Uluslararası Enerji Ajansı‘nın son raporuna göre
yeni nükleer santral yatırımları son beş yılın en düşük seviyesinde kaldı. Artan
elektrik talebine rağmen nükleer santralların küresel elektrik üretimindeki
payı azalıyor.
Özgür Gürbüz-BirGün/19 Temmuz 2018
Uluslararası
Enerji Ajansı‘nın (UEA) 2018 yılı Küresel Enerji Yatırımları raporu açıklandı.
Rapora göre enerji yatırımları son iki yıldaki düşüş eğilimini bozmadı ve 2017
yılında 1,8 triyon dolara geriledi. Özellikle elektrik sektöründe yatırımların
azaldığı görülürken, güneş ve rüzgarın başını çektiği yenilenebilir enerji
yatırımları düşüşten en az etkilenen sektörler oldu.
Nükleer enerji
yatırımlarındaki düşüş ise oldukça çarpıcı. 2017 yılında nükleer enerji
yatırımları yüzde 45 oranında azalarak 17 milyar dolara geriledi. Geçen yıl tüm
dünyada sadece 4 yeni nükleer reaktör devreye alındı ve bunların üçü Çin’deydi.
UEA verilerine
göre dünya elektrik tüketimi 2004 yılında 15 bin teravatsaat civarındaydı.
2017 yılında tüketim 22 bin teravatsaatlere yükseldi ancak aynı dönemde nükleer
santralların elektrik üretimi artmadığı gibi geriledi. 2004 yılında dünyadaki
tüm nükleer reaktörler 2 bin 616 teravatsaat elektrik üretirken bu rakam 2017’de
2 bin 488 teravatsaate düştü. Artan elektrik talebine rağmen nükleer enerjinin
payı azaldı. Bu da nükleer enerjinin küresel elektrik üretimindeki payının
neredeyse yarı yarıya azalttı. 1996 yılında dünya elektrik üretiminin yüzde
17,6’sını karşılayan nükleer santralların bugünkü payı yüzde 10,5
civarında.
Küresel Enerji
Yatırımları raporu nükleer enerji yatırımlarının neredeyse tamamının devlet
desteğiyle ve rekabet koşullarının olmadığı pazarlarda gerçekleştiğine de
dikkat çekiyor. 2000 yılından bu yana onaylanan nükleer enerji yatırımlarının
sadece yüzde 3’ü rekabetçi pazarlarda gerçekleşmiş. Bu yatırımlarda da devlet
şirketlerinin varlığı ve fiyat garantileri gibi rekabeti zedeleyen faktörler
rol oynamış.
Enerji
yatırımlarında payını artırmayı başaran nadir sektörler arasında enerji
verimliliğinin olması dikkat çekici. 2017 yılında 236 milyar dolarlık yatırım
yapılan enerji verimliliği sektöründe binalar, ulaşım ve endüstri başlıkları ön
planda. Elektrikli araçlara harcanan miktarın 43 milyar doları bulması da
raporun dikkat çektiği ilginç veriler arasında.
Elektrik
enerjisi yatırımlarında ise yenilenebilir enerji başı çekiyor. 2017’de elektrik
üretimi yatırımlarının üçte ikisi (300 milyar dolar) yenilenebilir enerjiye
ayrılmış. Geçen yıl kurulan güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin toplamı,
diğer enerji kaynaklarına eklenen yeni kapasiteyi geride bırakıyor. UEA,
küresel enerji yatırımlarının yüzde 8’ini çeken güneş enerjisindeki en büyük
avantajın neredeyse her yıl yüzde 15 oranında azalan maliyetler olduğuna dikkat
çekiyor. 2017’de güneşten elektrik üreten fotovoltaik panellere yapılan
yatırımın nerdeyse yarısı Çin’de yapılmış. Çin’in aynı yıl kömür santralları
yatırımını yüzde 55 oranında azaltması da dikkat çekiyor.
*BirGün'de Dünya Nükleerden Kaçıyor başlığıyla yayımlanmıştır.
*BirGün'de Dünya Nükleerden Kaçıyor başlığıyla yayımlanmıştır.