Halen operasyonun devam ettiği Kangal Termik Santrali’nin arıza sicili oldukça kabarık çıktı. Santralin iki ünitesi halen bakımda. Kaza kaynaklı üretim kaybı 2004 yılının tüm üretiminden daha fazla. 1991 yılında devreye giren santralde, EÜAŞ tarafından raporlanan en az üç kaza olduğu ve santralin uzun süre devre dışı kaldığı da ortaya çıktı.
Özgür Gürbüz-Gazete Habertürk /6 Haziran 2009 *
Kangal Termik Santraliİşletme Müdürlüğü ve Koç Holding’e ait Demir Export Kangal Kömür İşletmesine yönelik operasyonlarla gündeme gelen santralin bakıma alınma nedeninin düşük kalorili kömür kullanımı olduğu ortaya çıktı. Birçok kişinin gözaltına alındığı operasyonun amacının, temin edilen ve alımında usulsüzlük yapıldığı ileri sürülen kömürün kalorisinin düşük olduğu öne sürülmüştü. EÜAŞ (Elektrik Üretim A.Ş.) ve TKİ (Türkiye Kömür İşletmeleri) tarafından hazırlanan raporlarda, santralin kuruluş tasarımında yakılacak kömürün 1300 kilokalori/kg ısıl değere sahip olması öngörülmüş. EÜAŞ, santrale verilen kömürün ortalama 1100 kilokalori/kg ısıl değere sahip olduğunu ve kömürün kalorifik değerinin tutturulamamasının santralin verimli çalışmasını engellediğini belirtiyor. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tanay Sıdkı Uyar, “Santrallerin tasarımları kazana girecek kömürün özelliklerine bağlı olarak yapılır. Ona uygun olmayan, tasarım sınırları dışında kömürle beslenirse arızalar olabilir” diyor. Rehabilitasyon çalışmaları da bu savı güçlendiriyor. Üç ünitesi bulunan santralin ünitelerinden biri 1 yıldır, diğeri ise 1 aydır bakımda. Rehabilitasyon kapsamında yapılan bakım çalışmalarında kazan sisteminin yanma veriminin arttırılmasına çalışılıyor. 1 ve 2 numaralı ünitelerin kazanlarının değirmenleri, yakıcılar ve borular komple yenilenecek.
Kazaların devlete zararı 56 milyon dolar
Kangal Termik Santrali’nin arıza konusunda sicili oldukça kabarık. 1991 yılında devreye giren santral, elimize geçen ve EÜAŞ’ın kayıtlarına aldığı ilk arızasını 7 Temmuz 1992 yılında yaşamış. 1 numaralı ünitede, “Kazanda oluşan gaz birikmesi ve bu gazın dışarı sızabilen yanar haldeki kömür parçacıklarının etkisiyle tutuşması” nedeniyle çıkan yangın sonucunda 1 numaralı ünite 439 gün bakımda kalmış. 1993 sonunda tekrar devreye giren 1 numaralı ünitede 2 yıl sonra tekrar aynı nedenden dolayı bir yangın daha çıkmış. Bu defa 126 günde tamir edilen santralin 2 numaralı ünitesi iç ihtiyaç trafosunda da 2005 yılında gevşek bir civata yüzünden bir arıza yaşanmış. Bu üç kaza sonucunda santralin üretilemeyen elektrik bedeli ve tamir masrafları olarak devlete toplam maliyeti, aynı raporlarda 56 milyon 275 bin dolar olarak belirtilmiş. 1992 yılındaki kaza kaynaklı üretim kaybı 2004 yılının tüm üretiminden daha fazla. Bu iki ünite de şimdi bakımda.
“İhalesiz alım yolsuzluk akla getirir”
Transelectro ve Siemens firmaları tarafından gerçekleştirilen bakım işlemleri de hayli maliyetli. Amil-i Mutehassıs sözleşmeyle 56,5 milyon avro üzerinden bakım işlemlerinin yapılması konusunda anlaşmaya varılmış. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Üyesi Haluk Direskeneli, “Kamu çalışmalarında ihalesiz alım ne gerekçe verilirse verilsin, doğru değildir. ‘Yolsuzluk’ akla getirir, kaçınmak gerekir” diyor. TKİ’nin kömür satışlarında artık kömür kalitesinin mekanik ayricilar veya lavvar (yüzdürme) tekniğiyle yükseltildiğini belirten Direskeneli, “Umarım yeni bakanımız bundan sonra ihalesiz alımlara fırsat vermez” açıklamasını yapıyor.
***
Arızalar üretimi aksatıyor
Teorik elektrik üretim kapasitesi yılda 2 milyar 970 milyon kilovatsaat olan Kangal Termik Santrali, arızalar yüzünden elektrik üretiminde dalgalı bir grafik çiziyor. Son yıllarda yükselen üretimin, 2 ünitenin yeniden rehabilitasyona alınmasıyla düşmesi bekleniyor. İşte yıllara göre elektrik üretim rakamları:
YIL ÜRETİM (Kilovatsaat)
2002 2.083.965.000
2003 1.701.450.000
2004 1.491.318.000
2005 2.049.825.000
2006 2.535.422.000
2007 2.745.091.000
1. Ünitede meydana gelen kazalar
Tarih Tamir süresi Üretim kaybı(kWs) Arızanın maliyeti ($)
7 Temmuz 1992 10 bin 546 saat 1.581.900.000 44.739.303
1 Ağustos 1995 3 bin 28 saat 454.200.000 11.510.074
*tam metin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder