Hepimiz İlhan Selçuk’uz

Özgür Gürbüz - Sabah / 22 Mart 2008 *

Çok değil iki yıl önce el bombalarının akınına uğrayan Cumhuriyet Gazetesi’nin İstanbul Şişli’deki mütevazi bürosu, bu defa gazetenin imtiyaz sahibi ve baş yazarı İlhan Selçuk’a sahip çıkmak isteyenlerin akınına uğradı. Selçuk’un gözaltı kararını protesto için dün öğle saatlerine doğru gazetenin önünde önce yaşları biraz daha geçkin olan bir kalabalık toplanmaya başladı. Saatler ilerledikçe gençler, partililer ve dernek temsilcileri de ufak bir mitinge dönen protestoya katıldı. Kalabalığın yüzlerle ifade edilmesiyle ilk sloganlar da atılmaya başlandı: “Susma, sustukça sıra sana gelecek”.

Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Yıldız’ın bahçede yaptığı açıklamadan önce ortalık iyice hareketlendi. Bahçeye sığmayan göstericiler, ellerindeki “Hepimiz İlhan Selçuk’uz” yazılı posterleri bahçeyi yoldan ayıran tellere dayamış olanca güçleriyle bağırıyorlardı. “Ya istiklal ya ölüm!”. Gazete çalışanlarının birçoğu bahçedeki gösteriye katılırken binada kalanlar cama “İlhan Selçuk Türkiye’dir” yazısını asıyordu. Yıldız’ın konuşmasında sloganlara izin verilmedi. Yıldızın konuşması sakin, sloganlara gerek bırakmayacak kadar da sertti: “Kamuoyunda “Ergenekon” operasyonu olarak bilinen ve uzun süredir devam etmekte olan soruşturmanın, AKP’nin kapatma davasıyla ilişkilendirilmesi ve Cumhuriyet Gazetesi’nin bu yolla sindirilmek, susturulmak istenmesi oyununa alet olmayacağız. İsmini Atatürk’ün verdiği Cumhuriyet Gazetesi, kurulduğundan beri 84 yıldır demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti sistemini savunmaktadır”. Yıldız ayrıca sabaha karşı 4:30’da gözaltına alınan Selçuk için, “Devletin kendisine 15 yıldır koruma tahsis ettiği, ikametgahı, çalıştığı yer ve tüm yaşamı toplumun bütün kesimlerince saydam olarak bilinen İlhan Selçuk’un 12 Mart ve 12 Eylül askeri darbe dönemlerini anımsatan bir yöntemle gözaltına alınmasının anlamını kamuoyunun takdirine sunuyoruz” açıklamasını yaptı ve gözaltı işlemine karşı hukuki işlemin de başladığını belirtti. Yıldız’ın konuşması boyunca göstericilerin ellerinden Selçuk’un fotoğrafları, Türk bayrakları ve Cumhuriyet gazeteleri düşmedi.

Hükümet istifa sloganları atıldı
Yıldız’ın açıklamasının ardından dağılmayan topluluk slogan atmaya devam etti. Bu dönemde ise hedefte hükümet ve Fettullah Gülen vardı. “Hükümet istifa” sloganları atıldı. Cumhuriyet Gazetesi yetkililerinin sağduyulu davranma çağrılarına rağmen çoğu protestocu oldukça kızgındı. Yaşlı bir kadın medya mensuplarına, “Biz bunları çok gördük. Keser döner, sap döner; gün gelir hesap döner” derken bir başkası, “Bu ülke ucuz kazanılmadı, böyle ufak tefek oyunlara pabuç bırakmayız” diyordu. Kalabalık bir ara haberlerin yayınlamadığını söyleyerek medyayı da eleştirdi. Medya emekçileriyle bir sorunları olmadığını belirten bir konuşmacı, patronların buradaki görüntüleri yayınlamayacakları öne sürüldü.

-----

DİSK Başkanı Süleyman Çelebi
“Derhal serbest bırakılmalı”
İlhan Selçuk cumhuriyetin değerlerine laikliğe sahip çıkan bir insan. Geceyarısı bir operasyonla İlhan Selçuk gibi bir aydının gözaltına alınması barbarca bir tutum. Selçuk ne zaman çağrılsa ifade verecek bir konumdadır. Bugüne kadar bütün yazdıkları belli. Gizli kapaklı bir ajandası olan biri değil. Bir gündem değişikliği yaratılmak isteniyor. Parti kapatma davası, sosyal güvenlik sistemindeki tartışmalar varken buna benzer depremlerle bu sorunların üstü kapatılmaya çalışılıyor. İlhan Selçuk derhal serbest bırakılmalı. Bu gerginliğin Türkiye’ye bir yararı olmayacak. Bu mekanizmaları kim üretiyorsa oraya bağlamak lazım. Onun içinde siyasi iktidarın ne kadar idaresi varsa o kadar sorumludur.

Prof. Dr. Necla Arat
“Mukabele-i bil misil olarak görüyorum”
Bu kapatma davasına bir yanıt olarak görüyorum. Sanıyorum kamuoyu da bunu eski tabirle mukabele-i bil misil olarak görüyor. Yani misliyle karşılık vermek olarak görüyor. Hukuk burada ne yazık ki aracı kılınmaya çalışıldı. Biz hukuka saygılı olduğumuz için sağduyulu bir şekilde bekliyoruz. Suç unsurları varsa kamuoyunun bilgisine sunulmalı. Koskaca İstanbul Üniversitesi’nin eski rektörü, bir gazetenin başyazarı sabaha karşı nasıl gözaltına alınır? Halkın bizler ve ötekiler olarak bölünmesine neden olduğu için de Sayın Başbakan’ı kınıyorum. AKP adına hiç yakışmayan bir şekilde bu işleri yönetemedi. İktidar oldu ama gerçek anlamda iktidar olamadı. İnsanlarımız zarar görmesin istiyoruz o yüzden rasyonel bir şekilde olaylara bakıp çare bulalım istiyoruz.

Kadıköy Belediye Başkanı Av. Selami Öztürk
“Atatürk rozeti takmak ortak noktaları”
Ergenekon’u ayrı tutuyorum. Gözaltına alınan üç kişinin ayrı ayrı incelendiğinde ortak özelliği Atatürk rozeti takması, Atatürkçü Düşünce Derneği üyesi olmasıdır. Demek ki Atatürk rozeti takmak evde Atatürk posteri bulundurmak bu dönemde çok tehlikeli.

Prof. Dr. Emre Kongar
“Nefes alınışı bile devlet tarafından izleniyordu”
İlhan Selçuk’un çalışma arkadaşları adına gazetecilere bir açıklama yapan ve soruları yanıtlayan Cumhuriyet Gazetesi yazarı Prof. Dr. Emre Kongar, tüm kamuoyunu sükunete davet ederek başladığı konuşmasına şöyle devam etti: “Türkiye ve baş yazarımız İlhan Selçuk da bu tür krizleri çok yaşadı. Türkiye Cumhuriyeti böyle bunalımlar sonucunda kurulmuş bir cumhuriyettir. Kimse telaşlanıp, duygularına mağlup olup yanlış şeyler söylemesin. Bu söylediklerim Cumhuriyet Gazetesi’nin çalışanlarının genel görüşleridir. İlhan Selçuk’un gözaltına alınış biçimi bizi çok kaygılandırmıştır. İlhan Bey, 80 küsur yaşında bir insandır. İki kalp krizi geçirmiştir. Ciddi kalp ve damar hastalıkları vardır. Evi bellidir. 15 yıldır İlhan Selçuk, devlet korumasındadır ve devletin polisiyle yaşamaktadır. Bırakın gittiği yerleri, nefes alışı bile devlet tarafından izlenmektedir. Gözaltına alınmanın her şeyi belli bir yazara sabah 4:30’ta evine gidilerek gözaltına alınmasından çok üzgün olduğumuzu belirtmek istiyorum”.

İlhan Selçuk’un bir sağlık sorunu yaşaması halinde sorumluluğun bu operasyonun emrini verenlerde olacağını ve tarihe hesap vermek zorunda kalacaklarını belirten Kongar, “Selçuk’un gözaltına alınması bağımsız basına da yapılan bir harekettir” dedi. Selçuk’la önceki akşam görüştüğünü belirten Kongar, 24 saatlik süre içinde avukatlarının Selçuk’la görüşmesine izin verilmediğini belirtti ama sağlık durumunun iyi olduğu haberini aldıklarını söyledi. İlhan Selçuk’un sanık olarak gözaltına alınmasını çok yadırgadığını belirten Kongar, “Henüz iddianame ortada olmadığı için bilemiyoruz ama söylendiği kadarıyla irtibatlandırılmak istenen olay çete olayıdır. İlhan Bey’in böyle bir şeyle ilişkide olması söz konusu bile olamaz. İnsan hayal bile edemez. O yüzden hepimiz şaşkınlık içerisindeyiz” diyor.

*orjinali

Yolsuzluk ortamında nükleer ihale olmaz!

Son nükleer ihalede, 50 milyon dolarlık rüşvet verildiği ifadelerde yer aldı. Böyle bir ortamda nükleerde tekrar ihaleye çıkılması sakıncalıdır. Buna rağmen ihalede ısrar edilecekse, TAEK dahil, bakanlıktaki tüm ilgili birimlerde çalışanların mal beyanında bulunmaları şart koşulmalıdır.

Özgür Gürbüz - Global Enerji / Mart 2008

Gün yok ki, gazetelerde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda gerçekleştirilen bir yolsuzluk operasyonu karşımıza çıkmasın. Çok gerilere gitmeye gerek yok. Mavi Hat operasyonu kapsamında olan bitenleri hepimiz izliyoruz. Yakından takip edenler operasyon kapsamında adı geçen ve kilit isim olarak anılan İbrahim Selçuk'un telefon kayıtlarını, konuşmalarını ve kimlerle ilişkiye girdiklerini biliyor olmalılar. BOTAŞ ile başlayan yolsuzluk iddialarına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na ait diğer kurumlardan üst düzey yetkililerin de karıştığını görüyoruz. 21 Şubat tarihinde davaya bakan Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesi, görevsizlik kararı vererek dosyayı terör ve organize suçlarla ilgili davalara bakmakla yükümlü 11. Ağır Ceza Mahkemesi'ne göndermişti. 7. Ağır Ceza Mahkemesi kararında, "İddianameye göre, sanıkların haksız kazanç sağladıkları BOTAŞ'taki 10 ayrı ihaleye fesat karıştırma ve ihaleye katılan ya da katılmak isteyen kişi ve kuruluşlardan rüşvet alma suçlarını, kurdukları ve adına 'Tuzgölü Çetesi' dedikleri, TCK'nin 220. Maddesi'nde anlamını bulan suç işleme amacıyla kurulmuş örgüt vasıtasıyla gerçekleştirdikleri tartışmasızdır" diyor1.

Haberler sadece Mavi Hat ile ilgili olsa iyi; köstebekler kol geziyor, pastanelerde sütlaç alınıp satılacağına 100 bin avroluk çekler değiş tokuş ediliyor. Cumhuriyet Savcısı Mehmet Tamöz'ün Enerji Bakanı Hilmi Güler'e verdiği bilgilendirme sonucu, Güler'in isteğiyle yapılacak operasyonun ertelendiği ve bu nedenle polisi ve savcılığı zor durumda bıraktığı bile yazılıyor2.

Mal beyanı şart
Tüm bunlar nükleer ihale sürecine girdiğimiz günlerde yaşanıyor ve ilgili kurumların hemen hemen hepsi bu süreçte öyle ya da böyle yer alacak. Şimdi biraz geriye gitmekte fayda var. 2000 yılında Türkiye'nin yaşadığı en son nükleer ihale de benzer bir rüşvet ortamında ağır yara almış hatta batmıştı. Dönemin TEAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ünal Peker'in ifadesinde, "Nükleer enerji ihalesi aşamasında altı Kanada firması tarafından bakanlık seviyesinde birilerine 50 milyon dolar verildiğini duydum. Bu paranın Anavatan Partisi adına alındığını Güriş firmasındaki Cem Özkök adında bir şahıstan duymuştum. Bu Enerji Bakanlığı'ndaki herkes tarafından bilinmektedir" deniyordu3.

Nükleer enerji firmalarının ihalelerde "kıran kırana" çarpıştığını hepimiz biliyoruz. CANDU'nun 1970'lerde Güney Kore ve Arjantin'e 22 milyon doları bulan rüşvet verdiği biliniyor. 1994 yılında AECL'nin üst dü zey bir temsilcisinin yine aynı nedenden Güney Kore'de hapse girdiği de4. Uzun lafın kısası, böyle bir ortamda nükleer ihale yapılması demek aynı filmin tekrar edileceği anlamına geliyor. Ne nükleer firmaların 15-20 milyar dolarları bulacak böyle bir ihaleyi "es" geçeceklerini, ne de bizim ne yazık ki genlerimize işlemeye başlamış kültürün bir günde değişeceğine inanıyorum. Eğer tüm bunlara rağmen ihalede ısrar edilecekse, nükleer faaliyetlerin düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu olan TAEK dahil, bakanlıktaki tüm ilgili birimlerde çalışanların tez elden mal beyanında bulunmaları şart koşulmalı. Yoksa bu maceranın sonu ihaleye girecek olan şirkete pahalıya mal olacak. Halihazırda, Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışına İlişkin Kanun'un Anayasa Mahkemesi'nde inceleme altında olduğunu anımsatmaya gerek yok herhalde. Siyasi bir karar olan nükleer enerji santrali kurma kararını tartışmak başka, işi doğru dürüst yapmak başka. Kaldı ki, yıllardır bu ülkede nükleer santral kurulmasını isteyen birçok mühendis bile bu işin bu yasayla olmayacağını beyan etti. Olmayacak duaya amin deniyor sanki

Nükleer santral kaça patlar?
Nükleer santral tartışmalarında maliyet hesaplarının öne çıkmaya başladığı görülüyor. Rakamlar havada uçuşuyor. Bakıyorum kimse 2005 yılında temeli atıldığında övgüyle söz edilen Finlandiya'daki Olkiluoto santralinden bahsetmiyor. Yapımı, hisselerinin yüzde 90'ı Fransız devletine ait Areva ve Alman Siemens tarafından yürütülüyor. Bittiğinde Avrupa'nın ilk üçüncü kuşak (jenerasyon) nükleer santrali olacak. Yalnız işler planlandığı gibi gitmiyor. İnşaatın ilk iki yılı içerisinde ortaya çıkan hatalar ve güvenlik konusundaki eksiklikler, santralin açılışını şimdiden iki yıl geciktirdi. 2007 baharından bu yana inşaatta çalışan insan sayısı iki katına çıkarıldı ama en iyi tahminler elektrik üretimine 2011 yazında geçilebileceğini söylüyor5. İki yıllık gecikme sonucunda üretilemeyen elektrik de hesaba katıldığında gecikmenin maliyeti toplamda 1.6 milyar avroya ulaşıyor6. Yatırım maliyetini reaktörü inşa eden TVO firmasının İcra Kurulu Başkanı Pertti Simola, 21 Mart 2005'te Paris'te yaptığı bir sunumda 3 milyar avro olarak belirtmişti. Bu rakam doğruysa, gecikme sonucu oluşan maliyetle birlikte toplam fatura 1.600 megavatlık reaktör için 4.5 milyar avroya kadar çıkıyor. İnanması güç çünkü kilovat başına düşen ilk yatırım maliyeti 4 bin 200 doları geçiyor. Areva'nın ortağı EdF'nin tahmini pek doğru çıkmayacak gibi gözükse de kilovat başına 2 bin 200 avro7 hedefleniyordu. Bu gerçekleşseydi bile kurulum maliyeti kilovat başına 3 bin 200 doları geçecekti. Ayrıca bu hesaba atığı, söküğü, protestosu, davaları ve faizi de eklenmeli. Riskli yatırım dedikleri bu olsa gerek...

Kaçıncı kuşak santral?
Geçtiğimiz aylar içerisinde bir basın gezisi nedeniyle Hollanda Çevre Bakanı Jacqueline Cramer ile bizzat görüşme fırsatı yakaladım. Kendilerine, 34 yaşındaki tek nükleer reaktörlerinin akıbetini ve yeni nükleer reaktörlerin yolda olup olmadığını sordum. Mevcut reaktörü 2033'e kadar çalıştırma yönünde karar olduğunu belirttikten sonra yeni planlarla ilgili şu yanıtı aldım: "Dördüncü jenerasyon nükleer santralleri bekliyoruz. Üçüncü neslin atık ve güvenlik sorunu sürüyor; sürdürülebilir değil" diyordu. "Hollanda yeni jenerasyonu görmeden yeni nükleer santral yapma kararı vermeyecek" diye de ekliyordu.

Meraklısına...

Yenilenebilir Enerji 2007Küresel Durum Raporu
REN21 adlı organizasyon tarafından her yıl hazırlanan raporun 2007 versiyonu, 100 milyar doların, geçtiğimiz yıl içerisinde bu kaynaklara yatırıldığını belirtiyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulu gücünün 240 bin megavata ulaştığı günümüzde rapor, her enerji kaynağı için oldukça detaylı analizler içeriyor. İngilizce olan rapor www.ren21.net adresinden ücretsiz indirilebilir.

Enerji PolitikalarıABD 2007
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), üyesi ülkelere ait enerji politikalarını içeren raporları yayınlamaya devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri de enerji arz güvenliğini arttırmanın ve aynı zamanda seragazı emisyonlarını azaltmanın formülünü arıyor. Makro politikalara ilgi duyanlar için ideal. www.iea.org adresinden kitaplığa erişerek satın alınabilir. PDF kopyası 60 avro ve İngilizce.

Orta Karadeniz Enerji Forumu
Samsun'daki mobil santraller, Ankara 10. İdare Mahkemesi kararıyla tekrar kapatıldı. Çarşamba ve Bafra ovalarına yapılması düşünülen yeni ithal kömürlü termik santrallerle ilgili tartışmalar da sürüyor. Bölge hakkında detaylı bilgi almak için geçtiğimiz eylül ayında Elektrik Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen enerji forumunun kitabına göz atmakta fayda var. Ücretsiz olarak Samsun EMO'nun web sayfasından indirilebiliyor.

1 Anadolu Ajansı, 21 Şubat 2008 2 Hürriyet, 21 Şubat 2008 3 Radikal, 25 Mart 2001 4 The CANDU Syndrome, David H. Martin, Eylül 1997 5 ArevaSiemens sees Olkiluoto 3 reactor operational in summer 2011, 31 Aralık 2007 Forbes.
6 Power failure: What Britain should learn from Finland's nuclear saga, 16 Ocak 2008. The independent
7 The Economics of Nuclear Power, research report 2007, Stephen Thomas, Peter Bradford, Antony Froggatt and David Milborrow, Greenpeace, s. 6

“Politikacılar alınganlığı bıraksın, susuzluk kapıda!”

Özgür Gürbüz - Sabah / 21 Mart 2008*

Kışın sonuna gelinmesine rağmen barajlardaki doluluk oranının istenilen seviyeye gelmemesi herkesi endişelendiriyor. 22 Mart Dünya Su Günü nedeniyle bir toplantı düzenleyen Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), Türkiye’nin küresel ısınmaya bağlı olarak yaşadığı kuraklığa dikkat çekerek politikacı ve idarecilerden sorunların çözümü için kalıcı adımlar atmasını istedi. Su sorununu siyaset üstü bir konu olarak niteleyen WWF Türkiye Genel Müdürü Dr. Filiz Demirayak, politikacıları kişisel alınganlıkları bir yana bırakarak beraber çalışmaya çağırdı.

Kuraklık küresel ısınma kaynaklı
Türkiye’de son 20 yılda kişi başına düşen su miktarının 4 bin metreküpten bin 430’a düştüğünün belirten Demirayak, “2030 yılında nüfusumuz 100 milyonu bulacak ve kişi başına düşen su miktarı bin 100 metrekübe düşecek. Türkiye, su fakiri bir ülke olma yolunda hızla ilerlemektedir” uyarısında bulundu. Soruna dikkat çekmek için yaptıkları “Boruları yenile başkan” sloganlı kampanyalarının bazı politikacılarda alınganlık yarattığına da değinen Demirayak, “Yüzde 95’e hangi sihirli plan çerçevesinde ulaştıklarını göstersinler biz de Dünya Su Forumu dahil her yerde bu başarı öyküsü anlatalım. Su siyaset üstü ama politikasının oluşturulması lazım” dedi. Demirayak, Türkiye nüfusunun yüzde 40’ının yaşadığı 16 büyükşehirde şebeke kayıplarının ortalamasının yüzde 50’ye yakın olduğunu da sözlerine ekledi. Küresel ısınmanın kuraklıkla ilişkisinin ıspatlanmış olduğunu da belirten yekililer, İstanbul için Mart 2006’da yüzde 90’ları bulan doluluk oranının Mart 2007’de yüzde 54 bugün ise 37’lerde olduğuna dikkat çekti ve kuraklığın geçici bir olgu olmadığının altını çizdi.

Konya'da 41 bin kaçak kuyu var
2006 yılında başlattıkları “Suyumuza Sahip Çıkalım” adlı kampanya hakkında bilgi veren Su Kaynakları Programı Müdürü Buket Bahar Dıvrak da tarımda ve su havzalarındaki sorunlara dikkat çekti. Dıvrak, kendilerine ulaşan son bilgilere göre Konya Havzası’ndaki 60 bin civarı kuyunun 41 binin kaçak olduğunun öğrenildiğini söyledi.

-----
Ilısu Barajı’na bilirkişi darbesi
Doğa Derneği tarafından yapılan açıklamaya göre Ilısu Barajı’nın inşa edilebilmesi için Devlet Su İşleri’nin yerine getirmesi gereken 153 ön şartı denetleyen uluslararası bilirkişi heyeti, bu güne kadar şartların hemen hiçbirinin gerçekleştirilmediğini belirtti. Açıklamada eksiklikler nedeniyle, barajı finanse eden Alman, Avusturyalı ve İsviçreli kredi kuruluşları projenin geleceğini konuşmak üzere Türkiye’ye gelecekleri belirtiliyor.

*Orjinali