Şebekemiz değişiyor

Su şebekesini güçlendirmek isteyen İSKİ, deprem ve terörist saldırılardan daha az etkilenecek, yerel su kaynaklarını değerlendirebilen Hollanda menşeli yeni bir su şebekesi sistemi denedi. Denenen sistemin sonuçlarıyla Çevre ve Orman Bakanlığı, İller Bankası, ASKİ ve DSİ’de ilgileniyor.

Özgür Gürbüz - Gazete Habertürk/22 Temmuz 2009

İstanbul gibi göçün durdurulamadığı kentlerde artan nüfusa yeterli suyun sağlanması kadar, kaliteli su sağlanması da oldukça önemli bir problem. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) bu konuda bazı yabancı firmalarla görüşüyor. Hollanda kökenli Water4all ve Vitens firmalarıyla Kağıthane’deki laboratuarlarında yeni bir sitemin ilk denemeleri tamamlandı. “HOLTU” adı verilen sistemin yine aynı yerde büyük ölçekli ve tam fonksiyonlu bir örneğinin önümüzdeki aylarda kurulması da gündemde.

Birbirine bağlantılı dev bir su şebekesi yerine küçük, yerel arıtma tesisleri olarak tanımlanabilecek bu model yüzey ve yağmur sularını da kullanabiliyor. Bu küçük ölçekli arıtma tesislerinin en önemli özelliklerinden biri deprem veya terörist bir saldırı sonucunda, sistemin bütünü değil yerel arıtma tesisi etkilendiği için, tüm kentin susuz kalmasının önüne geçmesi. Habertürk’ün sorularını yanıtlayan Water 4all ve Vitens’in su uzmanı Eef Lammers, bu özelliği bir ağ içerisinde çalışan bilgisayarlardan birinin bozulmasına benzetiyor. Bozulan bilgisayar ağın çalışmasını engellemiyor, sorun arızanın olduğu yerle sınırlı kalıyor. Birbirine bağlı, tek merkezden beslenen büyük şebekelerde ise bu tip olaylar karşısında riskler daha büyük. Lammers, HOLTU sisteminin günde 600 metreküpe kadar su arıtımı yapabildiğini ve arıtılan suyun kalitesinin değişmesinin, örneğin sağanak yağmur yağması sistemde sorun yaratmadığını öne sürüyor. Testler sırasında Alibeyköy ve Terkos’un suları aralıklarla karıştırılarak siteme verilmiş fakat arıtılan suyun kalitesinde sorun yaşanmamış. Yapılan test sonuçlarının olumlu çıktığını belirten Lammers, sitemin az enerji ihtiyacı nedeniyle güneş enerjisiyle bile çalıştırılabileceğini söylüyor.

HOLTU sistemi uzaktan kumanda ile yönetilebiliyor ve başında bir operatörün beklemesine ihtiyaç duymuyor. İki ayda bir bakım yapılması gerekiyor. Arıtma işlemi sırasında kimyasal kullanılmıyor, kimyasallar sadece filtrelerin temizliğinde kullanılıyor diyen Lammers’a göre İSKİ’nin enerji ve kimyasal masrafları düşeceği için böyle bir sisteme geçmesi kendilerine ekonomik avantaj sağlayacak. Bu konuda İSKİ’den bize henüz bir geri dönüş olmadığı için onların ne düşündüğünü bilemiyoruz. Projenin bir teknoloji transferi şeklinde gerçekleşeceği, teknolojinin lisansının verileceği ve Hollanda kökenli Rabo Bankası’nın proje için 100 milyon avroluk bir krediyi hazır ettiği de aldığımız duyumlar arasında. Denenen sistemin sonuçlarıyla Çevre ve Orman Bakanlığı, İller Bankası, ASKİ ve DSİ’de ilgileniyor. Ankara’da ilgili kurumlarla yapılan yapılan görüşmeler Ağustos ayında tekrarlanacak.