Nükleer kumar ve yanıtsız kalan sorular

Özgür Gürbüz-BirGün/3 Kasım 2013

Nükleer santraller pazarlanırken “enerjide dışa bağımlılığı azaltacak” sloganı ön plandaydı. Mersin’e nükleer santral yapma işi, enerjide en çok bağımlı olduğumuz ülke Rusya’nın devlet şirketine verildi. Şirket santralin hisselerinin yüzde 100’üne sahip ve anlaşma gereği istese bile çoğunluk hisseleri Türkiye’den bir şirkete satamayacak. Doğalgaz ve petrolde bağımlı olduğumuz Rusya’ya elektrikte de muhtaç olmaya karar verdik. Enerji Bakanı Taner Yıldız buna, ‘karşılıklı bağımlılığı geliştirmek’ diyor. Rusya’yı bizim paramıza alıştırmaya çalışmak ilginç bir fikir ama yeni değil. Dış ticaret açığımız zaten her yıl 20 milyar doları buluyor . Buna bir de elektrik faturalarından Rusya’ya giden pay eklenecek. Nükleer santralin dışa bağımlılığı azaltacağını söyleyenler, enerjide Rusya’ya bağımlılıktan yakınanlar şimdi nerede?

‘Nükleerde denenmiş teknoloji kullanacağız’ şiarı neden unutuldu? Mersin’de yapılmak istenen VVER-1200 tipi nükleer reaktörün ve Japonların Sinop için önerdiği Atmea-1 reaktörünün dünyada çalışan örnekleri yok. Hepimiz kobayız. Başbakan Erdoğan’ın da “Milyonda bir de olsa tehlike var” diyerek açıkça itiraf ettiği nükleer kaza riski bu hükümetin umurunda değil. Merak ediyorum, 75 milyonun hayatını ve yüzlerce yıllık geleceğini riske atma hakkını dört yıllığına seçilmiş bir hükümete kim verdi?

Mersin’de kurulmak istenen reaktörler için ‘dünyanın en güvenli nükleer reaktör tasarımı’ diyenler, Sinop için neden dünyanın en güvenli nükleer reaktör tasarımını seçmeyip Japonya’yla anlaştılar? Sinop’ta yaşayanlar bu ülkenin üvey evlatları mı? Dünyada iki tane “en iyi” teknoloji olmayacağına göre Sinop veya Mersin’den birisi diğerine göre daha kötü veya güvensiz. Hangisi daha güvensiz? Herkes biliyor ki nutuk atarak nükleer kazadan, koşarak da radyasyondan kaçamazsınız. Adalet ve Kalkınma Partisi hangi ilimize daha güvensiz nükleer santrali layık gördüğünü açıklayacak mı?

Elektrik üretim yöntemleri içinde en ucuz olduğu iddia edilen nükleer santrallerden elde edilecek her kilovatsaat elektriğe 15 yıl boyunca 12,35 dolar sent (Mersin için) ödenmesi garanti edildi. Daha pahalı olduğunu iddia ettiğiniz rüzgara 10 yıl boyunca kilovatsaat başına 7,3; jeotermale 10,5 dolar sent ödeniyor. Hangi seçenekte devletin, dolayısıyla halkın cebinden daha çok para çıkıyor?

Mersin’de 1976’dan kalma yer lisansıyla santral yapma çabanızın nedeni yeni ve detaylı sismik araştırmaları yapmaktan kaçınmak mı? “Deprem bölgesi değil” dediğiniz Akkuyu’nun hemen yanıbaşında, Silifke açıklarında 23 Ekim’de meydana gelen 4,5 şiddetindeki deprem gökten zembille mi indi? Dokuz şiddetinde depreme dayanıklı santral yapacaklarını söyleyen Rus Rosatom şirketinin hangi santrali bu şiddette bir depreme maruz kalmış ve hasarsız atlatmış? Fukuşima’dan sonra meydana gelen sızıntıyı 2,5 yıldır durduramayan, ülkedeki 50 reaktörünün 48’ini kapalı tutan Japonya’nın Sinop’a güvenli bir santral yapacağına hangi bilimsel gerçekler ışığında ikna oldunuz?

Hepsini geçtim... Binlerce yıl radyoaktif kalacak nükleer atıklara ne olacak, ülkenin hangi köşesine gömülecek? Sinop’a mı, Mersin’e mi yoksa İzmir Gaziemir’e mi? Bir nükleer kaza veya sızıntı olduğunda sorumluluğu Türkiye’ye dolayısıyla vatandaşlara yükleyen anlaşmalara imza atıp elektrik üretiminde onlarca yerli seçeneği, enerji verimliliği/tasarrufu potansiyelini neden göz ardı ediyorsunuz? Fukuşima ve Çernobil’de meydana gelen nükleer kazaların faturasının her biri için 300-400 milyar dolara vardığını bilmiyor musunuz? Olası bir nükleer kazayla kendini bir daha toparlama şansı olamayacak Türkiye ekonomisini neden bu riski satın almaya zorluyorsunuz? Türkiye’de birkaç inşaat şirketi demir-çelik satsın, daha da zengin olsun diye mi?

Kumar oynamak, kaybedilecek insan ve diğer canlıların hayatı olunca günah değil mi?  

Hiç yorum yok: