Japonya’da 5 nükleer reaktörün kapısına kilit vuruldu

Özgür Gürbüz-BirGün/25 Haziran 2015

11 Mart 2011’de meydana gelen Fukuşima nükleer kazası nükleer enerji konusunda Japonya ve dünyadaki dengeleri değiştirmeye devam ediyor. Kazadan önce elektrik üretiminin yüzde 30’una yakınını nükleerden sağlayan Japonya’da üç yılı aşkın bir süredir nükleer santrallerden elektrik üretilmiyor.

Bu durumu değiştirmek isteyen nükleer endüstri üç yıldır kapalı durumdaki nükleer santrallerin en azından bir kısmını çalıştırmak istiyor. Halkın tepkisi, yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişimi ve yeni yasal düzenlemeler bu süreci geciktiriyor. Nükleer santral işletmecilerinin bazıları yeniden çalıştırılmayı beklemek yerine mevcut nükleer reaktörleri kapatmaya başladı. Dört Japon şirketi beş nükleer reaktörünü bir daha çalıştırmamak üzere kapattıklarını Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na bildirdi. Böylece ülkede çalışabilir durumdaki nükleer reaktör sayısı da 43’e düştü. Dünyanın ABD ve Fransa’dan sonra en çok nükleer reaktöre sahip ülkesi Japonya’da Fukuşima kazasından önce 54 nükleer reaktör çalışıyordu.

Fukuşima Nükleer Santrali’nde meydana gelen kaza sonucunda santraldeki altı nükleer reaktör kullanılamaz duruma gelmişti. Radyasyon nedeniyle girilmesi yasak alanda bulunan bir başka nükleer santraldeki dört reaktörün de bir daha çalıştırılabileceği düşünülmüyor. Buna rağmen, işletmeci TEPCO firması henüz resmi kapatma kararı almadığı için bu dört reaktör hala çalışabilir reaktörler listesi içinde yer alıyor. Aslında Japonya’da çalıştırılabilir durumdaki nükleer reaktör sayısı 39.

Fukuşima nükleer kazası sadece Japonya’daki enerji dengesini değil dünyada nükleer enerjiye bakış açısını da değiştirdi. Nükleer enerjiden 2022 yılına kadar tamamen çıkma kararı alan Almanya son dört yılda 17 nükleer reaktöründen sekizini kapattı. Almanya gibi nükleer karşıtı bir tavır almayan ülkelerde de güvenlik tedbirleri ve diğer enerji kaynaklarının daha ucuza elektrik üretmesi benzer sonuçların görülmesine yol açıyor. Yeni nükleer reaktör yapmayan ancak mevcut reaktörlerle yola devam kararı alan İsveç’te de iki reaktörün ekonomik nedenlerle kapatılması gündemde. E.ON firması, Oskarshamn santralindeki iki reaktörün ilkinin 2017-2019 arasında, ikincisinin ise 2020’ye kadar kapatılmasına yeşil ışık yaktı. Santralleri işleten şirketin (OKG) küçük ortağı Finlandiyalı Fortum şirketi bu karara karşı çıksa da son karar bu yıl sonunda alınacak ve büyük ortak fikrini değiştirmezse ülkedeki reaktör sayısı 10’dan sekize düşecek. İsveç’te hükümetin Almanya gibi nükleer santralleri kapatma kararı yok. E.ON aldıkları kararı, 2020 sonrasında nükleer santralleri işletmeye devam etmenin ekonomik getirisi olmamasıyla açıklıyor.

Nükleer enerji konusunda ısrarını sürdüren AKP hükümeti ise Mersin (Akkuyu) ve Sinop’ta iki nükleer santral kurmak istiyor.  Mersin’deki santralin ilk reaktörünün 2023 yılında devreye girmesi isteniyor.