam.org adresinden bilgi alabileceğiniz festival bu yıl 20 ayrı noktada aynı zamanda başlıyor. Festival, Adana, Ankara, Antalya, Artvin, Balıkesir, Bayındır (İzmir), Bodrum (Muğla), Bursa, Çanakkale, Diyarbakır, Eskişehir, Fethiye (Muğla), Giresun, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Trabzon ve Urla’da (İzmir) ücretsiz izlenebiliyor. Festivalin bir özelliği de izleyicileri işin içine katması. Programda sohbet bölümleri de var. Ben de bir tanesine katılacağım. Pazar günü Caddebostan Kültür Merkezi'nde, 16.00'da gösterilecek, ‘Hayatta Kalma Bilgeliği’ adlı filmden sonra izleyicilerle filmi değerlendireceğiz, ilkim değişikliği sorununu tartışırken bu defa sadece insan merkezli bir değerlendirme yapmayacağız. Film ve doğa severleri beklerim.

Yenilenebilir enerji yeter hem de artar

Özgür Gürbüz-BirGün/13 Kasım 2015

Tarifa, İspanya. Foto: O. Gurbuz.

Nükleere, kömüre karşı çıkıp rüzgar dediğimizde, “fırıldaktan elektrik mi üreteceksiniz” dediler.

Daha sonra işin içine güneş girdi. Güneşle tekneleri yürütebilir, evlerinizi aydınlatabilirsiniz dedik, bize “güneşle ampul bile yakamıyoruz” dediler.

Dalga geçtikleri ‘dalga enerjisinin’ dünyadaki kurulu gücü 2012’de 530 MW’ı geçti. Yatağan termik santralinin verimini düşünürsek belki bir o kadar elektrik ‘dalga’dan üretiliyor.

Her söyledikleri yanlış çıktı. İşe yaramaz dedikleri güneş, rüzgar, jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynakları tüm dünyanın, başta iklim değişikliği olmak üzere çevre sorunlarından kurtulma ümidi oldu. Bizimkiler de dil değiştirdi. Önce fırıldak dedikleri rüzgar enerjisine sonraları, “canım, o da olsun ama az olsun” demeye başladılar. Şimdi son kozlarını oynuyorlar. Son haftalarda hem Enerji Bakanı Alaboyun’un ağzından hem de yandaş medyadaki haberlerden şu masalı dinliyoruz. Yenilenebilir yetmez!

Yeter beyefendiler yeter! Yetmeyi bir yana bırakın, artar bile! Şimdi size Enerji Bakanlığı’nın bile elinde olmayan bir teknikle Türkiye’nin elektrik talebini yenilenebilir enerjiyle nasıl karşılanabileceğini hesaplayacağım. Bu tekniğin adı ‘bakkal hesabı’.

Diyorlar ki, 2023’e kadar bu ülkenin 400-450 milyar kilovatsaat (kWs) elektriğe ihtiyacı var (Sabah Gazetesi, 21 Ekim). Bu zamana kadar abarttıkları bu talep tahminleri hep yanıldı. Ne dedilerse azı oldu ama biz yine de bu rakamı doğru kabul edelim. Sekiz yıl sonra 450 milyar kWs elektriğe ihtiyacımız olacakmış gibi yapalım. Türkiye’nin 2014 yılı elektrik üretimi 252 milyar kWs. Geriye 200 milyarlık bir açık kalıyor. Tutun bu rakamı aklınızda, şimdi bakkal hesabını yapmaya başlıyoruz.

Türkiye’nin güneşten elektrik üretme potansiyeli ne kadar? Enerji Bakanlığı’nın Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası’na göre 380 milyar kWs. Yetmeyi bırakın artıyor bile. Gelin iddia edilen açığı sadece güneşten karşılamayalım. Biraz da rüzgar yapalım.

Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’ne göre Türkiye’de ekonomik  rüzgar enerjisi potansiyeli 48 bin megavata (kurulu güç) denk geliyor. Bu da yılda 150 milyar kWs elektrik üretmek demek. Bakkal hesabı jeotermale, biyokütleye, hükümetin potansiyelin tümünü kullanacağız dediği HES’lere gelmeden bitti. Türkiye’nin değil elektrik açığı fazlası var. Hem de bu hesabı ilk yapmamız gereken işi, enerji tasarrufunu ve verimliliği hiç konuşmadan yaptık. Türkiye’nin yüzde 20-25 oranında tasarruf/verimlilik potansiyeli olduğunu yine devletin kendi raporlarından biliyoruz. Bu potansiyeli değerlendirsek gerçek talep 350 milyar kWs’lere düşecek.

Uzatmayalım, Türkiye aklını kullanırsa ne bu kadar elektriğe ihtiyaç duyacak, ne de üretmek için kömür ve nükleer santrallere muhtaç kalacak. Hesap açık ve net. Buna rağmen, aymazlık mı, fosil yakıt ve nükleer lobilerinin etkisi mi yoksa çıkar meselesi mi bilinmez; hükümet bu ve benzeri sloganlarla kafaları karıştırmaya devam ediyor. Bugün kullandıkları “yenilenebilir yetmez” iddiası işe yaramayınca başkasını bulacaklar. Türkiye’nin kurulu gücünün yüzde 84’ü ‘baz santraliylen, yani günün hemen hemen her saatinde elektrik üretebilme kabiliyetine sahipken, “rüzgar, güneş kesintili, bize baz santral lazım” diyecekler. Bizi bu argümanlarla uğraştırırken, yeşil enerji devriminin Türkiye’ye gelmesini geciktirecek, yapabildikleri kadar kömür santralini, nükleeri, HES’i yapıp, gidecekler.

Hükümet de biliyor, kömürün, nükleerin, dev barajların, merkezi elektrik üretim santrallerinin, halka sormadan yapılan her yatırımın vadesi doldu. Tutarsızlıkları, demeçlerinden okunabiliyor. Hem dışa bağımlılığı azaltacağız diyorlar hem de dışa bağımlılığı azaltabilecek tek seçeneğimiz yenilenebilir enerji kaynaklarına “yetmez” diyorlar. Çelişkinin böylesi görülmedi. Ama olsun, istikrarlı çelişkiler bunlar. 13 yıldır böyle.