Bakanlığın GDO broşürüne 'bilgi kirliliği' suçlaması

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın GDO konusunda halkı bilgilendirmek için hazırlattığı ve 5 milyon kişiye e-posta yoluyla iletmeye başladığı broşür yeni bir tartışma yarattı. GDO'ya Hayır Platformu, broşürün 'bilgi kirliliği' yarattığını söyleyerek bir yanıt hazırladı ve bu sabahtan itibaren onlar da 5 milyon kişiye e-posta ile yanıtlarını göndermeye başladı.

Özgür Gürbüz-Gzt. Haberturk /29 Aralık 2009

Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar’ı (GDO) içeren ürünlerle ilgili düzenlemelerin yapılması için Biyogüvenlik Yasa Tasarısı Meclis gündemine geldi ancak tartışmalar bitmedi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın GDO konusunda halkı bilgilendirmek için bir broşür hazırladı ve bunu e-posta yoluyla 5 milyon kişiye ulaştıracağını söyledi. Ancak halkı bilgilendirme amacıyla hazırlanan bu broşüre GDO karşıtları, içerdiği bilgilerde hata olduğu gerekçesiyle itiraz ediyor. GDO’ya Hayır Platformu, itiraz ettikleri noktaları içeren bir açıklama hazırladı. Hazırlanan açıklamayı Tarım Bakanlığı gibi e-posta zinciriyle kamuoyuna iletmeye de başladı.

Yanlış bilgiler var
GDO’ya Hayır Platformu, öncelikle broşürlerde yer alan, “İspanya, Çek Cumhuriyeti, Romanya, Portekiz, Polonya, Almanya ve Slovakya’da GDO’lu mısır üretilmektedir” açıklamasına itiraz ediyor. GDO karşıtları, Almanya’da Nisan 2009 itibarıyla GDO’lu mısır üretimini yasaklandığını bu nedenle yanlış bilgilendirme yapıldığını öne sürüyor. Platform, tüm Avrupa’da 2005 yılında 165 bin hektar olan GDO ekim alanının 2008 yılında 107 bin hektara gerilediğine de dikkat çekerek üretim alanının birkaç ülkede ve dar bir alanla kısıtlı olduğunu söylüyor.

Hayvansal GDO’lu ürünlerde etiket olacak mı?
Yapılan yazılı açıklamada, Bakanlığın yapılan tüm itirazları değerlendirerek, yasayı geç de olsa gündeme getirmesi, antibiyotik direnç genli GDO’ların yasaklanması olumlu adımlar olarak değerlendiriliyor. Yazılı açıklamada hayvansal GDO’lu ürünlerin etiketlenmesiyle ilgili olarak da şu itiraza yer veriliyor: “Bakanlık broşüründe GDO’ların yemler vasıtasıyla hayvanların etine, sütüne ve yumurtasına geçmediği, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) bilimsel araştırma sonuçlarının da bu doğrultuda çıktığı için bu tür hayvansal ürünlere GDO etiketi konmadığı belirtilmektedir. EFSA’nın güvenilirliği ve doğruluğu bizzat AB ülkelerinin birçoğunda tartışılırken, bu kurumun görüşlerinin ve yeterince araştırma yapılmamış olan bu yaşamsal konunun doğru kabul edilip bu broşüre eklenmesini Bakanlığın büyük bir sorumluluk altına girmesi şeklinde yorumluyoruz”.

İğneada’da çimento limanına balıkçılar dur dedi

İgneada Körfezi'nde yapımına başlanan çimento ürünleri ihraç edip, kömür tozu ithal edilmek istenen limana karşı hukuki mücadele başlatan İğneadalı balıkçılar ÇED raporunu iptal ettirdi.

Özgür Gürbüz / 24 Aralık 2009

Longoz ormanları ve sakin kumsallarıyla bilinen Kırklareli’nin İğneada’da ilçesinde yapılması düşünülen liman inşaatının ÇED raporu Edirne İdari Mahkemesi tarafından iptal edildi. 2007 yılında liman inşaatının durdurulması için dava açan ve ÇED raporunun iptalini isteyen S.S. Limanköy Balıkçılar Kooperatifi üyeleri sonuçtan memnun. Balıkçılar Kooperatifi Başkanı Numan Sağlam, limanın yerinin doğru şeçilmemiş olduğunu ve İğneada’nın sanayi bölgesi olarak değil turizm bölgesi olarak planlanaması gerektiğini söylüyor. Liman yapılması düşünülen yer için Sağlam, “Orası turistlerin yoğun ilgi gösterdiği, yazın yazlıkçıların geldiği bir yer. Liman yapılırsa bir sürü yük gemisi gelecek ve balıkçı teknelerinin bu gemilere 1,5- 2 milden daha fazla yaklaşmaları engellenecek. Bu da İğneada koyunun balıkçılara kapanması demek” diyor. Bölge sadece İğneadalı balıkçıların değil, Karadenizli balıkçıların da avlanma bölgesi olarak biliniyor.

İğneada’da kooperatife kayıtlı, boyları 6 ile 22 metre arasında değişen 70 civarı tekne var. Balıkçılık bu tekne sahiplerinin tek geçim kaynağı olduğu için, söz konusu liman inşaatının ilçede ekonomik sorun yaratacağına da inanılıyor. Vize’de inşası süren Soyak Grubu’na ait Traçim adlı çimento fabrikasının ürünlerini ihraç edeceği söylenen limanın 60 dönümlük dolgu alanı ve 700 metre boyunca kazıklı yükleme boşaltma iskelesine sahip olacağı söyleniyor. Yazılı açıklama da yapan Kooperatif üyeleri, liman inşaatının yöreyi, yılda 120 bin kamyonun çimento ve kömür tozu taşıyacağı bir sanayi bölgesine dönüştüreceğini, yılda en az 175 adet 3 bin ila 5 bin tonluk geminin giriş çıkış yapacağını öne sürüyor. Sağlam ve arkadaşları, İğneada’nın bir sanayi limanına dönüşmesini, hem doğayı hem de yumuşak turizmin gelişmesiyle yeni geçim kaynakları bulacak insanları perişan edecek bir proje olarak görüyor.

Kopenhag’dan geriye kalan üç sayfa yazı

Kopenhag'daki 15. taraflar toplantısının kendimce bir özeti.

Özgür Gürbüz / 23 Aralık 2009

Kyoto Protokolü’nün hayata geçtiği 16 Şubat 2005 tarihinden bugüne, iklim değişikliğini önleme mücadelesinde kat edilen yolun, elimde tuttuğum beş sayfalık “mütabakat” metni olduğuna pek inanası gelmiyor insanın. Yaklaşık beş yıllık tartışma ve onlarca toplantıdan arda kalan beş sayfalık bir kağıt parçası. Her yıla bir sayfa düşüyor diyeceğim ama o da doğru değil. Ülkelerin ne kadar seragazı indirimi yapacaklarını gösteren tabloların yer aldığı iki boş sayfayı da saymazsak geriye üç sayfalık bir metin kalıyor. O metinde ise hiçbir şey yazmıyor desek yeridir...

“Kopenhag metni” tam 12 maddeden oluşuyor. Bu metni gördükten sonra, Danimarka’nın başkentine liderleri toplama çağrılarına neden kayıtsız kaldığımı daha iyi anladım. Çünkü ortaya çıkan bu boş metin, ancak bu kadar usta ve lider politikacılar tarafından yazılabilirdi. Halkın kaderini bir avuç, hem de nasıl seçildikleri, ne kadar demokratik bir rejime sahip oldukları şaibeli liderlerin eline bırakmanın sonucu bu olsa gerek. İki partiden başka kimsenin demeçlerinin yayınlanmadığı Amerika demokrasinin kurtarıcısı Obama’nın ne kadar başarılı bir demokratik seçim olduğunu Kopenhag’da bir kez daha gördük. Kyoto protokolü’ne taraf olmamış ve her yıl atmosfere bırakılan seragazı emisyonlarının beşte birinden sorumlu ABD, 1990 yılını baz almayı reddettiği gibi, 2025 yılına kadar 2005 temel alınarak sadece yüzde 17 indirim yapacağını açıkladı. Bu rakam, 1990 temel alındığında yüzde3-4’lere denk geliyor ki, Kyoto sonrası dönemde Kyoto’nun bile gerisinde bir hedefin kimseye faydası olmayacağı açık. ABD’nin tarihsel sorumluluğunu üstlenmekten kaçınması toplantının amacına ulaşma şansını baştan azalttı ve Çin, Hindistan, Japonya gibi ülkelere de müzakereleri başlamadan bitirmek için iyi bir fırsat verdi. Demokrasilerin medya vs. yoluyla gasp edilmesi ve halkını temsil etmeyen liderlerin seçimle iş başına gelmesi, profesyonelleşmiş STK’lerin etkisizliği, bilimsel verilerin ekonomik kaygıların yanında hiçselleşmesi Kopenhag Zirvesi’nin gerçek çıktıları oldu. Halkın kaderini halkın belirlemediği iki haftalık Kopenhag toplantısında saatlerce tartışmalar, konuşmalar yaşandı. Daha önce antlaşmaya vardıkları, zayıf, bir ilk adım olarak nitelediğimiz Kyoto Protokolü’nün bile gerisinde kalmış bir metinle Kopenhag’dan çıkıp gittiler.

12 madde sıfır umut

Madde 1 iyi bir başlangıç sayılabilir aslında. İklim değişikliğinin gördüğümüz en büyük mücadelelerden biri olduğundan bahsediliyor, yarı bilimsel yarı politik bir konsensus diyebileceğimiz ortalama sıcaklık artışının 2 derecenin altında tutulması gerektiğini açıkça söylüyor. Aslında bu bile ada devletlerinin sular altında kalmasını önleyecek bir hedef değil. Kopenhag boyunca ciddi itirazlarda bulunan Pasifik Okyanusu’ndaki ada devletlerinin temsilcileri, 1,5 derecenin üzerindeki bir artışın kendileri için son anlamına geldiğini söylemişlerdi. İki dereceye razı olsanız bile her aklı başında biri gibi, “Peki ama nasıl inecek bu seragazları” diye sormadan edemiyor insan. Madde 4 onun yanıtını veriyor ya da verirmiş gibi yapıyor. Dördüncü maddeye göre, EK-1 dediğimiz gelişmiş ülkelerin 2020 yılına kadar ne kadar indirim yapacaklarını dördüncü sayfada verilen tabloya yazıp 31 Ocak 2010’a kadar Birleşmiş Milletler Sekreteryası’na vermeleri isteniyor. EK-dışı olarak adlandırdığımız gelişmekte olan ülkelerin ev ödeviyse, seragazı indirimi için neler yapacaklarını diğer boş bırakılan, mütabakatın beşinci sayfasını kaplayan tabloya yazmak ve aynı tarihte Sekreterya’ya iletmek.

Para yardımı ama nasıl?
Mütabakatın 8. maddesinde dişe dokunur bazı rakamlar var. Bu rakamların yeterliliği yine iki hafta boyunca ciddi tartışmalara neden olmuştu. İlk olarak az gelişmiş ülkeler, ada devletleri ve Afrika’daki ülkelerin ağırlıklı olarak faydalanacağı 30 milyar dolarlık bir fonun 2010-12 yılları arasında iklim değişikliğiyle uyum kapsamında kullandırılmasından bahsediliyor. Yine aynı maddede, 2020’ye kadar her yıl 100 milyar dolarlık başka bir kaynağın da gelişmekte olan ülkelere aktarılması söz konusu. Söz konusu ama nasıl? Bu konuda, “Kopenhag Yeşil İklim Fonu” adı altında bir fon kuruldu ancak buraya nasıl para aktarılacağı, hangi ülkelerin katkıda bulunacağı da belli değil.

193 ülkenin toplantısından Kyoto’nun yerine bir antlaşma da çıkmadı. 2012 sonrası şu an için tamamen belirsiz. Kyoto sonrası olası antlaşmanın 2012-2017 mi yoksa 2012-2020 arası mı hayata geçeceği de karar bağlanamadı. Zaten iş ülkelerin gönüllerine kaldığı için kimin katılacağı kimin katılacağı da bilinmiyor. 2050 için öngörülen yüzde 80 ve yukarısındaki indirimler masaya dahi gelemedi. Bu durumda küresel bir antlaşmadan söz etmek için oldukça iyimser olmak lazım. Bu belirsizliklerin tercümesini yapmak gerekirse, karbon fiyatlarının ton başına 12 avrolara kadar düştüğü bir ortamda, ne yenilenebilir enerjiye bir destek, ne seragazı azaltımını finanse edecek bir mekanizma ne de ülkelerin onurunu, insanların hayatını kurtaracak bir antlaşma var elimizde. Küresel seragazı emisyonlarının yüzde 5’inden sorumlu iki sektör olan denizcilik ve havacılık için hiçbir hedef ya da kısıtlama da getirilmedi. Önümüzdeki iki yıl içerisinde tüm bu soruların yanıtını verecek doğru dürüst bir mütabakata varılmazsa, Kopenhag’daki eylemcilerin, “başka bir dünya mümkün” sloganı gerçekleşecek ancak o dünya hayal ettiklerinden ne yazık ki çok farklı olacak.

İstanbul’un ikinci ekolojik pazarı Kartal’da açıldı

Bugün Gazete Haberturk'un İstanbul ekinde bazı hatalarla yayımlanan haberin ilk hali...

Türkiye ilk ekolojik pazar ve organik ürünlerle İstanbul’un Avrupa Yakası’nda, Şişli’de tanıştı. Kartal Belediyesi ve Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği tarafından açılan ikinci pazarla İstanbul’un Anadolu yakası da hormonsuz ve GDO’suz domatese kavuştu.

Özgür Gürbüz - Gzt. Haberturk / 21 Aralık 2009
Fotoğraf: Şebnem Erer

Kartal Belediyesi ile Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği’nin işbirliğiyle Kartal tren istasyonun hemen yanında açılan ekolojik paarla İstanbul’un Anadolu Yakası’nda da hormon ve GDO korkusu olmadan alışveriş imkanı doğdu. Açılışı organik kırmızı biberlerle süslenmiş bir kurdela kesimiyle yapılan pazarda sadece organik meyve ve sebze değil ekolojik sertifikalı pamuk, makarna, ekmek, bakliyat, temizlik malzemeleri, şampuan ve tekstil ürünleri de yer alacak.

Pazarın açılışını Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, Kartal Belediye Başkanı Dr. Altınok Öz, CHP İstanbul Milletvekili Mustafa Özyürek, CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin ve Buğday Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Victor Ananias yaptı. Tamamı kapalı alan altında olan pazarı gezen Kılıçdaroğlı, organik elmaların tadına bakmayı da ihmal etmedi. Açılışta Şehnaz Sam ve Murat Teker birer konser verdi, perküsyon grubunun yanısıra artık kumaşlardan bez torba yapma atölyesi de yapıldı. Her hafta pazar günleri kurulacak ekolojik pazar da sık sık film gösterimi, söyleşiler gibi etkinlikler de yer alacak.

Buğday Derneği %100 Ekolojik Pazarlar Proje Koordinatörü Batur Şehirlioğlu, “Sağlıklı gıdaya duyulan özlemle birlikte ekolojik pazarlara olan ilginin günden güne arttığını görüyoruz. Ekolojik pazarların yaygınlaşması için hem İstanbul hem de Türkiye’nin diğer şehirlerindeki belediyelerle görüşmelerimiz devam ediyor” diyor. İstanbul dışında da sayıları giderek artan ekolojik pazarlar Ankara, Bursa, Samsun ve Antalya’da da düzenli olarak açılıyor. Ocak ayından itibaren Maltepe Belediyesi de Altayçeşme Belediye Hizmet Alanı’nda 'Maltepe Organik Hal Pazarı'nın açılışını yapacak.

Kütahya ve Çorum hava kirliliğinde ön sırada

Özgür Gürbüz / 19 Aralık 2009

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2009 yılı Ekim ayında kükürtdioksit (SO2) ortalamalarının en yüksek bulunduğu il ve ilçe merkezleri sıralamasında Ankara Kütahya’nın ardından ikinci sırayı aldı. Ankara’yı Edirne, Şanlıurfa ve Kars izledi. Partiküler madde ortalamalarına göre yapılan sıralamada ise tuğla fabrikalarının ağırlıklı olduğu Çorum ilk sırayı alırken, Türkiye'nin en büyük termik santraline ev sahipliği yapan K.Maraş (Elbistan) ikinci oldu. Bu iki ili Mardin, Elazığ ve Kilis Çorum’u izledi.

Partiküler madde ortalamalarında sınır değer aşıldı
Partiküler madde ortalamaları incelendiğinde, Kısa Vadeli Sınır (KVS) Değeri ve İlk Seviye Uyarı Eşiği'nin Adıyaman, Elazığ, Gaziantep, K.Maraş (Elbistan), Rize, Siirt, Batman ve Kilis’te aşıldığı gözlemlendi. Kükürdioksit verilerinde ise, 2009 yılı Ekim ayında il ve ilçe merkezlerinde ölçüm yapılan istasyonlardan elde edilen SO2 ortalamaları Kısa Vadeli Sınır (KVS) Değeri ve İlk Seviye Uyarı Eşiği’ni aşmadı.

Kükürtdioksit ve partiküler madde ortalamalarının en yüksek olduğu il ve ilçe merkezleri (1)

g/m3(mikrogram/metreküp)
Kükürtdioksit (SO2)			Partiküler Madde (PM10)
Kütahya	24		Çorum	142
Ankara	23		K.Maraş(Elbistan)	136
Edirne	22		Mardin	131
Şanlıurfa	21		Elazığ	126
Kars	20		Kilis	121
Bursa	17		Erzincan	113
Mersin	16		Gaziantep	113
Kocaeli	15		Iğdır	113
Niğde	15		Hatay	109
Çorum	14		Adıyaman	106

Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlığı
(1) Verilerin kıyaslanabilirliğini sağlamak için 21 gün ve üzerinde ölçüm yapılan il ve ilçe merkezleri kapsanmıştır.

Kopenhag'dan sızan metin

Kopenhag'daki İklim Zirvesi'nden dünyayı kurtaracak bir anlaşma bekleyenlerin elinde zirve sonrası bağlayıcılığı olmayan bir mütabakat metni kaldı. Müzakereler ya da pazarlıklar son ana kadar sürdü. Ne yazık ki toplantı öncesi beklenildiği gibi Kopenhag tam bir hayal kırıklığı oldu. Geriye bazı liberal, çevreci ve yeşillerin seçildiğinde iklimi ve dünyayı kurtaracak diye metiyeler dizdiği Obama fiyaskosu kaldı. Aşağıda, 18 Aralık 2009 Cuma gecesi saat 17:00 itibariyle elime geçen müzakere metninin bir özetini bulabilirsiniz. Tarihe kayıt düşmek amacıyla o an itibariyle hazırladığım haber metnini e-gunluge eklemenin doğru olacağını düşündüm...

Özgür Gürbüz / 19 Aralık 2009

Kopenhag’da müzakereler son dakikaya kadar sürecek. Cuma günü saat 17:00 itibarıyla ele geçirdiği taslak metinde 2020’ye kadar gelişmiş ülkelere indirim için iki ayrı formül öneriliyor ancak indirimin miktarı konusunda hala anlaşılmış değil. Gelişmiş ülkeler ayrıca gelişmekte olan ülkelere küresel ısınmayı durdurma çabalarına destek için her yıl 100 milyar dolar vermeyi de öngörüyor.

Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da iki haftadır kıran kırana süren iklim müzakerelerinde sona gelindi. Gazete Haberturk, Cuma günü itibariyle 192 ülke temsilcisinin üzerinde tartıştığı taslak metni ele geçirdi. Metin, İklim Değişikliği Çerçeve Antlaşması tarafından EK-1 ülkeleri olarak adlandırılan ve aralarında Türkiye’nin de bulunduğu gelişmiş ülkelere 2020 yılına kadar seragazı indirimi getiriyor. Taslak metnin dördüncü maddesinden anlaşıldığı üzere tek bir tarih ve hedefte anlaşamayan sanayileşmiş ülkeler için iki ayrı yol haritası belirtilmiş. Bazı ülkeler kendilerine 1990 yılını, diğerleri ise 2005 yılını temel alarak seragazı emsiyonlarını 2020’ye kadar azaltacaklar. Liderlerin metnin elimize geçtiği saat 17:00 itibariyle hala indirim hedefleri üzerinde anlaşamadığı ve rakam yerine “x” ve “y” harfleriyle bu iki ayrı hedefi tanımladıkları görülüyor. Bilindiği gibi özellikle ABD, 1990 yılı temel alan bir indirim hedefine karşı çıkıyor ve seragazlarını 2005 yılına göre 2020 sonunda yüzde 17 indirmeyi taahhüd ediyordu. Metnin detayları belli olmadığı için kesin bir şey söylemek zor olsa da Türkiye’nin de EK-1 ülkeleri arasında yer aldığını anımsatmakta fayda var. Kyoto Protokolü kapsamında Türkiye farklı konumunu kabul ettirmiş ve yaptırım almamıştı.

Her yıl 100 milyar dolar
Taslak metinde göze çarpan bir başka önemli noktada müzakerelerde tartışma konusu olan gelişmiş ülkelere seragazı indirimi konusunda nasıl kaynak sağlanacağı sorusuydu. 8. maddede gelişmiş ülkelerin, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle ilgili mücadele ihtiyaçları için 2020 yılına kadar her yıl 100 milyar dolarlık yardımda bulunması kararlaştırılıyor. Aynı madde de, başta sular altında kalmak üzere olan ada devletleri ile Afrika ülkeleri olmak üzere gelişmekte olan ülkelere 2010-2012 yılları arasında 30 milyar dolarlık daha kaynak ayrılması öngörülüyor. Ülkelerin koydukları hedefler bu kaynağın dağıtımında belirleyici olacak. 2016’da gözden geçirme yapılabilecek Metinde özellikle ölçümlerin daha şeffaf ve doğru yapılması gerektiği üzerinde de sıkça duruluyor ve mevcut üç mekanizmaya (Ortak Uygulama, Emisyon Ticareti, Temiz Kalkınma) ek olarak Teknoloji Mekanizması’nın da eklenmesi öngörülüyor. Bu mekanizma sayesinde gelişmekte olan ülkelere teknoloji transferi yapılması planlanıyor ancak çevrecilerin mekanizmanın detaylarında daha önce Kyoto kapsamında desteklenmeyen nükleer enerjinin de emisyon ticaretine dahil edilmesi gibi kaygıları var. 12. madde ise söz konusu metnin 2016’da hedeflerine ulaşıp ulaşamadığının görüşülmesi için gözden geçirilmesine olanak sağlıyor.

“Küresel ısınma banka olsaydı kurtarırlardı”

Küresel ısınmayı durdurmak için hala bir antlaşmaya varılamaması, müzakerelerin sürdüğü “Bella Center”ın etrafında ciddi protestolar yapılmasına neden oluyor. İçeride ise ülke liderlerinin de katıldığı toplantılar başladı. Küresel ısınmayı durdurmak için tarihi karar ya bu 48 saat içinde alınacak ya da küresel ısınma kaderine terk edilecek

Özgür Gürbüz -Gzt. Haberturk /17 Aralik 2009

Kopenhag’da yaklaşık iki haftadır süren İklim Zirvesi’nde son 48 saate girildi. Aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de bulunduğu yaklaşık 115 ülke liderinin de katılacağı yüksek düzeyli görüşmeler de resmi olarak başladı. Cumhurbaşkanı Gül’ün de Türkiye adına bugün konuşma yapması bekleniyor.

Yüksek düzeyli görüşmeler kapsamında dün söz alan liderlerden en çok alkış alanlarından biri Venezuella Başkanı Hugo Chavez oldu. Konuşmasında sık sık kapitalizme eleştiriler yönelten ve Marks’tan örnekler veren Chavez, “İklim değişikliği kapitalist bir banka olsaydı çoktan kurtarmış olurlardı. Sistemi değiştirirsek iklimi de değiştirir ve dünyayı kurtarırız” dedi.

Kopenhag’da müzakereleri özellikle gelişmekte olan ülkelerle gelişmiş ülkelerin hedefler ve finansal mekanizmalar üzerinde anlaşamaması neden oluyor. Seragazı emisyonlarını 2025 yılına kadar 1990 seviyesinin yüzde 20 aşağısına çekmeyi kabul eden ve bu konuda Avrupa Parlamentosu’nda karar alan Avrupa Birliği (AB) iki ülkeyi de daha aktif olmaya çağırıyor. AB, diğer ülkelerin de güçlü hedefler alması halinde yüzde 30’a kadar indirime gideceklerini de söylüyor. Buna karşın ABD 1990 yılını temel almayı reddediyor ve 2025’e kadar 205 yılını temel alarak yüzde 17 indirim yapabileceğini söylüyor. Eleştiriler bu rakamın Kyoto hedefinin bile altında kaldığı görüşünde.

İş dünyasının Kopenhag çıkarması

Kopenhag’daki 15. iklim zirvesine Türkiye’den birçok işadamı da katıldı. Görüşmeleri izleyen TÜSİAD heyeti, Türkiye’nin tarihsel sorumluluğuna dikkat çekerken, bir yandan da düşük karbon ekonomisine geçişe hazırlanması görüşünde.

Özgür Gürbüz / 16 Aralık 2009

Kopenhag’da sona yaklaşan İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 15. Taraflar Toplantısı, Türkiye’den bugüne kadar görülmemiş bir ilgi gördü. Resmi heyete kayıt yaptıran katılımcı sayısı 110’un üzerine çıktı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de katıldığı toplantıya Çevre, Tarım, Dışişleri, Enerji, Ulaşım, Sanayi bakanlığı gibi birçok bakanlık bürokratları dışında iş dünyasından da çok sayıda kişi katıldı. Sabancı Holding CEO’su Ahmet Dördüncü, Zorlu Enerji Grubu Başkanı Murat Sungur Bursa, Otomotiv Sanayi Derneği Genel Sekreteri Ercan Tezer, İskenderun Enerji Genel Direktörü Sırrı Uyanık, Koç Holding’den Stratejik Planlama Başkanı Tamer Haşimoğlu ile Teknoloji Direktörü Stratejik Planlama Grubu Teknoloji ve Çevre Koordinatörü Orhan Behiç Alankuş, TÜSİAD’dan Sanayi Hizmetleri ve Tarım Uzmanı Hande Baloğlu ve İSTAÇ’tan Sistem Geliştirme Müdürü Oğuz Can toplantıları izleyenler arasındaydı.

Türkiye’nin tarihsel sorumluluğu yok
Toplantıları TÜSİAD adına izleyen Sanayi Hizmetleri ve Tarım Uzmanı Hande Baloğlu gelinen noktayı, “AB adına İsveç çok ciddi mesajlar verdi ve ABD ile Çin’i çok ciddi adımlar atmaya çağırdı. ABD ve Çin olmazsa bu kadar yıldır yapılan işlerin boşa gideceğini söyledi. ABD’nin hedefi 1990’lara göre baktığınızda yüzde 3 indirime denk düşüyor ve bu hedef Senato’dan henüz geçmedi. Çin ise ulusal önlem alırım ama uluslararası yaptırım içeren anlaşamaya yanaşmam diyor” şeklinde özetliyor. Baloğlu, 15 bin kapasitelik Bella Center’a 42 bin kişinin kayıt yaptırdığını ve son üç gündür sivil toplumun büyük bir bölümünün içeri giremediğine de dikkat çekiyor ve organizasyonun demokrasi ve şeffaflık sorununa dikkat çekiyor. Baloğlu “Buradan bir anlaşma çıkmasa bile şöyle bir umut var. Siyasi iradenin ortaya konması önemli. Kesin karar çıkmasa bile siyasi karar gelecek yıl Meksika’da hukuki bir karara dönüşebilir. Teknik çalışmalar tamamlandı bundan sonra ki süreç siyasetçilerin ellerinde” diyor. TÜSİAD’ın Bölgesel Çevre Merkezi (REC) ile bir iklim platformu kurduğunu ve özel sektörü sürece katmaya çalıştığına da değinen Baloğlu, “Emisyonları son yıllarda artışa geçen Türkiye’nin tarihsel sorumluluğunun yok. 1990 yılında sanayileşme oranı, Gayri Safi Mili Hasıla belli. Türkiye’nin çok ciddi yükümlülük alması beklenemez ama yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği potansiyeli var. Düşük karbon ekonomisine hazırlanılması gerekiyor” yorumunu yapıyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü'nün 2009 yılı değerlendirmesi

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Genel Sekreteri Michel Jarraud 21. yüzyılın ilk 10 yılının kayıtlardaki en sıcak 10 yıl olduğunu açıkladığı basın toplantısı. (İngilizce)

Ekoloji değil, ekonomi önemli

Kopenhag’daki iklim zirvesinde pazarlık masasına oturan Türkiye’nin stratejisi ortaya çıktı. Türkiye, ekonomisine yük getireceği düşüncesiyle 2012 sonrası yükümlülük almamaya yönelik her türlü çabayı gösterecek.

Özgür Gürbüz-Gazete Haberturk /9 Aralık 2009

Türkiye, Kopenhag'daki İklim Zirvesi'ne cebinde bir strateji belgesiyle gidecek. Kyoto’ya taraf olan ancak EK-B adı verilen ve yükümlülük alan ülkelerin yer aldığı listede bulunmadığı için seragazı indirim hedefi almayan Türkiye’nin ana stratejisi bu konumunu korumak. Ulusla tutumumuz başlıklı bölümde, “2012 yılı sonrasında herhangi bir sera gazı emisyonu sayısal azaltım yükümlülüğünün alınmasının ülkemiz ekonomisine getireceği ilave yük ve sorumluluklar dikkate alınarak, Protokol’ün Ek-B listesinde ülkemizin isminin bulunmaması yönünde her türlü girişimde bulunulacaktır” maddesi dikkat çekiyor.

Türkiye’nin özel konumuna dikkat çekilen strateji belgesinde, 1990’dan bu yana yapılan rekor yüzde 119’luk artışa rağmen kişi başına düşen yıllık emisyon değerinin 5,3 ton CO2 eşdeğeriyle OECD ve Avrupa ülkelerinden düşük olduğuna dikkat çekiliyor. OECD ülkeleri ortalaması 15, Avrupa Birliği’ne üye 27 ülkede ise bu rakam 10,2 ton. Belgede yine kişi başına enerji tüketiminin gelişmiş ülkelere göre azlığına dikkat çekiliyor ve Türkiye’nin 2001 yılında Marakeş toplantısında kabul edilen özel durumunun korunmasının isteneceği anlaşılıyor.

Strateji belgesine göre Kopenhag’da mevcut durumu korumak için mücadele edecek olan Türkiye’nin bir yandan da finansal desteklere ulaşarak beş ana sektörde seragazı salımlarını azaltmaya yönelik kısa (1 yıl), orta (1-3 yıl) ve uzun (3-10) vadeli planlar yaptığı da görülüyor. Enerji, Ulaştırma, Sanayi, Atık ve Arazi kullanımı ile Tarım ve Ormancılık başlığı altındaki beş ana sektörde göze çarpan maddeler şunlar:

• Yeni binalarda enerji verimliliği ve merkezi ısıtma ön plana çıkacak. Sıcak su, elektrik üretimi ve tüketimi bölgeselleştirilecek. (Kısa)
• Yenilenebilir ve nükleer enerji kullanımı teşvik edilecek (Orta)
• Termik santrallerde rehabilitasyon, alternatif yakıt için Ar-Ge. (Orta)
• Enerji yoğunluğu 2020’de 2004’e göre daha düşük seviyeye çekilecek (Uzun)
• 2020 yılında toplam elektrik üretiminin yüzde 25’i yenilenebilir enerjiden sağlanacak.(Uzun)
• Enerji sektöründe 2020 yılına kadar referans senaryoya göre yüzde 7 karbondioksit emisyon sınırlaması hedeflenecek. (Uzun)
• Yük ve yolcu taşımacılığında demiryolunun payı artacak. (Kısa)
• Büyük kentlerde metro ve hafif raylı sistem. (Orta)
• Gönüllü karbon piyasaları oluşturulacak. Seragazı indirimi yapan gelir elde edecek. (Orta)
• Kojenerasyon ve ısı kazanım sistemleri teşvik edilecek. (Orta)
• Belediye atıklarının yüzde 70’i 2012 itibariyle düzenli depolamaya geçecek. (Orta)
• Kompost, geri dönüşüm ve atıklardan enerji üretimi yaygınlaşacak. (Uzun)
• Gübre ve ilaçlamada modern tekniklerle karbon salımı azaltılacak.(Kısa)
• Ormansızlaşmanın önlenmesi için strateji belirlenecek. (Kısa)
• 2008–2012 yılları arası 2,3 milyon hektar alan ağaçlandırılacak ve rehabilite edilecek. Bu sayede 2020 yılına kadar toplam 181,4 milyon ton karbon ormanlar tarafından tutulacak. (Uzun)
• Kentsel alanlarda açık ve yeşil alan sistemlerinin artırılması teşvik edilecek. (Uzun)

Politikacı Gözüyle Kopenhag

Kopenhag İklim Zirvesi
Gün 3

Özgür Gürbüz-Gazete Haberturk / 9 Aralik 2009*

Kopenhag’daki iklim zirvesi çevrecilerin küresel ısınmaya dikkat çektiği bir arena olsa da zirvenin asıl ev sahipleri politikacılar. Bilim insanları ve sivil toplum örgütlerinin ortaya koyduğu veriler, politikacılar tarafından yürütülen müzakerelerde ülkelerin sorumlulukları haline geliyor. Bu hedeflere nasıl ulaşılacağı, hangi mekanizmaların kullanılacağı, Kyoto’da belirlenen yöntemlerde ısrar edilip edilmeyeceği Kopenhag İklim Zirvesi’nin merakla beklenen çıktıları arasında. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görev yapan milletvekillerinden hem görüşmeleri değerlendirmelerini istedik hem de Türkiye’nin iklim politikaları hakkındaki görüşlerini sorduk.

“2012’den sonra enerjide devrim olacak”
Prof. Dr. Mustafa Öztürk - AKP Hatay Milletvekili
TBMM Çevre Komisyonu Başkanvekili

2050 yılına kadar atmosfere atılan seragazı miktarı yüzde 50 oranında azaltılmak zorunda. Bu indirimin büyük bir bölümü gelişmiş ülkeler tarafından yapılacak. Örneğin, ABD 2005 yılını baz alarak, 2020’ye kadar yüzde 17, 2050 yılına kadar da yüzde 80 azaltmayı kabul ediyor. Ancak gelişmiş ülkeler seragazını azaltsa dahi, Çin, Hindistan ve Meksika gibi ülkelerde geleceğe dönük azaltım politikaları olmazsa karbon salımı yine artacak. Böylece CO2 konsantrasyonu 450 ppm’in üzerine çıkacak, yani ortalama sıcaklık artışı 2 dereceyi geçecek ve doğal denge anormal bozulacak. Bu nedenle 450 ppm’i geçmeden önlem almak zorundayız. Çin, baz yılını konuşmak kaydıyla 2050’ye kadar yüzde 30-40 azaltmayı kabul ediyor ama gelişmiş ülkelere sizin tarihsel sorumluluğunuz var, finansal ve teknolojik destek vermek zorundasınız diyor. Ben Türkiye’nin de benzer bir politika izlemesini istiyorum. Tarihi sorumluluğu gündeme getirerek bir baz yılı belirleyip, Çin’i, Brezilya ve AB ülkelerini de iyi takip ederek bir hedef ve azaltım yılı söylemesi lazım.

Türkiye fırsatlar ülkesi, karbon yoğun üretimden karbon az yoğun üretime geçelim. Yeni teknoloji ve enerji yatırımlarında yeni modeller devreye girer. Ulaşımda yük ve yolcu taşımacılığı karayolu ağırlıklı yapılıyor. Bunu demir ve deniz yoluna paylaştırsak seragazlarını yüzde 50 azaltırız. Binaları yalıtır 80 milyon tona yakın seragazı salımı önlenir. Çöplerimizi depoluyoruz, geri dönüşüme geçsek yüzde 10’a yakın seragazı azalır. Hedef politikamız olacak, böyle bir çalışma yapıldı mı; herhalde yapılmıştır. Bir ‘baş müzakereci’ de atamak zorundayız. Altında yönetim birimi olacak, bundan sonraki süreci, kaynak ve teknoloji transferlerini, raporlamaları, uluslararası izlemeyi bu birim üzerinden yürütürsek işlerimiz hızlı ve seri olur. Çevre Bakanlığı’nın emrinde böyle bir birim oluşturulabilir.

Kopenhag’da önemli gelişmeler sağlanacak ama sonuç alınacağını sanmıyorum. Kyoto’ya taraf olduğumuzda bir yükümlülük gelmeyecek dedik ama 2012’den sonra yükümlülük gelmeyecek diyemeyiz. Hazırlıklı olup, bunu fırsata çevirmeliyiz. 2012’den sonra enerjide devrim olacak. Rüzgardan güneşe, enerji verimliliğinde ciddi atılımlar yapılacak. Minimum enerjiyi maksimum kullanma dönemi başlayacak.

***
İşleri sadece piyasaya bırakmamalı
Prof. Dr. Osman Coşkunoğlu - CHP Uşak Milletvekili
AB Uyum Komisyonu Üyesi

Hükümet, Kopenhag’daki toplantıya ciddi bir hazırlıktan yoksun olarak katılıyor. Toplantıda, hükümetimizin genel söyleminin, ‘iklim değişikliğinin nedeni olan sera gazı salımı, gelişmiş ülkelerin yarattığı sorundur; biz gelişmekte olan ülkelerin bu sorun için yükümlülük altına girmemiz hem kaldıramayacağımız maliyetleri ortaya çıkarır, hem de ekonomik gelişme hızımızı keser’ olacağı anlaşılıyor. Yeri geldiği zaman G-20 ülkesi olmakla, Ortadoğu’nun, Balkanlar’ın ve Kafkaslar’ın en güçlü ülkesi olmakla övünen hükümetimizin bu kadar pasif ve reaktif değil proaktif ve belirleyici olması beklenirdi. Toplantıda alınacak kararları etkileyebilecek somut ve savunulabilir güçlü öneriler geliştirmiş olması, önerileri doğrultusunda etrafındaki ülkeleri örgütleyip Kopenhag’da ciddi bir ağırlık oluşturması beklenirdi.

Tartışmalar sadece konacak salım hedefleri, ülkelere uygulanacak salım sınırlamaları ile karbon ticareti (piyasası) oluşturmak üzerine odaklanmış durumda. Salım sınırlarının belirlenmesi ve karbon piyasasına ilişkin, “sınırla-al-sat” mekanizmasının uygulanmasına ilişkin üç sorun veya zorluk var: sınırların belirlenmesi, bir ülkede salımın sınırı geçip geçmediğinin güvenilir ölçümünün sağlaması, sınırı geçtiği halde “izin satın alma” yapmayan ülkeye uygulanacak cezanın belirsizliği. Dolayısıyla, işleri sadece piyasaya bırakmak yerine, sadece sonuca – yani, salıma – odaklanmak ve buna uygun politikalar geliştirmeye yönelik bir gündem hem genel olarak dünyamız hem de ülkemiz için daha anlamlı, uygulanabilir ve yararlı olur. Örneğin, karbon salımının önde gelen nedenlerinden birisi olan enerji sektöründe, gerek temiz kömür teknolojisi gerekse yenilenebilir enerji teknolojileri üzerine ayrılacak kaynaklar ve Ar-Ge faaliyetleri ön plana çıkarılabilir. Ülkemizde yenilenebilir enerji teknolojilerine ve yatırımlarına teşvik getirmeyi amaçlayan beş milletvekili tarafından hazırlanmış bir kanun teklifi TBMM gündeminde olduğu halde, maalesef görüşülmesi hükümet tarafından engellenmektedir. Türkiye Kopenhag’a sadece “bize para verin de karbon salımımızı azaltalım” diye zavallı bir hedefle değil, daha iddialı ve vizyoner bir dizi hedefle gitmeli. Türkiye, salım sınırlarının belirlenmesini ve karbon piyasası ile sınırlı gündemi etkilemek için ağırlığını koyabilirse başarılı olabilir.

***
“Kopyala yapıştır yapıyoruz”
Hakan Coşkun - MHP Osmaniye Milletvekili
Çevre Komisyonu Üyesi

Kyoto’ya imza atmış ülkeler sanayileşme sürecini tamamlamış ülkeler. Türkiye henüz sanayileşme sürecini tamamlamadı, alınacak yükümlülüklerin bu sürece engel teşkil etmemesi lazım. Çevreyi biz kirletmiyoruz, en az kirleten ülkelerden biriyiz. Çevreyi kirletenler gelişmesini tamamlamış ülkeler. Tarımda ve sanayide altyapı çalışmaları tamamlanmadan, AB istiyor diye, hiçbir şey müzakere edilmeden önümüze bir metin konursa başta üreticiler etkilenecek. Böyle olursa üreten değil tüketen bir toplum oluruz bu da her şeyin sonu olur. Çevreyi kirletmemek için herkes önlem alacaktır ancak uygulamanın nasıl yapılacağı, hangi kaynakların kullanılacağı, ödeneklerin nasıl sağlanacağının belirlenmesi gerekir. Kendi modelimize uydurmuyoruz, kopyala yapıştır yapıyoruz. Henüz ABD bile sürece tam dahil olmadı. Çevre Komisyonun’da bilgilendirme toplantıları düzenlendi ama yeterli düzeyde değil. Kyoto öncesi de bir bilgilendirme oldu ama çekincelerimize yanıt alamadık.

***
Karbonsuz topluma geçiş beklemez
Endüstrileşme öncesi döneme göre ortalama sıcaklıktaki artış 2 derecenin altında tutmak isteniyorsa küresel emisyonların 2015-2020 yılları arasında zirve yapıp ardından hızla düşmeye başlaması gerekiyor. İklimi denegelemek ve karbonsuz bir toplum yaratmak için CO2 ve diğer seragazlarını bu yüzyıl içerisinde sıfır emisyon düzeyine ulaştırmak şart. Bunun için de kişi başına düşen karbon emisyonlarını 2050 yılına kadar yılda 1 tonun altına çekmek gerekiyor. Dünya ortalaması 4 tonun altında. Bu hedefe ulaşmak gelişmiş ülkeler için 2000 yılına göre yüzde 80-90 oranında azaltım yapmaları anlamına geliyor.

***
Deniz seviyesi yükselişi kaçınılmaz
2100 yılına gelindiğinde deniz seviyesindeki artışın 1 metreyi geçeceği, o tarih için belirlenen en yüksek üst değerin de 2 metreyi bulabileceği belirtliyor. Küresel sıcaklık dengelense bile deniz seviyesindeki artış önümüzdeki yüzyıllarda devam edecek ve birkaç metreyi bulacak.

*Orjinali

Türkiye'yi Kopenhag'da zorlu bir sınav bekliyor

Kopenhag İklim Zirvesi
Yazı Dizisi - Gün 2

Özgür Gürbüz-Gzt. Haberturk / 8 Aralik 2009

2004 yılında İklim Değişikliği Çerçeve Anlaşması’na imza atan, 2009 yılından itibaren de Kyoto Protokolü’ne taraf olan Türkiye’yi Kopenhag’da daha zorlu bir sınav bekliyor. Kyoto dahilinde 2012’ye kadar herhangi bir yükümlülüğü bulunmayan Türkiye’nin 2012 sonrası için açıkladığı tek hedef Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu’nun demeci. Seragazı emisyonlarını dünyada en hızlı arttıran ve bu nedenle de eleştirilen Türkiye için “artıştan indirim” formülünü öneren Eroğlu, 2020 yılında beklenen seragazı miktarını yüzde 11 oranında aşağıya çekebilecekleri taahhüdünde bulunmuştu.

Türkiye’nin müzakerelerde işi zor çünkü Kopenhag’daki heyete başkanlık eden Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Kadıoğlu’nun da belirttiği gibi, Türkiye EK-1 listesinde (Gelişmiş ülkeler) olup EK-B’de (Kyoto Protokolü uyarınca yükümlülük alan ülkelerin listesi) olmayan tek ülke. OECD üyesi, AB adayı; kendisine has bir statüsü var. Bu nedenle müzakereler yapılırken kendi durumuna yakın ülke bulup beraber hareket etmek de kolay değil. Türkiye, Hırvatistan ile birlikte kurduğu iki üyeli “Merkez Grubu”nun sözcüsü. EK-1 listesinde yer aldığı için ekonomik koşulları kendisine daha yakın olmasına rağmen, yükümlülük almayan ülkelerin listesinde yer alan Meksika, Güney Kore gibi gelişmekte olan ülkelerle aynı grupta yer alması da zorlaşıyor. Bu da pazarlık gücünü azaltıyor.

***
“Cezasız hedef almak istiyoruz”
Sedat Kadıoğlu
Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı

Yüzde 11’lik önerimiz sabit ama henüz sonuç almadığımız yeni çalışmalarımız var, her an durum değişebilir. Bahsettiğim çalışmalarımız rakama dökülünce yüzde 11’de değişiklik olabilir diye düşünüyorum ancak diğer ülkelerin açıkladığı hedeflerden çok biz ulusal şartlarımız çerçevesinde ne gerekiyorsa yapacağız. Herkes ABD’den çok şey bekliyordu ama ABD’nin açıkladığı rakamlar tatmin edici değil. Haziran ayında Bonn’da yapılan toplantıda Türkiye’nin durumunu, kişi başına düşen gayri safi hasılası, emisyonu, insani kalkınma endeksi gibi tüm indikatörleri tek tek belirterek anlattık. Türkiye’nin özel şartlarının Marakeş’teki toplantıda kabul edildiğine değindik. Cezasız hedef almak istediğimizi belirttik. Biz bugüne kadar Kyoto’nun hiçbir mekanizmasından yararlanmadık. Yeni hazırlanacak iklim rejiminde, yeni sektörel kredilerin açılması ve bundan yararlanmamız durumunda yüzde 11’lik oran daha fazla olabilir. Türkiye’de bu potansiyel var ama hepsinin de bir maliyeti var. Biz bundan sonraki oluşacak protokolde de EK-B (yükümlülüklerin belirlendiği liste) listesinde yer almak istemediğimizi de söyledik. EK-1 listesindeyiz ama emisyonlara baktığımızda OECD’nin altındayız. Meksika, Kore ve Çin gibi ülkeler Ek dışı ülkeler o nedenle bir arada olmanız çok zor. Onların sorumlulukları yok ama EK-1 listesi ülkelere sorumluluk verilmiş. AB adayı olduğumuz için aynı statüde olan Hırvatistan ile ortak grup kurduk. İleride grupları değiştirmek mümkün olabilir ama bu siyasi bir karar.

***
Çin’in hedefi Türkiye’yi zorluyor
Yunus Arıkan ICLEI – Sürdürülebilir Kentler Birliği İklim Merkezi Yöneticisi

Türkiye’yi zorlu bir müzakere süreci bekliyor. Dikkatli ve kararlı olunmazsa ABD ve Çin´in bile yer aldığı yeni bir süreçte Türkiye’nin dışarıda kalması ya da olumsuz bir anlaşmaya imza atması olası. Açık söylemek gerekirse, Çin’in dahi karbon yoğunluğunun 2020 yılında 2005 yılına göre yüzde 40-45 oranında azaltacağını açıkladığı bir ortamda, Türkiye’nin OECD üyeliği, Ek-I ülkesi olması ve AB adaylığı nedeniyle daha sert bir önlem alması kaçınılmaz bir sonuç olarak karşımıza çıkabilir. Türkiye Kopenhag´da, gerçekçi, kapsamlı, kararlı ve cesur bir müzakere stratejisi belirlemezse, Çin gibi karbon yoğunluğunu azaltmak yerine Ek-B ülkeleri gibi 1990 yılına göre mutlak azaltım hedefleri almak zorunda kalabilir. Türkiye’nin OECD bünyesinde yer alan ancak Kyoto Protokolü’nün Ek-B listesinde yer almayan Güney Kore ve Meksika ve diğer uygun ülkelerle beraber oluşturabileceği yeni bir Ek-C listesi hala geçerli bir seçenek hatta Çin´in kararlı çıkışı sonucunda neredeyse tek çıkış yolu olarak değerlendirilebilir. Türk hükümetinin böyle bir müzakere stratejisi izleyip izlemeyeceği ya da bunun dışında nasıl bir seçenek içerisinde olduğuna dair henüz kamuoyuna açıklanmış bir bilgi yok. Gerek müzakere pozisyonunun zorluğu gerek uluslararası alandaki ilişkilerin zayıflığı dikkate alındığında Kopenhag Zirvesi’nden Türkiye için olumsuz bir sonuç çıkması halinde bunu, “Türkiye’nin kalkınmasını engellemek için uluslararası toplumların uyguladığı bir komplo olarak algılamak yerine, “kendi düşen ağlamaz” şeklinde yorumlamak daha doğru olacaktır. *** Seragazı emisyonları artıyor 2008 yılındaki fosil yakıt kaynaklı küresel seragazı emisyonları 1990’a göre yüzde 40 fazla. Küresel emisyonlar bugünkü seviyelerinde sabitlense ve 2030 yılı sonrası sıfır emisyon gerçekleşse bile, 20 yıl boyunca atmosfere bırakılacak emisyonlar, yüzde 25 olasılıkla ortalama sıcaklığın 2 dereceyi geçmesine engel olamayacak. Bu nedenle radikal önlem alınması şart.

*** Sekiz bin vestiyer
Kopenhag’daki iklim zirvesine 192 ülkenin üst düzey bürokratları ve devlet liderlerinin katılması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de 17 Aralık’ta Kopenhag’da olacağı gelen bilgiler arasında. Sivil toplum kuruluşları, iş dünyasının temsilcileriyle beraber 15. Taraflar Toplantısı’na (COP 15) 15 binin üzerinde katılımcı bekleniyor. Toplantı merkezinde 5 bin 500 bilgisayar ve 8 bin kişinin ceketini asabileceği vestiyer var. Toplantı boyunca 200 bin kişiye yetecek yemek ve yine bir o kadar da organik kahve tüketileceği tahmin ediliyor. Daha da önemlisi, 15 bin katılımcı, Kopenhag’daki zirve boyunca yaklaşık olarak 41 bin ton civarında CO2 eşdeğeri seragazı atmosfere salınmış olacak. Bu rakamın yüzde 90’ının zirveye gelen katılımcıların uçakla yaptıkları seyahatlerinden kaynaklanacağı tahmin ediliyor. Bu rakam bir Afrika ülkesi olan Çad’ın yıllık emisyonlarının yine yaklaşık yarısına eşdeğer. Bu nedenle zirveyi eleştiren ve video konferansla yapılmasını öneren çevreciler de var.

***
Buzlar beklenenden hızlı eriyor
Yaz aylarında Artik’teki buzulların erimesi iklim modellerinde yapılan tahminlerin ötesine geçti. 2007-2009 yıllarında bu bölgede İklim Değişikliği Paneli’nin 4. ve son raporunun yüzde 40 üzerinde erime gerçekleşti. YARIN: Politikacılar ne diyor?

İki Derecenin Gölgesinde Kopenhag İklim Zirvesi

Kopenhag İklim Zirvesi
Yazı Dizisi - Gün 1

Giriş...

İki hafta boyunca dünyanın gözü Danimarka’nın başkenti Kopenhag’taki iklim zirvesinde olacak. Küresel ısınmayı durdurmak için küçük ve bir ilk adım olarak değerlendirilen Kyoto Protokolü 2012 yılında sona eriyor. Kopenhag’daki iklim zirvesinde ya Kyoto’nun veliahdı belirlenecek ya da dünyanın kaderinin tayini bir başka bahara kalacak.

Özgür Gürbüz-Gzt. Haberturk / 7 Aralık 2009 *

Dünyayı çevreleyen sera gazları, güneş ışınlarıyla yerküreye gelen ısının bir bölümünü hapsederek gezegenin ortalama sıcaklığını yaşam için ideal olan 14 derecede tutuyor. Büyük bir bölümü karbondioksit, metan ve azot oksitten oluşan seragazları olmasa, sıcaklığın -19 dereceye kadar düşeceği tahmin ediliyor. Endüstri devrimiyle birlikte atmosfere daha fazla seragazı salınması ise daha fazla ısı tutulmasına neden oldu. Ortalama sıcaklık son yüz yılda 0,74 derece arttı. Bu artışın 2 derecenin üzerine çıkması halinde birçok bilim insanı geri dönülemeyecek noktaya gelineceğine inanıyor.

Kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların kullanımı azaltılmazsa, Uluslararası İklim Değişikliği Paneli bu yüzyılın sonunda 3 derecelik sıcaklık artışını kaçınılmaz görüyor. Birçok araştırma bu yüzyıl sonunda deniz seviyesindeki yükselişin 1,5 metreyi bulacağını öngörüyor. Kutuptaki buzulların erimesi halinde bu yükselişin 6 metreyi bulacağını tahmin edenler de var. Yükselen deniz seviyesi tatlı sulara tuzlu suların karışması ve tarımdan içme suyuna birçok sorun yaşanması anlamına geliyor. Küresel ısınma durdurulamazsa fırtınaların sayısı ve şiddeti, kuraklıklar artacak. Sadece Afrika’da 250 milyon insanın 2020’de susuzluk çekeceği tahmin ediliyor. Sıcaklık artışına bağlı olarak sıtma gibi hastalıkların yayılacak. Toprakları sular altında kalacak ada devletleri başta olmak üzere, kuraklık ve susuzluk gibi afetlerden etkilenen milyonlarca insan, “iklim göçmeni” olarak başka ülkelere gidecek. Bu felaketleri önlemek için bir umut niteliğinde olan Kopenhag’daki zirvede ise dünya devletleri ortak bir çözüm önerisi üzerinde anlaşmaya çalışacak.

***
“Türkiye’nin stratejisi kervan yolda düzülür”
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu
İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölüm Başkanı

Toplantı öncesinde birçok taslak metin var. Taslakların çok olması bu toplantıdan sonuç alınmasını güçleştiriyor. Taslakların bazıları üzerinde anlaşılsa ve onlar üzerinde müzakere yürüseydi sonuç alınması daha kolay olabilirdi. Ülklerin açıkladığı hedefler de düşük ancak bu bir taktik de olabilir. Beklentiler düşürüldükten sonra hedeflerde yapılacak ufak bir yükseliş bile çok olumu karşılanabilir. Bunu herkes kullanıyor, Türkiye’de yapıyor. 12 Kasım’da İstanbul’da yapılan ve üst düzey bürokrat ve milletvekillerinin katıldığı bir toplantıdan anladığım kadarıyla Türkiye bugünkü pozisyonunu muhafaza etmek ve hiçbir şey yapmak istemiyor. Yetkililer hedef, belli bir rakam veremeyiz diyorlar ama bununla beraber temiz teknolojilere geçmek gibi konularda kredi ve finansman desteğine açık olduklarını belirtiyorlar. Türkiye’nin durumunun karışık olduğu, tarihsel olarak kirletmede düşük rol oynadığı ve kişi başına düşen emisyonlar sıralamasında arka sıralarda yer aldığı argümanları var. Bence Türkiye’nin böyle bir pozisyonda durması mümkün değil. Biz Avrupa Birliği(AB) adayıyız ve AB bu konuyu çok önemsiyor. Türkiye’nin böyle bir söylemle başlayıp diğer ülkelerin alacağı pozisyonlara bakarak bir şeyler yapacağını düşünüyorum. Türkiye’nin stratejisi kervan yolda düzülür. 2012’den sonra tüm dünya küresel ısınmayla mücadele ederken Türkiye gibi bir şey yapmayan ülkeler beleşçi durumuna düşecek. Üretilen mallar ayıplı sayılacak, ticareti bile etkileyecek. Türkiye’nin durumu özel ama bunu çok iyi şekilde anlatabilmesi gerekiyor. Sadece ağaç dikerim demekle olacak bir şey değil. Türkiye bu toplantılara bilimi arkasına alarak hazırlanmıyor. Örneğin Başbakan’ın bu konuda iklim değişikliğinden sorumlu bir akademik danışmanı yok. Konunun bilimsel ve etik tarafı unutuluyor. Eriyen buzullarda bir ayı var, küresel ısınma o ayının problemi sanılıyor.

***
Kyoto Protokolü nedir?
Türkiye’nin 5 Şubat 2009 tarihinde taraf olduğu Kyoto Protokolü, gelişmiş ülkelerin küresel ısınmaya yol açan seragazı emisyonlarını 2012 sonuna kadar 1990 yılındaki seviyenin en az yüzde 5 altına çekmesini öngörüyor. 1997 yılında Japonya’nın Kyoto kentinde kabul edilen protokol aslında 1994 yılındaki İklim Değişikliği Çerçeve Anlaşması’nı esas alıyor. Bu anlaşma gelişmiş ülkeleri EK-1 listesinde belirliyor. Kyoto Protokolü kabul edildiğinde Çerçeve Sözleşmesi’nin EK-1 listesi temel alınarak oluşturulan EK-B listesi ise yükümlülük alan ülkeleri belirliyor. Türkiye 1997 tarihinde Çerçeve Sözleşmesi tarafı olmadığı için bu listede yok ve 2012’ye kadar sorumluluk almadı.

***
Kopenhag’dan ne bekleniyor?
Kyoto, küresel ısınmayla mücadelede sorumluluğu ağırlıklı olarak gelişmiş ülkelere yükleyen bir başlangıç metniydi. Kopenhag’dan ise yine aynı nitelikte fakat daha yüksek hedefli bir anlaşma metni bekleniyor. 2020’ye gelindiğinde seragazı emisyonları 1990’ın yüzde 25-40, 2050’de ise yüzde 50 aşağısına çekecek bir anlaşma aranıyor.

YARIN: Türkiye Kopenhag stratejisi

*Editoryal süzgeçten geçmemiş hali yani düzgün olanı :)

“Lincoln veya Churchill gibi liderlere ihtiyacımız var”

Uzun yıllardır küresel ısınma konusunda çalışan ve Genel Yayın Yönetmenliği’ni yaptığı Açık Radyo’nun kapılarını da bu konuya açan Ömer Madra ile Kopenhag İklim Zirvesi öncesi zirveden beklentilerini konuştuk. Madra, Danimarka’dan karbon ticareti gibi etkisiz mekanizmalarla donatılmış yeni bir antlaşmanın çıkmasındansa, dünyayı radikal önlemler almaya itecek anlaşamama durumunu tercih ediyor. Toplantıyı izlemeye gideceği tahmin edilen 30 bine yakın çevreciden de büyük gösteriler bekliyor.

Özgür Gürbüz-Gazete Haberturk / 8 Aralik 2009
Fotoğraf: Erzade Ertem

- Kopenhag’dan beklentileriniz neler?

- Beklentileri özetlemek kolay değil. Ben dünyanın sayılı iklim bilimcilerinden James Hansen’ın tarafındayım. Hansen, Kopenhag’dan yıllardır süren tavizler, sulandırmalar ve aldatmacalar ışığında bir anlaşma çıkacaksa hiç anlaşma olmaması çok daha iyidir diyor. Ben de bu görüşe katılıyorum. AB ve birçok zengin ülkeler emisyonları en etkin kısma yolunu karbon ticareti gibi mekanizmalarda görüyor. Kopenhag’dan Kyoto benzeri bir anlaşma çıkacaksa kesinlikle işe yaramaz.

- Ülkelerin önerileri ve pazarlıkları nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Politikacılar çağın bu en önemli sorunuyla yüzleşmekten kaçıyorlar. İklim değişikliği konusu pazarlık konusu olacak bir şey değil, en azından demokratik seçimlere sahip ülkelerin dünyasında. Hansen, kölelik ve Nazilerin Avrupa’daki yükselişi sırasında Lincoln ve Churchill’in tavrını örnek gösteriyor. Yani, köleliği yüzde 50 kaldıralım geri kalanına sonra bakalım diye pazarlığa girişemezsiniz. Seçilmiş liderler böyle gelmiş böyle gider durumu sürdürmek için gerçek sorunu kavradıkları halinde gerçek liderlik gösteremiyor. Kimse Rusya’ya doğalgazını, Suudi’lere petrolünü çıkartma demedi. Kömür santrallerine de yasak getirilmeli. Yapılacak tek bir şey lazım karbon vergisi getirmek ve Hansen Amerika bunu yaparsa herkes yapar diyor. Bunları yapacak Lincoln, Churchill gibi liderlere ihtiyacımız var ama Obama böyle cesur biri değil.

-Fosil yakıtlardan vazgeçmek mümkün mü?

- Mümkün ama fosil yakıtlar en ucuz enerji olduğu sürece bu olası değil. Fosil yakıtlar neden ucuz; sosyal maliyetler, sağlığa çevreye etkisi hesaplanmadığı için. Fosil yakıtlar pahalanırsa alternatiflere dönülecek. Kopenhag üç noktada sahtekarlık yapıyor. Salım indirimlerine izin veriyor bu hedeflerin hepsi yarım hedef. Sınırla ve pazarla mekanizmasıyla (Cap and Trade) petrol, doğalgaz ve kömür şirketlerinin kar amaçlarına hizmet ediyor ve ağaç dikmek gibi etkisiz yöntemleri destekleyerek bütün hedefleri anlamsız hale getiriyor. Kopenhag’da çok büyük gösteriler olacak, öyle olmasını da ümit ediyorum.

***
“Cep telefonu bile aldım, lanet olsun!”
Açık Radyo 12 gün boyunca 12 ayrı programla, Kopenhag Zirvesi’ni dinleyicilerine aktaracak. Cep telefonu kullanmayan ve uçakla seyahatten kaçınan Açık Radyo Genel Yayın Yönetmeni Ömer Madra, sırf bu toplantıyı aktarabilmek için bir cep telefonu bile aldı. Madra, “Cep telefonu bile aldım, lanet olsun!” diyor.

Cumhurbaşkanı Gül, Kopenhag yolcusu

Kopenhag’ta yapılacak olan iklim zirvesi bugün başlıyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 17 Aralık’ta zirveye katılacak ve küresel ısınma görüşmelerinde Türkiye Heyeti’ne son iki gün başkanlık yapacak. ABD Başkanı Barrack Obama da son gün Danimarka’da olacak.

Özgür Gürbüz-Gazete Haberturk / 7 Aralik 2009

Gazete Habertürk’ün resmi kaynaklardan aldığı duyumlara göre Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da 8-18 Aralık tarihleri arasında gerçekleşecek olan iklim değişikliği görüşmelerine katılacak. 17 Aralık’ta toplantılara katılacak olan Abdullah Gül, ülkelerin ulusal açıklamalarının yapıldığı 17 Aralık 2009 tarihinde Kopenhag’da olacak ve büyük bir olasılıkla aynı akşam Danimarka Kraliçesi tarafından ülke liderleri onuruna verilecek yemeğe de katılacak. Abdullah Gül, görüşmeler olumlu sonuçlanır ve toplantıda Kyoto Protokolü’nün yerini alacak tarihi bir karar alınırsa, kararın açıklanacağı 18 Aralık 2009 tarihinde de Türkiye’den giden heyetin başında olacak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu da eşlik edecek. Başbakan Recep tayyip Erdoğan’ın katılımı da kulislerde konuşuluyor ancak Cumhurbaşkanı Gül’ün katılması durumunda Başbakan’ın Danimarka’ya gitmeyeceği belirtiliyor.

Türkiye'den 100'e yakın katılımcı
Kopenhag’daki iklim zirvesine Türkiye’den yarısı bürokratlardan oluşan yaklaşık 85 kişilik bir heyet katılacak. Bu 85 kişinin içinde yer alamayan diğer sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle bu rakamın 100’ü bulması bekleniyor. 7 Aralık tarihinde başlayacak görüşmelerin ilk haftasında Türkiye’den giden heyete Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Kadıoğlu başkanlık yapacak. İkinci hafta ise görevi Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarı Hasan Zuhuri Sarıkaya devralacak. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Kopenhag’a gelmesiyle heyetin temsili bizzat Cumhurbaşkanı tarafından yapılacak.

Obama son gün geliyor
Kopenhag’daki zirveye şu ana kadar 65 liderin katılacağı bildirildi. Atmosfere en çok karbondioksit emisyonu bırakan üç ülke olan Çin, ABD ve Hindistan’ın liderlerinden şu ana kadar sadece ABD Başkanı Barrack Obama katılımıyla ilgili bilgi verdi. Obama, 15. Taraflar Toplantısı’nın son gününe katılacağını açıkladı. Toplantıya geleceğini söyleyen ve diğer liderleri de davet eden İngiltere Başbaklanı Gordon Brown’ın katılımı kesin gibi. Avustralya, Brezilya, Fransa, Almanya, Japonya, İspanya ve Endonezya liderlerinin de İklim Zirvesi’ne katılmayı planladığı belirtiliyor. Zirveye ev sahipliği yapan Danimarka, 191 ülke liderini toplantıya katılmaya çağırmıştı.

***
“İklim için van minüt”
Greenpeace tüm dünya liderlerinin Kopenhag’daki toplantıya katılması için yaptığı posterli kampanyaya Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı da ekledi. Erdoğan, 2030 yılındaki temsili fotoğrafının yer aldığı posterde, Kopenhag’daki toplantıya gitmeyip, iklim değişikliğini önleme şansını yitirdikleri için özür dilerken görülüyor. İklim için van minüt kampanyası yapan Greenpeace, Erdoğan’ın Davos’taki fotoğrafı üzerinde oynayarak Başbakan’ı yaşlandırmış.

Danıştay fren koydu GDO serbest kaldı

Danştay GDO Yönetmeliği’nin iki maddesinde yürütmeyi durdurdu. Konunun yönetmelik yerine yasayla düzenlenmesi gerektiğini belirten Danıştay’ın bu kararı firmaların işine yaradı, GDO ithalatının önü açıldı. GDO karşıtları, bir an önce yasayla durumun kontrol altına alınmasını istiyor. Açılan dört davadan birinin ithalatçı firmalarla ilişkisi olup olmadığı da tartışma konusu.

Özgür Gürbüz-Gazete Habertürk / 4 Aralık 2009*

26 Ekim’de yayınlanan “Gıda ve Yem Amaçlı Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik” iki maddesi hakkında Danıştay 10. ve 13. dairesinde açılan dört ayrı davadan yürütmeyi durdurma kararı çıktı. Davalardan üçü çeşitli sendika ve sivil toplum kuruluşları bir tanesi ise bir vatandaş tarafından açılmıştı.

Yönetmelik değil yasa lazım
Danıştay’ın verdiği yürütmeyi durdurma kararı, söz konusu yönetmeliğin GDO’lu ürünlerin ithalatını düzenleyen 11. ve yürürlüğe gireceği tarihi belirleyen 20. maddesi hakkında alındı. Danıştay ayrıca sivil toplum kuruluşlarının itirazlarında önemli bir yer tutan, yönetmelikten önce Biyogüvenlik Yasa Tasarısı çıkarılmalıydı eleştirisine de destek vererek, GDO’lu ürünlerle ilgili konuların yönetmelik değil yasayla belirlenmesi gerektiğine dikkat çekti.

Yeniden başa dönüldü
Davacı kurumlardan Türk Sağlık-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci, iki önemli gerekçe üzere davayı açtıklarını, yönetmeliğin kanuni dayanaktan yoksun olmasına ve GDO’lu ürünlerin Türkiye’ye girmesinin sakıncaları nedeniyle Danıştay’a itirazda bulunduklarını belirtiyor. Danıştay başvuruyu haklı bulsa da ortaya çıkan fiili durum aslında GDO’lu ürün ithalatında 26 Ekim 2009 tarihinde çıkarılan yönetmeliğin öncesine dönüş anlamına da geliyor. Danıştay kararı öncesinde yönetmelikte yapılan değişiklik, kontrol belgesi olan ithalatçı firmalara Mart 2010 tarihine kadar GDO’lu ürünleri getirme izni veriyor ve yönetmeliğin diğer hükümlerinden etkilenmiyorlardı. Yürütmeyi durdurma kararıyla bu değişikliğin de Danıştay’ın nihai kararına kadar bir anlamı kalmadı. İthalatçı firmaların GDO’lu ürün ithalatı beyana dayalı sisteme döndü. Kısacası, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker’in de yakındığı, GDO’lu ürünlerin yıllardır elinin kolunu sallaya sallaya girdiği döneme geri dönüldü. Kahveci, bu durumun ancak Bakanlığın acilen ilgili tarafları bir araya toplayarak yeni bir kanun hazırlamasıyla çözüleceğine inanıyor. “Tarım Bakanlığı’nın koruyamadığı insan ve toplum sağlığını Danıştay korudu” diyen Kahveci, GDO’lu ürünlerin ithalat ve ekiminin önünü açacak bir kanuna da kesinlikle evet demeyeceklerinin altını çiziyor.

“Binlerce ton GDO’lu ürün gelecek”
Böyle bir karardan çekindikleri için dava açmadıklarını söyleyen Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Günaydın, “Danıştay bir yerde çok haklı, bu konu yasa olmadan düzenlenemez. Danıştay bir yasa çıkar ve hemen düzenle diyor. 2003 yılında eski Bakan Sami Güçlü bir biyogüvenlik yasası çıkaracağız demişti, 2009 sonu oldu hala bekliyoruz. Tarım Bakanlığı bu kararın arkasına sığınıp yasa çıkarmayacak ve binlerce ton GDO’lu ürün gelecek. Danıştay’ın kararı buna yol açtı biz bunu bas bas bağırdık. Bunu yönetmelikle yapamazsınız dedik” açıklamasını yapıyor. Günaydın, açılan dört davadan birinin şahıs adına açıldığını ve bu kişinin ithalatçı firmalar tarafından yönlendirilen bir kişi olmasından da şüphelendiklerini belirtiyor.

Acil bir yasal düzenleme şart
Danıştay’ın nihai kararının önemli olduğunu belirten GDO'ya Hayır Platformu Hukuk Komisyonu üyesi Ilgın Özkaya Özlüer, hukuken bir boşluk yaratıldığına ve nihai karar verilinceye kadar kontrol belgesi olan ya da olmayan tüm ürünlerin limanlardan rahatlıkla geçebileceğine dikkat çekiyor. Özlüer, hükümetin acilen yeni bir yasal düzenlemeyle hukuki boşluğu doldurması gerektiğini söylüyor.

*ilk metin

Cumartesi akşamı Hayat Tv'deyiz

Merhabalar,

5 Aralık 2009 Cumartesi akşamı Hayat TV'deki "Karaborsa" programında hem Kopenhag'daki iklim zirvesini konuşuyor hem de Taner Öngür, Serap Yağız ve Suların Uğultusu'ndan güneş şarkıları dinliyoruz.

Kanal: Hayat TV
Tarih: 5 Aralık 2009
Program: Karaborsa
Saat: 22:00 - 01:00

Hepinizi tartışmayı izlemeye ve katılmaya çağırıyoruz. Hayat TV'yi uydudan ve internetten izleyebilirsiniz.

Enerji Bakanı Greenpeace’i ziyaret etti, çayını içti

Greenpeace: “Nükleerle yaşamaya hazır mısınız?”
Bakan Yıldız: “Biz hazırız!”

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, kendisi Libya’dayken Bakanlık önünde eylem yapan Greenpeace üyelerini İstanbul’daki ofislerinde ziyaret ederek bir ilke imza attı.

Özgür Gürbüz / 2 Aralık 2009

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Kurban Bayramı öncesi Ankara’daki bakanlık binası önünde eylem yapan Greenpeace (Yeşilbarış) örgütüne iade-i ziyarette bulundu. Hükümetin nükleer enerji politikalarını protesto eden Greenpeace örgütünün İstanbul’daki ofisine gelen Taner Yıldız, önce Greenpeace Akdeniz Ofisi Genel Direktörü Uygar Özesmi ile 15 dakika süren özel bir görüşme yaptı. Görüşmeden sonra çevrecilerin ofisinde kısa bir tur atan Yıldız, Özesmi ile basının karşısına geçti ve nükleer enerjiyle ilgili soruları yanıtladı.

“Nükleerle yaşamaya hazırız!”
Basın toplantısı sırasında Greenpeace üyelerinin getirdiği çayı içen Enerji Bakanı, kendisine hediye edilen ve üzerinde “Nükleerle yaşamaya hazır mısınız” yazılı “t-shirt”ü üzerine tuttu ve soruya, “Evet, hazırız” yanıtını verdi. Gazeteciler bakana içtiği çayın radyasyonlu olup olmadığını da sordu. Bu soruya Özesmi, “Garantili çay” yanıtını verdi. 1986 yılındaki Çernobil kazasından sonra dönemin bakan ve Başbakanı çayda radyasyon olup olmadığı tartışmalarına televizyonlarda çay içerek yanıt vermişti.

Bakan Yıldız, enerji konusunda tüm sivil toplum örgütlerini dinlemeye hazır olduklarını ve Greenpeace tarafından hazırlanan Enerji (D)evrimi raporunu da dikkatle incelediğini belirterek, “Bir kısmına katılıyor, bir kısmına katılmıyorum. Dikkatlice inceledim, güncellenmesi gereken bazı rakamlar var. Bu konuda ortak bir heyet oluşturulacak ve belki buradan çıkan çalışmalar kamuoyuna açıklanacak” dedi. Şeffaflığın gücüne inanan bir hükümet olduklarını söyleyen Yıldız, “Hem yenilenebilir enerji kaynaklarını harekete geçirmek hem de arz güvenliğiyle ile ilgili tedbirleri almak zorundayım” açıklamasını yaptı. Nükleer santrallerin işletim sırasında atmosfere en az seragazı salan güç santrallerinden biri olduğunu ve iklim değişikliğini durdurma konusundaki önemine dikkat çeken Yıldız, 2023 yılına kadar tüm yenilenebilir enerji kaynaklarını harekete geçirsek bile ondan sonraki yıllarda meydana gelecek açığın kapatılamayacağına işaret etti.

Bakan’a “radyoaktivist” olun çağırısı
Basın toplantısında söz alan ve Yıldız’ın ziyaretinde çok memnun olduklarını söyleyen Özesmi ise, 20 bin destekçisi ve 200 bine yakın siber aktivisti bulunan Greenpeace’in, “I love nuclear” adı verdikleri kampanyayla, nükleer enerjiye hayır diyen 1 milyon imzacıyı hedeflediklerini belirterek, “1 milyon kişiye ulaşınca Bakanlık’ta bu nükleer masala hayır diyecektir” dedi ve Bakan Yıldız’ı da “radyoaktivist” olmaya davet etti. Türkiye’nin nükleer macerasının dört kez hüsranla sonuçlandığını belirten Özesmi, “Yenilenebilir enerji kaynaklarından daha çok istihdam ve enerji sağlamanın mümkün olduğunu düşünüyoruz. Biz diyaloga açığız, bu diyalog devam etsin ama bir sonuç getirsin” şeklinde konuştu.

Toplantıda gazetecilerin de sorularını yanıtlayan Yıldız, sık sık, esprilerle karışık olarak nükleer enerji konusunda Greenpeace’in argümanları karşısında ikna olmadığı mesajını verdi ve “İkna edemiyorsanız ikna olmalısınız” dedi. “Nükleer santrallerin maliyetleri nedeniyle devlet desteği olmadan kurulamayacağı, bunun da 1983’ten beri süren liberalleşme politikalarına ters bir durum ortaya çıkarıp çıkarmadığı” sorumuza ise Yıldız, “Güzel bir soru. Enerji sektörü serbestleşecek. Finans modelinde alım garantilerinin verilmiş olması ayrı bir finans modelinin farklı bir tarzıdır. Sizin oradan üretilen elektriği alacak olmanız finansörler için yeterli bir sebeptir. Aynı zamanda kamu ağırlığı olmayacak bir nükleer modeli düşündüğümüz için serbestleşmede herhangi bir engel teşkil etmeyecektir” yanıtını verdi.

Soruma Sayın Yıldız'ın verdiği bu yanıt beni pek tatmin etmedi açıkçası...