Mini Yorum/18 Eylül 2013
Almanya,
İtalya, Çin ve ABD'den sonra Japonya da güneş kurulu gücünde 10 bin
MW'ı geçti. Fukuşima öncesi bu rakam 4 binin altındaydı. Japonya'daki
güneş fotovoltaik gücün 4'te 3'ünün çatılarda kurulan ticari olmayan
sistemler olması ise daha ilginç. Birçoğunun sahibi vatandaşlar, kendi
elektriklerini üretiyorlar.
Nükleer enerji elektriği şirketlerin tekeline, güneş ise halka bırakıyor. Güneşin daha temiz ve güvenli olmasının yanısıra nükleere karşı en
önemli üstünlüğü bu. Bizim hükümetimizin güneşin önüne engeller koyup,
nükleere olmadık sübvansiyonları vermesinin asıl nedeninin de bu
olduğunu düşünüyorum. Halkın değil, şirketlerin çıkarı için çalışmak.
Daha uzun cümleler kurmaya gerek yok.
Başka bir dünya
Özgür Gürbüz-BirGün/15 Eylül 2013
Gezi direnişi ve dünyadaki benzer örnekler gösteriyor ki mevcut politik modeller işlemiyor. Ekonomik krizin atlatıldığını söylemek zor, ‘pansuman tedbirlerin’ bizi ne kadar uzağa götüreceğini hep birlikte göreceğiz. Krizin açtığı sosyal yaralar ise derinleşerek artıyor. Bu yüzden birçok ülkede insanlar sokakta. Kapitalizm piyasadaki sıcak para akışını düzenlemeyi, üretim ve tüketimi canlandırmayı başarsa da yine tökezleyecek. Çünkü önünde bir de kaynak sorunu var. Dünyanın sınırlı kaynaklarıyla sınırsız tüketimi öngören bir modeli sürdürmek mümkün değil. Bu yüzden de yeni bir sisteme ihtiyacımız var.
Solun ‘yeni bir dünya’ söylemi çok yeni değil ama içeriği değişerek zenginleşiyor. Bunun en büyük nedenlerinden biri de ekolojinin eskisine oranla daha çok konuşulması. Önümüzde sadece bir paylaşım sorunu yok. Ne üreteceğimizi, ne kadar üreteceğimizi ve nasıl üreteceğimizi de sorgulayan bir paylaşım sorunu var. Herkesin otomobili olmayacak; bu kesin. Herkesin otomobilini üretecek hammaddeleri çıkarmak ve imal etmek için doğaya verilecek ekolojik zararı hayal etmek bile zor. Tüm bu otomobillere yetecek petrolü bulsanız da, küresel iklim değişikliğini geri dönülemeyecek noktaya getirmeyi göze almadıkça yakamazsınız. Elinizde yeterli kaynak olması sorunu çözmüyor. Devir ‘hesap devri’ anlayacağınız.
Yeni sistemin bütününü hayal etmek zor ama üretimde kararların daha kolektif bir biçimde alınacağını söylemek yanlış olmaz. Bir maden, bir fabrika için muhatabınızın hükümet olduğu günler geçti. Dört yılda bir seçilmiş olmak yeterli değil. Halka soracaksınız ve hatta bazı temel ihtiyaçların kullanımını, mülkiyetinin özelleştirilmesini olabildiğince sınırlayacaksınız. Müştereklerimizin dünyadaki insanlar tarafından adil bir şekilde kullanıldığından, paylaşıldığından emin olmak zorundayız. Nedir bu müşterekler? Yaşam kaynağımız su, temiz hava, temel gıda ürünleri, onların yetiştiği topraklar ve ortak kullandığımız alanlardan bahsediyoruz; Gezi Parkı gibi. Okulumu, hastanemi bana sormadan kapatamazsınız, parkıma AVM dikemezsiniz.
Üretim kararlarının adil bir süreçte alındığı, üretilen mal ve hizmetlerin eşitçe paylaşıldığı ve tüm süreç boyunca doğanın sınırlarının zorlanmadığı yeni bir anlayışı sistemin temeline yerleştirmeliyiz. Hayatımızı zenginleştiren pratik gelişmeler de olabilir. Çalışma saatleri azaltılabilir ve böylece üretim hızı yavaşlatılarak insanların kendilerine ve sevdiklerine daha fazla zaman ayırması sağlanabilir. “Hayattaki her şeyim” diye anlattıkları çocuklarını fazla çalışmaktan haftada sadece birkaç saat görebilen anne ve babalar, en büyük aşklarıyla parklarda dolaşmaya fırsat bulamayan sevgililer, büyükleriyle daha çok vakit geçirmek isteyen vefalı çocuklar sanırım bu fikre karşı çıkmaz. Haftada altı değil beş, beş değil dört gün çalışarak sınırlı kaynakların tükenişini yavaşlatabilir, doğanın kendini yenilemesine fırsat verebiliriz. Bu fikrin önünde şirketlerin kar hırsı dışında hiçbir şey durmuyor. Sahip olduğumuz teknolojik seviye ihtiyaçlarımızı karşılamak için beş gün çalışmamızı gerektirmiyor. Haftada 2-3 gün bile temel ihtiyaçlarımızı karşılamaya yeter. Fazla çalışıyorsak bilin ki, birilerinin evindeki ikinci televizyon, daha lüks bir otomobil, keyfi uçak seyahatleri, savaş makinaları için çalışıyoruz. Kısa ömrünüzü gerçekten de böyle geçirmek istiyor musunuz?
Başka bir dünya mümkün ve başarmanın anahtarı birlikte olmak. Unutmayın, doğanın en zayıf olduğu an, biyoçeşitliliğin azaldığı zamandır. Tarlada tek ürün varsa, hasat garanti değildir. O ürüne zarar veren bir hastalık sizi aç bırakabilir. Farklı ürünlerin olduğu tarlalar ise zor günlerde daha dayanıklıdır. Gezi direnişinin bugüne kadar sürmesi farklı grupların bir araya gelmesinden kaynaklanıyor. Dindarlar, ateistler, sosyalistler, çevreciler, eşcinseller, sosyal demokratlar… Bu çok renkli tarlalar çoğaldıkça hasat zamanı da yaklaşacak.
Gezi direnişi ve dünyadaki benzer örnekler gösteriyor ki mevcut politik modeller işlemiyor. Ekonomik krizin atlatıldığını söylemek zor, ‘pansuman tedbirlerin’ bizi ne kadar uzağa götüreceğini hep birlikte göreceğiz. Krizin açtığı sosyal yaralar ise derinleşerek artıyor. Bu yüzden birçok ülkede insanlar sokakta. Kapitalizm piyasadaki sıcak para akışını düzenlemeyi, üretim ve tüketimi canlandırmayı başarsa da yine tökezleyecek. Çünkü önünde bir de kaynak sorunu var. Dünyanın sınırlı kaynaklarıyla sınırsız tüketimi öngören bir modeli sürdürmek mümkün değil. Bu yüzden de yeni bir sisteme ihtiyacımız var.
Solun ‘yeni bir dünya’ söylemi çok yeni değil ama içeriği değişerek zenginleşiyor. Bunun en büyük nedenlerinden biri de ekolojinin eskisine oranla daha çok konuşulması. Önümüzde sadece bir paylaşım sorunu yok. Ne üreteceğimizi, ne kadar üreteceğimizi ve nasıl üreteceğimizi de sorgulayan bir paylaşım sorunu var. Herkesin otomobili olmayacak; bu kesin. Herkesin otomobilini üretecek hammaddeleri çıkarmak ve imal etmek için doğaya verilecek ekolojik zararı hayal etmek bile zor. Tüm bu otomobillere yetecek petrolü bulsanız da, küresel iklim değişikliğini geri dönülemeyecek noktaya getirmeyi göze almadıkça yakamazsınız. Elinizde yeterli kaynak olması sorunu çözmüyor. Devir ‘hesap devri’ anlayacağınız.
Yeni sistemin bütününü hayal etmek zor ama üretimde kararların daha kolektif bir biçimde alınacağını söylemek yanlış olmaz. Bir maden, bir fabrika için muhatabınızın hükümet olduğu günler geçti. Dört yılda bir seçilmiş olmak yeterli değil. Halka soracaksınız ve hatta bazı temel ihtiyaçların kullanımını, mülkiyetinin özelleştirilmesini olabildiğince sınırlayacaksınız. Müştereklerimizin dünyadaki insanlar tarafından adil bir şekilde kullanıldığından, paylaşıldığından emin olmak zorundayız. Nedir bu müşterekler? Yaşam kaynağımız su, temiz hava, temel gıda ürünleri, onların yetiştiği topraklar ve ortak kullandığımız alanlardan bahsediyoruz; Gezi Parkı gibi. Okulumu, hastanemi bana sormadan kapatamazsınız, parkıma AVM dikemezsiniz.
Üretim kararlarının adil bir süreçte alındığı, üretilen mal ve hizmetlerin eşitçe paylaşıldığı ve tüm süreç boyunca doğanın sınırlarının zorlanmadığı yeni bir anlayışı sistemin temeline yerleştirmeliyiz. Hayatımızı zenginleştiren pratik gelişmeler de olabilir. Çalışma saatleri azaltılabilir ve böylece üretim hızı yavaşlatılarak insanların kendilerine ve sevdiklerine daha fazla zaman ayırması sağlanabilir. “Hayattaki her şeyim” diye anlattıkları çocuklarını fazla çalışmaktan haftada sadece birkaç saat görebilen anne ve babalar, en büyük aşklarıyla parklarda dolaşmaya fırsat bulamayan sevgililer, büyükleriyle daha çok vakit geçirmek isteyen vefalı çocuklar sanırım bu fikre karşı çıkmaz. Haftada altı değil beş, beş değil dört gün çalışarak sınırlı kaynakların tükenişini yavaşlatabilir, doğanın kendini yenilemesine fırsat verebiliriz. Bu fikrin önünde şirketlerin kar hırsı dışında hiçbir şey durmuyor. Sahip olduğumuz teknolojik seviye ihtiyaçlarımızı karşılamak için beş gün çalışmamızı gerektirmiyor. Haftada 2-3 gün bile temel ihtiyaçlarımızı karşılamaya yeter. Fazla çalışıyorsak bilin ki, birilerinin evindeki ikinci televizyon, daha lüks bir otomobil, keyfi uçak seyahatleri, savaş makinaları için çalışıyoruz. Kısa ömrünüzü gerçekten de böyle geçirmek istiyor musunuz?
Başka bir dünya mümkün ve başarmanın anahtarı birlikte olmak. Unutmayın, doğanın en zayıf olduğu an, biyoçeşitliliğin azaldığı zamandır. Tarlada tek ürün varsa, hasat garanti değildir. O ürüne zarar veren bir hastalık sizi aç bırakabilir. Farklı ürünlerin olduğu tarlalar ise zor günlerde daha dayanıklıdır. Gezi direnişinin bugüne kadar sürmesi farklı grupların bir araya gelmesinden kaynaklanıyor. Dindarlar, ateistler, sosyalistler, çevreciler, eşcinseller, sosyal demokratlar… Bu çok renkli tarlalar çoğaldıkça hasat zamanı da yaklaşacak.
Olimpiyat ruhu bize uzak
Özgür Gürbüz-BirGün/8 Eyül 2013
Bu yazıyı yazarken 2020 Olimpiyatları’nın hangi kentte yapılacağı henüz açıklanmamıştı. İstanbul seçilsin ya da seçilmesin, ‘olimpiyat ruhu’nu hatırlamakta, Türkiye’nin mevcut haliyle olimpiyat ruhuna ne kadar uzak olduğunu görmekte fayda var. Dünyanın ve Türkiye’nin beş halkanın üstünde uçuşan barış güvercinlerini geri çağırmaya çok ihtiyacı var.
Barış ve Olimpiyat
Olimpiyatların doğduğu antik Yunan’da, oyunlardan bir ay önce kent devletleri arasında ateşkes ilan edilirdi. Böylece sporcu ve seyirciler Olimpiya’ya korkusuzca gidebilirdi. Hasım ülkeler güçlerini disk atarak, koşarak ve güreşerek gösterirlerdi. Olimpiyatların nasıl doğduğuna dair onlarca rivayet var ama bir tanesi bana daha inandırıcı gelir. Bu rivayete göre Elis Kralı İfitos savaştan bunalmış, düşmanlarından kurtulmaya çalışmaktadır. Bir kâhin ona tanrıların şerefine bu oyunları düzenlemesini tavsiye eder. İfitos kâhini dinler ve oyunlar başlar. Ateşkes çağrısıyla birlikte oyunların duyuruları yapılır. İşin içine tanrılara adanmış bir yarışma girince Spartalılar, Elis kentini oyunlar boyunca rahat bırakır.
Buradaysa ateşkes silahların ve sözlü tehditlerin gölgesinde geçiyor. Türkiye’nin barışla arası iyi değil. Barış güvercinleri dilimizden düşmüyor ama yüreğimize de hiç konmuyor. Üstünden 500 yıl geçen fetihleri kutluyoruz. Halbuki fethetmek sadece bir tarafı, tarifi zor bedeller karşılığında mutlu edebilir. Barış ise iki tarafa kazandırır. Zafer kazandığımız günler tatildir ama imzaladığımız barış anlaşmalarının, biten savaşların gününü kimse hatırlamaz. 2020 Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmak isteyen Türkiye Cumhuriyeti’nin Başbakanı, keşke günlerini komşusu Suriye’ye saldırılması için lobi yapmak yerine, Kral İfitos gibi ateşkes çağrısı yaparak geçirseydi. Orta Doğu’ya savaşı değil barışı getirmeye çalışsaydı.
Ustalık ve Olimpiyat
Umut ve Olimpiyat
Türkiye’de gerçek bir demokrasi isteyenlerin depar işareti de Gezi Parkı oldu. En güzel 100 metreyi koşmaya orada başladı bu ülke… Şimdi demokrasi rekoru kırmaya çalışıyor. Ankara’da ODTÜ’de, İstanbul’da Riva’da. Olimpiyat ruhu, olimpiyatların doğduğu Elis’e çok da uzak olmayan bu topraklara geri dönmeye çalışıyor.
Bu yazıyı yazarken 2020 Olimpiyatları’nın hangi kentte yapılacağı henüz açıklanmamıştı. İstanbul seçilsin ya da seçilmesin, ‘olimpiyat ruhu’nu hatırlamakta, Türkiye’nin mevcut haliyle olimpiyat ruhuna ne kadar uzak olduğunu görmekte fayda var. Dünyanın ve Türkiye’nin beş halkanın üstünde uçuşan barış güvercinlerini geri çağırmaya çok ihtiyacı var.
Barış ve Olimpiyat
Olimpiyatların doğduğu antik Yunan’da, oyunlardan bir ay önce kent devletleri arasında ateşkes ilan edilirdi. Böylece sporcu ve seyirciler Olimpiya’ya korkusuzca gidebilirdi. Hasım ülkeler güçlerini disk atarak, koşarak ve güreşerek gösterirlerdi. Olimpiyatların nasıl doğduğuna dair onlarca rivayet var ama bir tanesi bana daha inandırıcı gelir. Bu rivayete göre Elis Kralı İfitos savaştan bunalmış, düşmanlarından kurtulmaya çalışmaktadır. Bir kâhin ona tanrıların şerefine bu oyunları düzenlemesini tavsiye eder. İfitos kâhini dinler ve oyunlar başlar. Ateşkes çağrısıyla birlikte oyunların duyuruları yapılır. İşin içine tanrılara adanmış bir yarışma girince Spartalılar, Elis kentini oyunlar boyunca rahat bırakır.
Buradaysa ateşkes silahların ve sözlü tehditlerin gölgesinde geçiyor. Türkiye’nin barışla arası iyi değil. Barış güvercinleri dilimizden düşmüyor ama yüreğimize de hiç konmuyor. Üstünden 500 yıl geçen fetihleri kutluyoruz. Halbuki fethetmek sadece bir tarafı, tarifi zor bedeller karşılığında mutlu edebilir. Barış ise iki tarafa kazandırır. Zafer kazandığımız günler tatildir ama imzaladığımız barış anlaşmalarının, biten savaşların gününü kimse hatırlamaz. 2020 Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmak isteyen Türkiye Cumhuriyeti’nin Başbakanı, keşke günlerini komşusu Suriye’ye saldırılması için lobi yapmak yerine, Kral İfitos gibi ateşkes çağrısı yaparak geçirseydi. Orta Doğu’ya savaşı değil barışı getirmeye çalışsaydı.
Ustalık ve Olimpiyat
Antik Yunan’daki demokrasiyi de mumla arar haldeyiz.
Rakibe saygı, ne spor sahalarında ne de politikada kaldı. Birbirleriyle savaşan
kentler ateşkes ilan edebilirken, aynı ülkenin siyasi partileri barış
günlerinde el sıkışmaktan sakınır halde. Meclis çatısı altında bir küfür,
kıyamet gidiyor. Sokaklar ikiye bölünmüş. Tarih usta sporcuların alçak gönüllüğünü
yazarken, zamanın gerisindekiler ‘usta’nın kibrine övgüler düzme hevesindeler. Halbuki
Emil Zatopek’i gördü bu pistler.
1948’de 10 bin metrede, 1952’de 5 bin ve 10 binde geçtiği Alain Mimoin ile yaşadığı diyaloğu unutmadı. 1956’da Zatopek,
kendisini ilk kez geçip Olimpiyat Şampiyonu olan Mimoin’i şapkasını çıkararak
selamlamıştı. Hem de Mimoin’in kendisini bitiş çizgisinde bekleyip, “Emil,
bu sefer ben kazandım” demesine rağmen. Pardon, usta mı demiştiniz?
Umut ve Olimpiyat
Umutsuz değiliz elbet. 1968 Olimpiyatları’nda 200 metrede
altın ve bronz madalyaları alan Tommie
Smith ve John Carlos’un madalya
töreninde kalkan siyah eldivenli ellerine benziyor park direnişleri. Irkçılığa,
ötekileştirmeye karşı kalkan siyah yumruklarımız oldu parklarımız ve
ağaçlarımız. Bugün İstanbul’un son yeşil alanlarını korumak için Kuzey
Ormanları’nda kamp yapıyor insanlar. Belki de şu anda Riva yolundasınız. Ötekiler,
çapulcular ve yüzde 50 denilenlerin sıkılmış siyah yumrukları havada. Gezi
Parkı ise Etiyopyalı maratoncu Abebe
Bikila’yı ateşleyen dikili taşa benziyor. Yer Roma, 1960 Olimpiyatları.
Çıplak ayakla koşan Bikila, yarıştaki son atağını bitişe 1 kilometre kala
yapmaya karar veriyor. Depar için koyduğu işaret İtalyanların Mussolini zamanında ülkesi Etiyopya’dan
alıp getirdikleri meşhur dikili taş. Bikila depara orada başlıyor ve rakibi
Faslı Abdesselem’e 200 metre fark
atarak altın madalyayı alıyor. Bikila 1964’te 40 gün önce geçirdiği apandisit
ameliyatına rağmen maratonu yine birinci bitirerek olimpiyat tarihine geçiyor.
Üst üste iki kez maraton kazanan ilk sporcu Abebe Bikila.
Türkiye’de gerçek bir demokrasi isteyenlerin depar işareti de Gezi Parkı oldu. En güzel 100 metreyi koşmaya orada başladı bu ülke… Şimdi demokrasi rekoru kırmaya çalışıyor. Ankara’da ODTÜ’de, İstanbul’da Riva’da. Olimpiyat ruhu, olimpiyatların doğduğu Elis’e çok da uzak olmayan bu topraklara geri dönmeye çalışıyor.
İstanbul ormanlarına sahip çıkıyor
İstanbul'daki 3. köprü ve 3. havalimanı projeleri, kentin elde kalan son yeşil alanını da tehdit ediyor. Bu alanları savunmak için yola çıkan doğaseverler, 7-8 Eylül 2013 tarihlerinde Riva'da büyük bir etkinlik gerçekleştirecek. Yarınki etkinlik öncesi paylaşılan bilgi notunu aşağıda bulabilirsiniz.1. Kuzey Ormanları Savunması olarak 7-8 Eylül’de gerçekleştireceğimiz kampın alanı, yangın mevsimi olması nedeniyle, bölgede bulunan resmi kamp alanlarından birisi olan Riva, Elmas burnundaki alan olarak belirlendi ve resmi sözleşme/başvuru yapıldı. Tuvalet, kullanım suyu, duş, elektrik gibi olanakların bulunduğu kamp alanıyla ilgili ayrıntılı bilgilere linkten ulaşabilirsiniz: (http://rivaelmasburnu.com/).
2. Kampa ulaşım için İstanbul’un çeşitli bölgelerinden otobüs kaldırılacak . Kamp alanına TEM bağlantılı Kavacık mevkiinden Riva’ya kadar uzanan otoyol ile 20 dakikada ulaşabilirsiniz. Ayrıca 137 numaralı İETT otobüsü Beykoz’dan kalkıp, kampa 1 kilometre uzaklıkta olan Riva merkeze kadar geliyor. Kampa özel araçla gelecek arkadaşlar bize ulaşırlarsa, ulaşım konusunda destek isteyebiliriz.
3. Kamp alanında konaklama için çadır kullanacağız. Kampın ücretli çadırları mevcut. Ancak çadır, mat ve tulum ihtiyaçlarımızı kolektif olanaklarımızla karşılamaya çalışıyoruz. Gelen arkadaşların kendi çadırlarını getirmesini tavsiye ediyor, fazla çadır göz çıkarmaz diyor, bu konuda katkı sunabilecek herkesin bize ulaşmasını rica ediyoruz.
4. Kamp alanında, 2 günlük yiyecek ve içecek ihtiyaçlarımızı yine kendi olanaklarımızla karşılamaya çalışıyoruz. Bu konuda topluca katkı sunabilecek veya olanak bulabilecek arkadaşlar lütfen bize ulaşsınlar. Kampta ortak sofralar kurmaya çalışacağız, gelen arkadaşların bol yiyecekle gelmesini rica ediyoruz.
5. Kampa gelenlerin yanlarında getirmesini tavsiye ettiğimiz ve bulunmasına yardımcı olmasını istediğimiz temel kalemler: Çadır, uyku tulumu, mat, yere sermek için çul-hasır, el feneri, bardak, tabak, çatal-bıçak (mümkün olduğunca çöp üretmemek için kağıt-plastik olmayan); peçete, tuvalet kağıdı, çöp poşeti, sağlık ve temel ilkyardım malzemeleri, şapka, yağmurluk.
6. Kampa çocuklarıyla gelecek arkadaşlar için bir çocuk oyun –etkinlik çadırı oluşturmak istiyoruz. Bu konuda oyun-etkinlik malzemesi katkısında bulunup çocuklarla etkinlik yapabilecek arkadaşların katkısını ve bizlere ulaşmasını bekliyoruz.
7. Kampta çadır açmaları için sağlıkçı arkadaşlarla temasa geçtik, kampımızda bir acil yardım sağlıkçı ekibi bulunacak. Acil sağlık malzemesi katkısında bulunabileceklerin bize ulaşmasını bekliyoruz. Sağlıkçı arkadaşlar aynı zamanda bisikletliler grubuna da eşlik edecekler.
8. Kampa evcil hayvanlarınızla katılmanız mümkün.
9. Kampta kolektif giderler için destek verebilenlerden 10 lira talep ediyoruz.
Tankın yeşili olmaz
Özgür Gürbüz-BirGün/1Eylül 2013
F-16 savaş uçağı bir saate 3 bin 24 litre yakıt tüketiyor. Çoğu zaman uçaklar gibi jet yakıtıyla çalıştırılan M1 Abrams tankı da hareket halindeyken bir saatte 230 litre yakıt tüketiyor. Bu tankın yakıt kapasitesi 1885 litre. Rakamları, askeri enerji harcamaları konularında detaylı araştırmalar yapmış Dr. Sohbet Karbuz’dan aldım. M1 Abrams tankı da F-16’lar gibi Ortadoğu’nun yabancısı değil. Körfez Savaşı’nda, Irak’ın işgalinde bu savaş makineleri kullanıldı.
F-16 savaş uçağı bir saate 3 bin 24 litre yakıt tüketiyor. Çoğu zaman uçaklar gibi jet yakıtıyla çalıştırılan M1 Abrams tankı da hareket halindeyken bir saatte 230 litre yakıt tüketiyor. Bu tankın yakıt kapasitesi 1885 litre. Rakamları, askeri enerji harcamaları konularında detaylı araştırmalar yapmış Dr. Sohbet Karbuz’dan aldım. M1 Abrams tankı da F-16’lar gibi Ortadoğu’nun yabancısı değil. Körfez Savaşı’nda, Irak’ın işgalinde bu savaş makineleri kullanıldı.
Jet yakıtıyla bizim kullandığımız araçlardaki yakıtlar
aynı değil ama fikir vermesi açısından bir karşılaştırma yapalım. İstanbul’da
öğrenci ve çalışanları taşıyan 20 bin servis aracı var. Bu araçlar 100
kilometrede 9 litre civarında yakıt tüketiyor. Her birinin günde 50 km
yaptığını varsaysak, araç başına 4,5 litre düşer. 20 bin servis aracının
İstanbul’daki günlük yakıt tüketimi de 90 bin litreyi buluyor.
İKİ SAATTE 10 GÜNLÜK YAKIT
Diyelim ki Türkiye Başbakan Erdoğan’ın hırsına kurban
gitti ve Suriye’ye saldırdı. Türkiye’nin elinde 240 adet F-16 uçağı var.
Bunların yarısının sadece bir kez Suriye’ye saldırdığını ve 2 saat havada
kaldığını düşünelim. Her biri 6 bin 48
litre yakıt tüketecek. 120 ile çarparsak bu iki saatlik macera sonucunda
harcanan yakıt 725 bin litreyi
geçiyor. Birkaç tankın da bırakın Suriye’ye girmeyi, iki saatliğine kontak
çevirip, sınıra doğru harekete geçtiğini düşünün. İki saatte harcayacağımız
yakıt miktarı toplamda rahatlıkla 900
bin litreyi bulur. İstanbul’da çalışanları, öğrencileri 10 gün okula, işe
götürüp getirmek için harcayacağınız enerjiyi iki saatte harcarsınız.
Dünyada ordular olmasaydı belki bugün küresel iklim
değişikliğinden bile bahsetmeyecektik. ABD enerji tüketiminin yüzde 1’inden tek
başına Savunma Bakanlığı sorumlu. Karbuz’un makalelerinde dikkat çektiği gibi
bu rakam az değil. 160 milyonluk Nijerya bu kadar enerji tüketmiyor. 2012
yılında ABD Savunma Bakanlığı’nın atmosfere bıraktığı karbondioksit miktarı 70
milyon ton. Amerikan ordusunun küresel iklim değişikliğine katkısı da
Nijerya’dan fazla. Amerikan ordusunu bir ülke kabul etseydik, dünyanın en çok
petrol tüketen ülkeler sıralamasında 36. sırayı onlar alacaktı. 2006’da
harcadıkları elektrik miktarı 30 milyar kilovatsaat. Türkiye’nin bu yılın ilk
altı ayında tüm barajlarından ürettiği elektrik miktarına eş.
Bir savaşın ne kadar korkunç olduğunu elbette enerji
sarfiyatından anlayacak değiliz. Hatırlatmak istediğim nokta bu savaş
makinalarının barış günlerinde bile tatbikat, devriye uçuşu gibi nedenlerle
çalıştırıldığı gerçeği. Üretimlerinde de ciddi miktarda hammadde ve enerji
harcandığını unutmayın. Bir derenin üzerine kurulan HES’in onlarca cana mal
olduğunu biliyoruz. Orada üretilen enerjinin ise bu makinelerce birkaç dakika
içinde tüketildiğini hep hatırlamalıyız. Hem de can almak için. İşte bu yüzden,
savaş karşıtlığı bir çevreci ya da yeşil için olmazsa olmaz bir koşuldur. Dünyadaki
en köklü çevre hareketlerinin temelinde savaş karşıtlığı vardır çünkü
savaşların getirdiği ekolojik yıkım başka felaketlerle mukayese bile edilemez. Greenpeace’in
doğuşu ABD ve Fransa'nın nükleer denemelerine karşı çıkmasıyladır. Nükleer karşıtı hareket nükleer silahlara
hayır demese bu kadar yol kat edemezdi. Fidan
dikerek değil, savaşa karşı çıkarak çevreci olunur. Derelere balık
bırakarak değil, balıkların ve insanların üzerine bomba bırakmayarak ‘çevrecinin daniskası’ olabilirsiniz.
1 Eylül Dünya Barış Günü kutlu olsun!
Yüzünü Mısır’a çevir
Özgür Gürbüz-BirGün/25 Ağustos 2013
Bugünlerde sağa bakma, sola bakma. Uzaklara bak, uzaklara
bakmakta fayda var. Yüzünü bu ülkeden öte yana çevir. Mısır’a, Suriye’ye veya
Lübnan’a bak. Aman ha, gözlerin Eskişehir’i, Hatay’ı görmesin. Bakışlarını Roboski’den
kaçır, Lice’ye hiç uğramasın. Okmeydanı’nda hastane koridorlarında neler oluyor
diye meraklanma. Berkin’in annesi Gülsüm Elvan 72 gündür hastane koridorlarında
yavrusunun komadan çıkmasını bekliyor; onunla göz göze gelebilirsin. Bakma bu
tarafa, bakma! 14 yaşındaki Berkin’in arkadaşları da mahallede beklemede. Oyun
oynayacaklar ama Berkin eksik. Yok say o mahalleyi sen. Diğer yüzde 50 belle.
Eskişehir’de Ali İsmail Korkmaz’ın dövülerek öldürüldüğü o sokağa bakayım hiç deme. Kanlı elleriyle ekmek satan fırıncıyı görme. Sen iyisi mi Mısır’a bak. Yoksa kazara bir vali görürsün. “Ali’yi kendi arkadaşları dövüp suçu polise atmışlardır” diyen bir vali çıkar karşına. Miden burkulur, kusmak istersin. Sen en iyisi Eskişehir’e bakma. Elleri sopalı, gözleri kanlı erkekleri görme. Sokağa davet ettiğin ‘delikanlıların’ vahşetine tanıklık etme. İnsanlıktan çıkışlarını görmezden gel. Erkekliklerini 19 yaşındaki savunmasız bir çocuğu döverek, öldürerek ispat etmeye çalışanları yok say. Kan soluyanları duyma. O sokak artık bir cinayetin sokağı; orayı bilme ve görme...
Sen en iyisi Mısır’a bak. Oradaki acılar uzakta. Ağlarsın ama geçer, üzülürsün ama unutursun. Buralar ise senin memleketin. Acıların kaynağı sensin. Bir bakarsın Eskişehir’de o sokaktan geçersin. Bir gün o polise denk düşersin. Sana ekmek verirler, nimettir der yersin ama bilmezsin ki o fırıncı yapmıştır. Ankara’da Ethem Sarısülük’ün vurulduğu yerdesindir ama haberin yoktur. Arkadaşın komik bir şeyler söyler gülersin. Sonra unutamazsın o acıyı, ağlamakla geçiştiremezsin.
Sen en iyisi Mısır’a bak ama yukarıdan bak. Gözlerin Hatay’a takılmasın. 85 gündür Abdullah Cömert’in katillerinin adalet karşısına çıkarılmasını bekleyen ailesiyle karşılaşma. Bu ülke tarifsiz acılarla dolu. Gözlerini o acılardan sakın. Medeni Yıldırım’ın, Mehmet Ayvalıtaş’ın dostlarının bakışlarından kaç. Olur ya, kazara görürsen ülkende olan biteni, sil o kayıtları. Mobese kameralarının kayıtlarını siler gibi. Ama bil ki, o kameralar bile senden daha iyi görüyor memleketinde olan biteni. Bildiğin metal parçaları, senin kanlı canlı gözlerinden daha vicdanlı bakıyor bu topraklara.
Esirgediysen bir baş sağlığını bu gençlerden, sen en iyisi Mısır’a bak. Katilleri koruduysan eğer daha öteye. Sahip çıkıyorsan o canilere kutuplara kadar yolun var. Mısır’a bakarken ağla istersen. Vicdansızlaşan yüreğini uzak acılarla teselli et. Sorumluluklarından kaç, muhasebeyi öteki dünyaya bırak. Sal gözyaşlarını, gören üzülüyor sansın.
Bugünlerde sağa bakma, sola bakma. Uzaklara bak, uzaklara
bakmakta fayda var. Yüzünü bu ülkeden öte yana çevir. Mısır’a, Suriye’ye veya
Lübnan’a bak. Aman ha, gözlerin Eskişehir’i, Hatay’ı görmesin. Bakışlarını Roboski’den
kaçır, Lice’ye hiç uğramasın. Okmeydanı’nda hastane koridorlarında neler oluyor
diye meraklanma. Berkin’in annesi Gülsüm Elvan 72 gündür hastane koridorlarında
yavrusunun komadan çıkmasını bekliyor; onunla göz göze gelebilirsin. Bakma bu
tarafa, bakma! 14 yaşındaki Berkin’in arkadaşları da mahallede beklemede. Oyun
oynayacaklar ama Berkin eksik. Yok say o mahalleyi sen. Diğer yüzde 50 belle.Eskişehir’de Ali İsmail Korkmaz’ın dövülerek öldürüldüğü o sokağa bakayım hiç deme. Kanlı elleriyle ekmek satan fırıncıyı görme. Sen iyisi mi Mısır’a bak. Yoksa kazara bir vali görürsün. “Ali’yi kendi arkadaşları dövüp suçu polise atmışlardır” diyen bir vali çıkar karşına. Miden burkulur, kusmak istersin. Sen en iyisi Eskişehir’e bakma. Elleri sopalı, gözleri kanlı erkekleri görme. Sokağa davet ettiğin ‘delikanlıların’ vahşetine tanıklık etme. İnsanlıktan çıkışlarını görmezden gel. Erkekliklerini 19 yaşındaki savunmasız bir çocuğu döverek, öldürerek ispat etmeye çalışanları yok say. Kan soluyanları duyma. O sokak artık bir cinayetin sokağı; orayı bilme ve görme...
Sen en iyisi Mısır’a bak. Oradaki acılar uzakta. Ağlarsın ama geçer, üzülürsün ama unutursun. Buralar ise senin memleketin. Acıların kaynağı sensin. Bir bakarsın Eskişehir’de o sokaktan geçersin. Bir gün o polise denk düşersin. Sana ekmek verirler, nimettir der yersin ama bilmezsin ki o fırıncı yapmıştır. Ankara’da Ethem Sarısülük’ün vurulduğu yerdesindir ama haberin yoktur. Arkadaşın komik bir şeyler söyler gülersin. Sonra unutamazsın o acıyı, ağlamakla geçiştiremezsin.
Sen en iyisi Mısır’a bak ama yukarıdan bak. Gözlerin Hatay’a takılmasın. 85 gündür Abdullah Cömert’in katillerinin adalet karşısına çıkarılmasını bekleyen ailesiyle karşılaşma. Bu ülke tarifsiz acılarla dolu. Gözlerini o acılardan sakın. Medeni Yıldırım’ın, Mehmet Ayvalıtaş’ın dostlarının bakışlarından kaç. Olur ya, kazara görürsen ülkende olan biteni, sil o kayıtları. Mobese kameralarının kayıtlarını siler gibi. Ama bil ki, o kameralar bile senden daha iyi görüyor memleketinde olan biteni. Bildiğin metal parçaları, senin kanlı canlı gözlerinden daha vicdanlı bakıyor bu topraklara.
Esirgediysen bir baş sağlığını bu gençlerden, sen en iyisi Mısır’a bak. Katilleri koruduysan eğer daha öteye. Sahip çıkıyorsan o canilere kutuplara kadar yolun var. Mısır’a bakarken ağla istersen. Vicdansızlaşan yüreğini uzak acılarla teselli et. Sorumluluklarından kaç, muhasebeyi öteki dünyaya bırak. Sal gözyaşlarını, gören üzülüyor sansın.
Rusya’da panik havası
13 Ağustos’ta Rusya’nın Sesi’nde yayımlanan ilginç bir
haberde, Akkuyu’da kurulmak istenen nükleer santralle ilgili çekinceler dile
getirildi ve Türkiye’ye bir anlamda gözdağı verildi. Haberde görüşlerine
başvurulan Stanislav Tarasov adlı dış politika uzmanı, Akkuyu’da nükleer
karşıtlarının düzenlediği protestoların, Batı basınında santralin Türkiye için
tehlike arz ettiği yönündeki haberlerden esinlendiğini iddia etti. Böylece,
Başbakanın diline doladığı şu ‘dış mihrak’ hikayesi de eğlenceli bir hâl aldı.
Bir ‘dış mihrak’ bir başka ‘dış mihrak’tan şikayetçi oldu; bunu da gördük. İşin
garibi, nükleer karşıtları da bu ‘dış mihrakların’ hepsine karşı mücadele
ediyor. Mersin’de nükleer santral kurmak isteyen Ruslar, Sinop’ta ise Japonlar
ile Fransızlar.
Tarasov’un tezi özetle şu: Türkiye’de bazı çevreler
Rusya’yı, Akkuyu’da nükleer santral kurmaktan vazgeçirmek istiyor. Bir devlet
şirketi Rosatom’un Türkiye’deki kolu Akuyu NGS’nin Mersin’deki santral için
verdiği ÇED raporunun Çevre Bakanlığı’nca reddedilmesini bir işaret olarak
görüyor. ÇED raporunun Temmuz sonunda şirkete geri iade edilmesi santralin
yapımını geciktirecek diyen Tasarov, “…Türkiye
hükümeti Akkuyu projesi ile ilgili imzalanan anlaşmanın şartlarını, yeniden
gözden geçirme niyetinde olduğunu açıkça ifade etmeli. Rusya ise ortaya çıkacak
yeni koşullarda Türkiye ile nükleer enerji alanında işbirliği yapmanın karlı
olup olmadığı konusunu yeniden düşünmeli” diyerek uyarıyor. Tasarov’un
işaret ettiği nokta, Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında imzalanan
anlaşmanın tazminata kadar uzanacak maddeleri. Anlaşmazlık durumunda Madde 17
devreye girebilir ve tahkim yolu açılabilir. Madde 18 ise daha yumuşak. Taraflar,
bir yıl önceden haber vermek kaydıyla anlaşmayı fesh edebilir ama iki tarafın
da rızası olmalı. 2012’de Belene Nükleer Santrali’nin yapımından vazgeçen
Bulgaristan Rosatom’la anlaşmayı iptal etmiş, Rusya’da karşılığında 1 milyar
300 milyon dolar tazminat istemişti. Kısaca, ya aba altından sopa gösteriliyor
ya da “vazgeçtiyseniz uğraştırmayın bizi” deniyor.
NÜKLEER DÜNYADA GÖZDEN DÜŞTÜ
Türkiye’ye nükleer santral satma konusunda çok kararlı
görünen Rusya ve yapma konusunda ısrarlı Türkiye nasıl oldu da bu duruma geldi,
asıl bunu anlamak lazım. İki ülkenin Suriye ve genelde Orta Doğu’nun geleceği
konusunda anlaşamadıkları ortada. Bu, işin siyasi boyutu. İşin enerji boyutunda
ise bizim yıllardır söylediğimiz gerçekler var. Nükleer enerji pahalı, riskli ve kirli. Son aylardaki gelişmeler de
haklı olduğumuzu gösteriyor.
·
Fukuşima’da 2,5 yıl
önce kaza yapan santralden 400 ton civarında radyoaktif su her gün okyanusa
karışıyor. Dünyanın en ileri teknolojilerine ve maddi olanaklarına sahip
Japonya bile bir nükleer kazanın sonuçlarıyla baş edemiyor.
·
Hisselerinin büyük
çoğunluğuna Fransız devletinin sahip olduğu nükleer enerji devi EDF, Amerika’daki
nükleer enerji pazarından çıkacağını açıkladı. Hükümetin Sinop’a nükleer
santral kurması için anlaştığı şirket, Amerika’da kaya gazı nedeniyle ucuzlayan
doğalgazla rekabet edemiyor; ilk neden bu. Fransızları ABD’den gönderen ikinci
neden ise daha ilginç. ABD, Calvert Cliffs Nükleer Santrali’ne yapılacak üçüncü
reaktör için EDF’nin başvurusunu reddetti. Nedeni de şöyle açıklandı: Amerika
topraklarında yabancı bir şirketin kontrolünde nükleer santral kurulamaz! Bizde
ise durum tam tersi, yabancı şirketlerce kurulmak istenen iki santral var.
·
Elektrik
ihtiyacının yüzde 75’ini nükleerden üreten ve bize örnek gösterilen Fransa’dan
gelen haberler de nükleer enerji taraftarlarını üzüyor. Fransa’da elektrik
fiyatlarına Ağustos itibariyle yüzde 5 zam geldi. Bir yıl sonra bir o kadar
daha zam gelecek. Çünkü Fukuşima sonrası nükleer santrallerin güvenlik
önlemleri ve işletme maliyetleri arttı. Devlet destekli nükleer enerji
Fransa’da bile diğer kaynaklarla fiyat rekabetinde zorlanıyor.
·
Yenilenebilir
enerji kaynakları hızla gelişiyor. 2012’de dünyada yenilenebilir enerjiye 268
milyar dolar yatırılırken nükleere ayrılan pay 25 milyar dolar civarındaydı.
Yenilenebilir enerjiye yatırım yapan ülkelerin başında Çin geliyor, onu ABD,
Almanya, AB ülkeleri ve Japonya izliyor. Yani gelişmiş ülkeler ucuz ve güvenli
denen nükleere değil yenilenebilir enerjiye yatırım yapıyor.
·
Türkiye’de nükleer
enerjiyi halk desteklemiyor. Mayıs 2013’te yapılan Konda araştırması nükleere
hayır diyenlerin oranı yüzde 63,4 diyor. Greenpeace’in Nisan 2011’de A&G
şirketine yaptırdığı araştırma da yüzde 64’ün karşı olduğunu söylüyordu. Bunca
propagandaya rağmen halk ikna olmadı.
JÖLE YAKITLI NÜKLEER GELİYOR
Mersin’deki nükleer projenin üzerinde kara bulutlar
dolaşmasının nedenleri özetle bunlar. Benzer nedenlerden dolayı, bu projenin
Türkiye için stratejik ve ekonomik bir gerekçesi kalmadı. Geriye bir tek ‘nükleer
yapma inadı’ ve o inadın ateşli sahiplerinden nükleer sever Başbakan
Başdanışmanı Yiğit Bulut kaldı. İddialara göre sahildeki çarpık yapılaşmayı
denetleme konusunda kurulacak komisyonda yer alacak Yiğit Bulut’un bu konulara
girmesi an meselesi. Bulut’un sahilleri dolaşmaktan vakti olur mu bilmem ama
jöle yakıtlı ilk yerli nükleer santralin halka rağmen devreye girmesi kimseyi
şaşırtmasın. Görünen o ki çevre konularında da bol dış mihraklı, komplo teorili
günler bizi bekliyor. Zaten sahildeki otellere ruhsatları da telekinezi ustası
Marslılar vermedi mi? Biz sadece ara elemanız, hiçbir günahımız yok.
Gezi'den sonra enerji yatırımları
Özgür Gürbüz-Yeşil Ekonomi/20 Ağustos 2013
Gezi Parkı Türkiye’de demokrasi ve çevre konusunda bir milat kabul edilebilir. Artık her şeyi ‘Gezi’den önce’ ve ‘Gezi’den sonra’ diye anlatacağız. Bu değişim süreci enerji sektörünü de çok yakından ilgilendiriyor. Özellikle de enerji yatırımlarının çevre ayağını.
Gezi’den sonra enerji alanında yatırım yapacakların daha dikkatli davranması şart. Bu uyarı sadece termik, hidroelektrik ve nükleer santral kurmak isteyenleri ilgilendirmiyor. Rüzgar veya güneş santrali kuracaklar da kurallara harfi harfine uymak zorunda. Gezi’den önce ‘formalite icabı’ bir çevre etki değerlendirme raporu alarak gerekli belgeleri tamamladığını düşünen yatırımcıyı kötü günler bekliyor. Gezi Parkı’yla sokağa dökülenlerin dünyadan haberi var. Yurt dışında bir santral yapılmadan önce halka sorulduğunu, karar süreçlerine halkın katılımın nasıl sağlandığını, evrensel çevre sorunlarının ve standartlarının neler olduğunu biliyorlar. Bundan böyle yöre halkına birkaç kuruş veririz, iş vaadiyle kandırırız, muhtarı satın alırız gibi babadan kalma taktikleri unutun. Hükümetteki tanıdıklara güvenmeyin. Projelerinizi en yüksek çevre standartlarında hazırlayın. Yöre halkına danışın, gerekirse onların istekleri doğrultusunda projenizi revize edin. Belki projeden vazgeçmek zorunda bile kalabilirsiniz ama bilin ki bu halka karşı bir şeyler yapmaktan daha kârlı bir iş olabilir. Sinop, Gerze’de yaşananları düşünün. Gezi ruhu aslında orada kendisini göstermişti. Anadolu Grubu bilinen her yolu denedi ama nafile. Halk geçit vermedi. Bunca hazırlık, yatırım boşa gitti. Aynı hataya, hele de millet ‘3-5 ağaç’ için ayaklanmayı alışkanlık haline getirdikten sonra düşmeyin. Bırakın bu iyi alışkanlık sizi de olumlu etkilesin. Daha saygın, kabul görür işlere imza atın.
“Peki, nasıl yol alacağız” diye soruyor olmalısınız. Bildiğim bir örneği anlatayım. Zorlu Enerji’nin İkizdere HES Rehabilitasyonu Projesi için yaptığı çalışmayı okumanızı öneririm. Paydaş Katılımı Stratejisi ve Uygulama Planı başlıklı bu rapor, halkın proje hakkında ne düşündüğünü öğrenmeye çalışıyor. Çevre bilimciler, antropolog ve sosyologlar dört ay boyunca çalışıyor. Daha da ilginci, firma bu sürecin sağlıklı ilerlemesi için ÇED sürecini Ağustos 2011’de dondurma kararı alıyor. Raporun yayımlandığı tarih Mart 2012. Zorlu şu taahhüdü de veriyor: “Zorlu, topluma ve doğaya rağmen tek taraflı kararlar almayacağını bu çalışma ile başlatarak kamuoyuna beyan etmiştir. Yatırımının (çevresel ve sosyal) etki alanını sadece teknik bir mühendislik projesinin etkileri olarak değil, ulusal politikalardan başlayarak yerelde yaşayan insanın kaygılarına kadar geniş bir perspektifte belirleme isteğini bu çalışma ile başlatarak göstermiştir”. Rapor, insan merkezli bakış açısının egemen olduğu bir sektörden duymaya alışık olmadığımız bir şekilde, doğa merkezli bakış açısına da göz kırpıyor. Ekosistemlerin, doğal yaşamı olduğu kadar, toplumun yaşam alışkanlıklarını da şekillendirdiğine vurgu yapılıyor.
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. İkizdere HES için 78 MW’lık (megavat) bir lisansa sahip. İşletmedeki kapasite ise 18,6 MW. Hukuki açıdan kapasite arttırımı için önlerinde bir engel yok ama yapılan değerlendirmeler ‘yeşil ışık’ yakmamış olacak ki bekliyorlar. Sonrasını veya şirketin diğer yatırımlarını ayrıntılarıyla bilemem ama bu örneğe bakarak Türkiye’de olmayan, yapılmayan bir işin yapıldığını söyleyebilirim. Gezi’den sonra bu ve benzeri çalışmalara daha çok ihtiyaç duyulacağı ortada. Türkiye ve dünya değişiyor, ezberleri bozmanın vaktidir.
Gezi Parkı Türkiye’de demokrasi ve çevre konusunda bir milat kabul edilebilir. Artık her şeyi ‘Gezi’den önce’ ve ‘Gezi’den sonra’ diye anlatacağız. Bu değişim süreci enerji sektörünü de çok yakından ilgilendiriyor. Özellikle de enerji yatırımlarının çevre ayağını.
Gezi’den sonra enerji alanında yatırım yapacakların daha dikkatli davranması şart. Bu uyarı sadece termik, hidroelektrik ve nükleer santral kurmak isteyenleri ilgilendirmiyor. Rüzgar veya güneş santrali kuracaklar da kurallara harfi harfine uymak zorunda. Gezi’den önce ‘formalite icabı’ bir çevre etki değerlendirme raporu alarak gerekli belgeleri tamamladığını düşünen yatırımcıyı kötü günler bekliyor. Gezi Parkı’yla sokağa dökülenlerin dünyadan haberi var. Yurt dışında bir santral yapılmadan önce halka sorulduğunu, karar süreçlerine halkın katılımın nasıl sağlandığını, evrensel çevre sorunlarının ve standartlarının neler olduğunu biliyorlar. Bundan böyle yöre halkına birkaç kuruş veririz, iş vaadiyle kandırırız, muhtarı satın alırız gibi babadan kalma taktikleri unutun. Hükümetteki tanıdıklara güvenmeyin. Projelerinizi en yüksek çevre standartlarında hazırlayın. Yöre halkına danışın, gerekirse onların istekleri doğrultusunda projenizi revize edin. Belki projeden vazgeçmek zorunda bile kalabilirsiniz ama bilin ki bu halka karşı bir şeyler yapmaktan daha kârlı bir iş olabilir. Sinop, Gerze’de yaşananları düşünün. Gezi ruhu aslında orada kendisini göstermişti. Anadolu Grubu bilinen her yolu denedi ama nafile. Halk geçit vermedi. Bunca hazırlık, yatırım boşa gitti. Aynı hataya, hele de millet ‘3-5 ağaç’ için ayaklanmayı alışkanlık haline getirdikten sonra düşmeyin. Bırakın bu iyi alışkanlık sizi de olumlu etkilesin. Daha saygın, kabul görür işlere imza atın.
“Peki, nasıl yol alacağız” diye soruyor olmalısınız. Bildiğim bir örneği anlatayım. Zorlu Enerji’nin İkizdere HES Rehabilitasyonu Projesi için yaptığı çalışmayı okumanızı öneririm. Paydaş Katılımı Stratejisi ve Uygulama Planı başlıklı bu rapor, halkın proje hakkında ne düşündüğünü öğrenmeye çalışıyor. Çevre bilimciler, antropolog ve sosyologlar dört ay boyunca çalışıyor. Daha da ilginci, firma bu sürecin sağlıklı ilerlemesi için ÇED sürecini Ağustos 2011’de dondurma kararı alıyor. Raporun yayımlandığı tarih Mart 2012. Zorlu şu taahhüdü de veriyor: “Zorlu, topluma ve doğaya rağmen tek taraflı kararlar almayacağını bu çalışma ile başlatarak kamuoyuna beyan etmiştir. Yatırımının (çevresel ve sosyal) etki alanını sadece teknik bir mühendislik projesinin etkileri olarak değil, ulusal politikalardan başlayarak yerelde yaşayan insanın kaygılarına kadar geniş bir perspektifte belirleme isteğini bu çalışma ile başlatarak göstermiştir”. Rapor, insan merkezli bakış açısının egemen olduğu bir sektörden duymaya alışık olmadığımız bir şekilde, doğa merkezli bakış açısına da göz kırpıyor. Ekosistemlerin, doğal yaşamı olduğu kadar, toplumun yaşam alışkanlıklarını da şekillendirdiğine vurgu yapılıyor.
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş. İkizdere HES için 78 MW’lık (megavat) bir lisansa sahip. İşletmedeki kapasite ise 18,6 MW. Hukuki açıdan kapasite arttırımı için önlerinde bir engel yok ama yapılan değerlendirmeler ‘yeşil ışık’ yakmamış olacak ki bekliyorlar. Sonrasını veya şirketin diğer yatırımlarını ayrıntılarıyla bilemem ama bu örneğe bakarak Türkiye’de olmayan, yapılmayan bir işin yapıldığını söyleyebilirim. Gezi’den sonra bu ve benzeri çalışmalara daha çok ihtiyaç duyulacağı ortada. Türkiye ve dünya değişiyor, ezberleri bozmanın vaktidir.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)