Zeytinlik, mera ve ormanları tehdit eden torba yasa
teklifi ilgili komisyondan geçti. Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek teklif,
muğlak gerekçelerle Limak ve Bereket Enerji’ye Muğla’daki zeytin sahalarında
kömür çıkartma izni veriyor.
Özgür Gürbüz-BirGün / 22 Haziran 2025
HANGİSİ STRATEJİK
Tartışmalar sırasında maden lobisi, talan teklifini kamuoyuna kabul
ettirebilmek için stratejik maden diye neye işaret ettiği belli olmayan bir
kavram ortaya attı. Teklifte, sıkça tekrar edilmesine rağmen ‘stratejik ve
kritik madenler’in hangileri olduğu yazılmamış. Kömür mü, uranyum mu, altın mı
stratejik belli değil. Maden Yasası’na eklenmek istenen madde 8’de “ulusal
güvenlik ve ekonomik refah için yüksek öneme sahip olan ve iç veya dış etkenler
nedeniyle arzı kısıtlanabilecek madenler, stratejik maden olarak kabul edilir”
denmiş. Bu tanıma dahil edilmeyecek maden var mı sizce? Her gün kahvaltıda
yediğimiz zeytin bulaşık deterjanı yaptığımız bordan daha mı az stratejik? Et
fiyatlarının uçup gittiği ve dışa bağımlı hale geldiğimiz hayvancılığın kalbi
meralar stratejik ve kritik değil mi? Arzı kısıtlanmadı mı?
Asıl dertleri kalitesiz linyit kömürü, çok kâr getiren altın madenleri ve aslında çıkarıp satabildikleri her şeyi bu kılıfa sokup, mahkeme ve ÇED’le uğraşmadan satabilmek. Yangından mal kaçırırcasına. Yasa teklifinde kömür maden sahalarının genişletmek için ezip geçmeleri gereken zeytinlikleri koordinat vererek işaretlemeleri de bu yüzden. Koordinatları verilen yerler hükümete yakın Limak ve Bereket enerjiye ait termik santralların maden sahalarını gösteriyor. Bir önceki yazımda bahsettiğim adrese teslim yasadan kastım buydu. Geçici maddeyle karşımıza gelen bu tehlike sanıldığından da büyük bir belaya yol açabilir. Zeytincilik Yasası'nı delme hamlesi emsal kabul edilebilir. Zeytinliklerin yerine maden, otel, konut, enerji santralı dikmek isteyenler, bir başka torba yasaya benzer bir madde ekletebilir.
STRATEJİK DETERJAN
Uğruna binlerce yıllık doğal varlıkların yok edildiği, ‘stratejik’ denilen bu
madenlere ne yapıldığını biliyor musunuz? İhraç ediliyorlar. 2024’te ihraç
edilen madenlerden elde edilen para 5,7 milyar dolar (IMMIB). Türkiye’nin bu
madenlere ihtiyacı varsa, onlarsız olmuyorsa bir gramının satılmaması gerekmez
mi? Hadi, yasaklayın maden ihracatını, sadece Türkiye’nin ihtiyacı için
madencilik yapılmasına izin verin. Bakalım ormanları, meraları, zeytinlikleri
yok eden yasalar için lobi yapan kalıyor mu? Meclis çatısı altında avukatlara,
çevrecilere iterek saldırıda bulunuyor mu? Elbette içinde bulunduğumuz dünyada
dış ticaret kaçınılmaz ama ne verip ne aldığımızı iyi hesaplamalıyız. Stratejik
bir maden olan bor madenini hatırlıyor musunuz? Şimdi borla dünyanın en
stratejik çamaşır deterjanını yapıyoruz. Bizi zengin edecekti, şimdi temizlik
malzemesi yapmak için kullanıyoruz.
Kalorifik değeri yerlerde sürünen yerli linyitin stratejik olması için elektrik üretiminde yerine koyacak bir başka seçeneğinizin olmaması gerekir. Türkiye’nin enerjiyi verimli kullanması durumunda 2030’a kadar enerji tüketimini yüzde 15 azaltacağı, II. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nda yazıyor. Bu oranın elektrik için de geçerli olduğunu varsayan basit bir hesap yapalım. 2024 yılında Türkiye 343 milyar kilovatsaat (kWs) elektrik üretti. Tüketimi yüzde 16 azaltsa 54 milyar kWs eder. Türkiye’nin 2024 yılında linyit santrallarından ürettiği elektrik 40 milyar kWs. Verimlilik yetmezse güneşinden biyokütlesine doğaya daha az zarar vererek elektrik üreten onlarca alternatif var. İnsanlar mecbur kalsa elektriksiz de yaşar ama gıdasız, susuz yaşayamaz. Hangisi stratejik siz söyleyin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder