Marmaris'in dünyaca ünlü çam balının üretildiği yerde bir maden şirketi yol açmak için çamları kesmeye başladı. Köylü isyanda, sivil toplum örgütleri tepkili. Maden şirketi, "Birileri çevrecilik yaparak kafa karıştırıyor" diyor..
Özgür GÜRBÜZ
Sabah / 5 Mart 2008* Dünya çam balı üretiminin yüzde 92’si Türkiye’den, Türkiye’deki üretimin yüzde 80’i de Marmaris’ten sağlanıyor. Marmaris’in dünyaca meşhur çam balının sırrı ise halk arasında ‘Basra’ olarak anılan böceğin çıkardığı tatlı sıvıda yatıyor. Marmarisli çevreciler, Turunç Belediyesi’ne bağlı Osmaniye köyünde manganez çıkarmak için açılan madenin hem balı hem turizmi hem de bu mucizevi böcekleri tehdit edeceğini öne sürüyor. 9 Mart Pazar günü büyük bir yürüyüşle madeni protesto etmeye hazırlanan Marmarisli sivil toplum örgütleri çalışmaların biran önce durdurulmasını istiyor.
Su kaynağına 200 metre
Marmaris Çevre Gönüllüleri ve Kent Konseyi Çevre Grubu Başkanı Filiz Ertan, Neslişah Madencilik adlı şirketin daha önce de İçmeler’de bir maden açma girişimi olduğunu, orada sonuç alamayınca Osmaniye’de çalışmalara başladıklarını belirtiyor. Köye 30 metre uzakta yer alan maden sahasının köyün ve Turunç Belediyesi’nin içme suyu kaynağına da 200 metre uzaklıkta olduğunu belirten Ertan, “Burası sık çam ormanlarıyla örülü bir yer. Köyde 180 hanede 550 kişi yaşıyor ve herkes balcılıkla geçiniyor. En küçük toz zerresi bile çam balının sırrı olan Basra böceklerine zarar verebilir” şeklinde şikayetini dile getiriyor. Marmaris’in önemli bir turizm bölgesi olduğunun altını çizen Ertan, birkaç gün önce şikayet dilekçelerini Muğla İl Özel İdaresi’ne gönderdiklerini belirtiyor.
“İnsanlık yönünden hiçbir şey yok”
Madenden tek şikayetçi olan Marmarisliler değil. Osmaniye Köyü Muhtarı Türköz Deveci de muhtarlık olarak yargı yoluna başvurduklarını belirtiyor. Deveci şikayetini, “Köyümüze sadece bu bölgeden değil, Bingöl’den bile arıcı geliyor. Köyün yüzde 95’i arıcılıkla geçiniyor.Köyde çoğunluk madene karşı. Biz her görüşe açıktık ama gelip bir merhaba bile demediler. Yol açıyorlar, ruhsatımız var deyip gidiyorlar. İnsanlık yönünden hiçbir şey yok” şeklinde dile getiriyor. Deveci, Osmaniye köyünde yılda 55 bin teneke (bir teneke 25-28 kilogram) bal üretildiğini ve geçen yıl yaşanan kuraklık yüzünden teneke fiyatının 230 YTL’ye kadar çıktığını da sözlerine ekliyor.
Manganez madeni için işletme ruhsatını da aldıklarını belirten Neslişah Madencilik adlı şirketin sahiplerinden Mehmet Bekmez ise çevreye en az zararı veren bir maden işleteceklerini söylüyor. Orman yol ücretlerini ödediklerini ve çevrecilerin iddia ettikleri gibi 200 ağacın kesilmiş olmasının mümkün olmadığını belirten Bekmez, “Madenin yapılacağı yerde kesilecek ağaç sayısı 7-8’i geçmez. Orası kayalık bir bölge. Yapacağımız yol yangın şeridi vazifesi de görecek. O bölgede yangın çıkacak olsa kimsenin müdahale şansı yok” diyor. Madene ulaşacak yol yapım çalışmalarına başladıklarını belirten Bekmez yolun toplam uzunluğunun 800 ve genişliğinin de 5 metre olacağını belirtiyor. Daha sonra sondaj çalışmaları ve rezerv tespiti yapılacak. Bekmez, şu aşamada rezervi tahmin etmenin zor olduğunu söylese de ortalama olarak bin tondan bahsediyor. Manganezin yurt dışındaki alıcısı tonuna 600 dolar ödüyor. “Elde edeceğimiz gelirin yüzde 60’ı vergi olarak geri dönecek” diyen Bekmez, yaklaşık 30 kişinin iki vardiya olarak çalışacağını ve madenin 5 ila 10 yıl açık kalması gerektiğini belirtiyor. Bekmez, itirazların aksine, köylüler ve arıcılarla yaptıkları görüşmelerin olumlu geçtiğini ve birilerinin çevrecilik yapıyoruz diyerek insanların kafalarını karıştırdığını öne sürüyor.
-Çam Balının Önemi-
Halk arasında çam balı olarak bilinen Basra balı; Basra denilen böceğin çıkardığı tatlı sıvının arılar tarafından toplanması sonucu oluşuyor. Basra böceği özellikle Muğla bölgesindeki Kızılçamlarda bulunuyor. Doktorlar akciğer, karaciğer hastalıkları ve sarılıktan korunmak için çam balı öneriyor. Nefes açıcı bir etkiye sahip olan çam balı hazım ve uyku sorunlarına da merhem olabiliyor. Dünya çam balı üretiminin yüzde 92’si Türkiye’de yapılıyor ve bu üretimin yüzde 80’e yakını Muğla’nın Basra böceği bulunduran 250’ye yakın köyünde gerçekleştiriliyor.
*orjinali