“Lincoln veya Churchill gibi liderlere ihtiyacımız var”

Uzun yıllardır küresel ısınma konusunda çalışan ve Genel Yayın Yönetmenliği’ni yaptığı Açık Radyo’nun kapılarını da bu konuya açan Ömer Madra ile Kopenhag İklim Zirvesi öncesi zirveden beklentilerini konuştuk. Madra, Danimarka’dan karbon ticareti gibi etkisiz mekanizmalarla donatılmış yeni bir antlaşmanın çıkmasındansa, dünyayı radikal önlemler almaya itecek anlaşamama durumunu tercih ediyor. Toplantıyı izlemeye gideceği tahmin edilen 30 bine yakın çevreciden de büyük gösteriler bekliyor.

Özgür Gürbüz-Gazete Haberturk / 8 Aralik 2009
Fotoğraf: Erzade Ertem

- Kopenhag’dan beklentileriniz neler?

- Beklentileri özetlemek kolay değil. Ben dünyanın sayılı iklim bilimcilerinden James Hansen’ın tarafındayım. Hansen, Kopenhag’dan yıllardır süren tavizler, sulandırmalar ve aldatmacalar ışığında bir anlaşma çıkacaksa hiç anlaşma olmaması çok daha iyidir diyor. Ben de bu görüşe katılıyorum. AB ve birçok zengin ülkeler emisyonları en etkin kısma yolunu karbon ticareti gibi mekanizmalarda görüyor. Kopenhag’dan Kyoto benzeri bir anlaşma çıkacaksa kesinlikle işe yaramaz.

- Ülkelerin önerileri ve pazarlıkları nasıl değerlendiriyorsunuz?

- Politikacılar çağın bu en önemli sorunuyla yüzleşmekten kaçıyorlar. İklim değişikliği konusu pazarlık konusu olacak bir şey değil, en azından demokratik seçimlere sahip ülkelerin dünyasında. Hansen, kölelik ve Nazilerin Avrupa’daki yükselişi sırasında Lincoln ve Churchill’in tavrını örnek gösteriyor. Yani, köleliği yüzde 50 kaldıralım geri kalanına sonra bakalım diye pazarlığa girişemezsiniz. Seçilmiş liderler böyle gelmiş böyle gider durumu sürdürmek için gerçek sorunu kavradıkları halinde gerçek liderlik gösteremiyor. Kimse Rusya’ya doğalgazını, Suudi’lere petrolünü çıkartma demedi. Kömür santrallerine de yasak getirilmeli. Yapılacak tek bir şey lazım karbon vergisi getirmek ve Hansen Amerika bunu yaparsa herkes yapar diyor. Bunları yapacak Lincoln, Churchill gibi liderlere ihtiyacımız var ama Obama böyle cesur biri değil.

-Fosil yakıtlardan vazgeçmek mümkün mü?

- Mümkün ama fosil yakıtlar en ucuz enerji olduğu sürece bu olası değil. Fosil yakıtlar neden ucuz; sosyal maliyetler, sağlığa çevreye etkisi hesaplanmadığı için. Fosil yakıtlar pahalanırsa alternatiflere dönülecek. Kopenhag üç noktada sahtekarlık yapıyor. Salım indirimlerine izin veriyor bu hedeflerin hepsi yarım hedef. Sınırla ve pazarla mekanizmasıyla (Cap and Trade) petrol, doğalgaz ve kömür şirketlerinin kar amaçlarına hizmet ediyor ve ağaç dikmek gibi etkisiz yöntemleri destekleyerek bütün hedefleri anlamsız hale getiriyor. Kopenhag’da çok büyük gösteriler olacak, öyle olmasını da ümit ediyorum.

***
“Cep telefonu bile aldım, lanet olsun!”
Açık Radyo 12 gün boyunca 12 ayrı programla, Kopenhag Zirvesi’ni dinleyicilerine aktaracak. Cep telefonu kullanmayan ve uçakla seyahatten kaçınan Açık Radyo Genel Yayın Yönetmeni Ömer Madra, sırf bu toplantıyı aktarabilmek için bir cep telefonu bile aldı. Madra, “Cep telefonu bile aldım, lanet olsun!” diyor.