Karşı Bisiklet Grubu, küresel ısınmaya dikkat çekmek, nedenleri ve çözümlerini anlatmak üzere Çanakkale'den İzmir'e kadar, beş gün sürecek bir tura başlıyor. Tur boyunca, küresel ısınma hakkında bilgilendirme yapılacak, kent merkezlerinde toplu bisiklet turları düzenlenecek.

Özgür Gürbüz / 5 Ağustos 2009

Küresel ısınma dünyanın karşılaştığı en önemli çevre sorunlarından biri ve sorunun çözümünde yaşam tarzımız da önemli bir rol oynuyor. Karşı Bisiklet Grubu, otomobil yerine bisikleti tercih edin diyor ve Çanakkale’den İzmir’e kadar olan 330 km’lik yolu 5 günde almak için pedal basacak. 5 Ağustos günü saat 19:00’da Çanakkale’de bir basın açıklaması yapıp kent içindeki destek için gelen bisikletçilerle tur atacak olan 8 kişilik ekip, 6 Ağustos’ta ise yola çıkacak. Küçükkuyu, Burhaniye, Dikili, Aliağa üzerinden İzmir’e varacak olan bisikletçiler, yol boyunca küresel ısınma konusunda halkla konuşacak ve el ilanları dağıtacak. Akşamları ise konakladıkları kentlerdeki bisikletçilerle beraber tur atıp, iklim değişikliğine neden olan etkenler, çözüm önerileriyle ilgili sunum yapacaklar.

Öğretmen de var, emekli astsubay da
Tura katılanlar arasında hayatını bisikleti sevdirmeye adamış bir rehber öğretmen de var. 47 yaşındaki Mehmet Savaşçıoğlu, okulunda ve yaşadığı kent İzmir’de bisikletin ulaşım aracı olarak yaygınlaştırılmasına çalışıyor. İşine devamlı bisikletle gidip geldiğini belirten Savaşçıoğlu, “Küresel ısınma tüm canlıların hayatını tehdit ediyor, ekolojik denge bozuluyor. Ekolojik dengenin bozulması sonucu yeni birçok hastalıkla karşılaşıyoruz” diyor. Bisiklet kullanımının yaygınlaştırılması için özel yollar yapılmasını isteyen. Savaşçığlu, bisikletin çevreci bir araç olmasının yanı sıra insan sağlığı için de faydalı olduğuna dikkat çekiyor. “Madde kullanmayın demekle olmuyor. Risk ortamlarından uzak tutmak gerekiyor. Okul zamanı turlar düzenleyerek pozitif örnekler göstermeye çalışıyoruz” yorumuyla da okullarda bisiklet kullanımın yaygınlaştırılmasının bir başka önemine değiniyor. Tura katılanlar arasında yine aynı yaşta olan bir emekli astsubayın yanı sıra, iki öğretmen ve dört üniversite öğrencisi de yer alıyor.

***
Karşı Bisiklet
40’a yakın üyesi olan İzmir merkezli, Karşı Bisiklet Grubu, küresel ısınma konusunu sürekli gündemde tutup, seragazı salımının azaltılması için hükümetlere baskı yapmaya çalışıyor. Otomotiv üretiminin sınırlandırılmasını isteyen grup, “Biz petrol şirketlerine çalışmak zorunda değiliz” diyor.

***
Araçların küresel ısınmaya katkısı
Gidilen her kilometre için kişi başına atmosfere verilen karbondioksit (CO2) miktarına bakıldığında, otomobiller 208 gramla başı çekiyor. Otomobil yerine kent içi otobüslere binerseniz bu rakam 89 grama düşüyor. Uzun mesafede ise otobüsler her kişi için kilometre başına 20 gram CO2 salıyor. Bisiklet için bu rakam “0” kabul ediliyor. Ayrıca, üretilen her otomobil için de atmosfere 5 ton CO2 bırakılıyor. (Kaynak: BBC)

Yılda 2 milyar içecek kutusu doğaya bırakılıyor

Türkiye’de her yıl 3 milyar 200 milyon civarında içecek kutusu üretiliyor. Daha çok süt ve meyve suları için kullanılan bu kutuların yaklaşık 2 milyarı toplanamıyor. Her bir kutunun doğada yok olması için 100-150 yıl gerekiyor.

Özgür Gürbüz-Gazete Habertürk / 1 Ağustos 2009 *

Çevre kirliliğinin büyük bir parçasını da evimizden ve elimizden çıkan atıklar oluşturuyor. Plastik su şişelerinden, içecek kutularına, naylon torbalardan ambalaj malzemelerine kadar birçok farklı madde, kısa bir kullanım süresinden sonra çöpü boyluyor. Doğada yıllarca yok olmadıkları için ciddi çevre sorunlarına neden oluyor.

Yılda 3,2 milyar kutu
İçecek kutuları sıklıkla kullandığımız ambalaj malzemelerinden. Türkiye’de içecek kutu pazarı, 2008 yılında yaklaşık 3,2 milyar kutuluk bir hacme ulaştı. Tetra-Pak firması pazarın yüzde 87'isine hakim ve bu yıl içerisinde iç pazara verdiği 2 milyar 800 milyon kutunun yüzde 41’ini geri toplamayı başarmış. 2007 yılına göre bu rakam dört puanlık bir yükselişe işaret ediyor ve Tetra-Pak üreticisi ülkeler arasında Tetra-Pak Türkiye’yi altıncı yapıyor. Türkiye'deki tüm üretimin ise ancak yüzde 34'ü geri toplanabiliyor. Tetra-Pak Türkiye Çevre Müdürü Ferid Ekmekçioğlu, Türkiye’deki geri dönüşüm oranının, kayıt altına alınmayan “gizli geri dönüşüm” de hesaba katılırsa 41’in de üstüne çıkacağını söylüyor. Birinci sıradaki Almanya’da geri dönüşüm oranı ise yüzde 61. Dünyada ise geçtiğimiz yıl üretilen 141 milyar 379 milyon içecek kutusunun sadece 25 milyarı geri kazanılmış.

Kutuların yüzde 75'i kağıt oluyor
Ekmekçioğlu, 2008 yılında toplanan 17 bin 787 ton kutunun geri dönüştürüldüğünü, son yıllarda tetra-pak malzemelerindeki kağıdın da ayrıştırılarak geri kazanıldığını belirtiyor. Kağıt, plastik ve alüminyumdan oluşan tetra-pak kutuları ayrıca çeşitli mobilya eşyaları ve promosyon malzemelerine de dönüştürülebiliyor. 2008 yılında 3 bin tonluk içecek kartonu preslenerek ‘yekpan’ adındaki malzemeye dönüştürülmüş. İstanbul depreminden sonra yapılan prefabrik evlerde bile bu malzeme kullanılmış. “Yekpan” olarak adlandırılan malzemelere dönüştürmenin kutular için en ideal çevreci çözüm olmadığını kabul eden Ekmekçioğlu, “Yekpan’a 1995 senesinde başladık. Kağıt geri dönüşümü de Türkiye’de 1999 senesinde başladı. Şimdi kutuların neredeyse yüzde 75’den fazlası kâğıt geri dönüşümü olarak değerlendiriliyor ve bu oran kâğıt lehine giderek artıyor. Kâğıt, çevre açısından baktığınızda daha tercih edilen bir yöntem” diyor.

Kutuların karbon ayak izi azaltılıyor
Geri dönüşüm dışında enerji verimliliği üzerinde de çalışan Tetra-Pak, 2003- 2008 yılları arasında İzmir’deki fabrikasında üretimi yüzde 35 arttırmasına rağmen enerji kullanımını yüzde 27,7, su kullanımını ise yüzde 33 oranında azaltmayı başarmış. Gömüye giden atık miktarı da yüzde 85 azalmış. Bu sayede, kutu üretmek için harcanan enerji ve enerji kullanırken atmosfere bırakılan seragazı miktarı azalıyor. Ekmekçioğlu, küresel ısınmaya katkılarını azaltan bu tasarruf tedbirlerini müşterilerine de aktardıklarını ve üç büyük markayla çalışmalara başladıklarını belirtiyor.

***
“Ambalaj malzemeleri geri dönüştürülebilir olmalı”

Sennur Günenç
Çevre Mühendisleri Odası Katı Atık Komisyonu Üyesi
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ve köylü nüfusun çok hızlı bir şekilde şehre göç ettiği yerlerde en büyük doğa sorunumuz dev çöp dağları. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği gereği ulaşmak istediğimiz ilk hedef, tüketilen ambalaj malzemelerinin geri dönüştürülebilir maddelerden yapılması. İkinci hedefimiz ise noktasal kaynaklarda çıkan ambalaj atıklarının çöpe değil geri dönüşüm sistemine katılması. Böylece artan nüfusa karşılık azalan doğal kaynaklarımızı koruyarak gelecek nesillere ulaştırabiliriz. Teknik olarak bakıldığında Tetra-Pak malzemeyi oluşturan kağıt, plastik ve alüminyum malzemeler teknik olarak yüzde 100 geri dönüştürülebilir. Türkiye sınırları içerisinde bu tür malzemeleri - preslemek dışında- geri dönüştüren bir firma varsa, Çevre Mühendisleri Katı Atık Komisyonu olarak böyle bir teknolojiden haberdar olmayı çok isteriz. Bu kutular üç ayrı cins malzemenin karışımından oluştukları için doğada 100-150 seneden önce yok olmuyor.

*Tam metin

Baz istasyonu sayısı 3G ile 9'a katlanacak

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Selim Şeker, yarından itibaren hayata geçecek olan 3G teknolojisi için mevcut baz istasyonlarının sayısının 9 kat artacağına dikkat çekiyor ve mevcut standartların baz istasyonlarının yarattığı sağlık sorunlarını tanımlamakta yetersiz kaldığını söylüyor.

Özgür Gürbüz-Gazete Habertürk /30 Temmuz 2009

Bugün itibariyle Türkiye’de cep telefonları aracılığıyla görüntülü konuşmalara izin veren 3G teknolojisi kullanıma sunuluyor. 3G ile beraber zaten tartışmalı olan baz istasyonları sorunu da katlanarak artacağa benziyor. Boğaziçi Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Selim Şeker, yeni teknolojinin kullanılması için geniş banttan sinyal verecek daha fazla baz istasyonuna ihtiyaç duyulacağına dikkat çekiyor.

Bir baz yerine dokuz tane kurulacak
Bugün kullanılan her bir baz santrali yerine dokuz santral kurulması gerektiğini belirten Şeker, yeni teknolojinin insan sağlığına daha zararlı olduğunu da öne sürüyor. İngiltere’de 3G’ye geçilmesi sonucu 50 ile 70 bin arasında ek baz istasyonu kurulduğunu belirten Şeker, “Bugünkü standartlar baz istasyonlarının ısısal etkisine bakıyor. Bir de ısısal olmayan etkiler var. Bunlara da bakılması lazım. Bu konuda çok ciddi araştırmalar var. 3g ile beraber ısısal olmayan etkiler daha da önemli hale geliyor” diyor. Selim Şeker, vatandaşları yeni kurulacak baz istasyonlarının sertifikalarını görmeleri, emniyet mesafelerini kontrol etmeleri konusunda da uyarıyor.

“Şüpheci davranmak zorundayız”
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Başkanı Musa Çeçen, internet hızının birkaç kat artması ile elektromanyetik kirliliğin o oranda artacağını söylemek zor diyor ancak 3G ile sağlanmak zorunda olan kesintisiz iletişim için çok sayıda baz istasyonunun kurulması gerekliliğini doğruluyor. Çeçen, Türkiye’de iletişimle konuşmanın birbirine karıştırıldığını, bedava dakika ve mesaj promosyonlarıyla “boş konuşmanın” özendirildiğine dikkat çekiyor. Çeçen, “Her türlü teknolojik gelişme toplum sağlığına yararlı diye düşünmek doğru değil. Oda olarak teknolojik gelişmeyi destekliyoruz ama insan ve çevre sağlığı konusundaki kuşkuların üzerine gidilmesini de savunuyoruz. Kanıtlanmamış durumlar varsa bilim, canlılar üzerinde hiçbir etkisi yoktur diyemez. O zaman şüpheci davranmamız gerekiyor” açıklamasını yapıyor.

Ne kadar konuşma, o kadar baz
EMO Başkanı Musa Çeçen, her baz istasyonunun kentlerde bir ayak izi gibi kapsama alanı oluşturduğunu, bu ayak izi içerisinde kalan telefonların konuşabildiğini söylüyor. Sorun, o alan içerisinde konuşmak isteyen telefon sayısının artmasıyla başlıyor. Sayı arttıkça aynı alana bakan baz istasyonu sayısı da arttırılmak zorunda kalıyor bu da üstüste binmiş ayak izleriyle bölgedeki elektromanyetik radyasyonu arttırıyor. Çeçen’e göre toplum bir yandan baz istasyonlarına karşı mücadele ederken, bir yandan da reklam kampanyalarına kapılarak daha çok konuşuyor ve baz istasyonu kurulmasını destekliyor. İki uzman da, 3G teknolojisinin yeterli altyapı olmadan Türkiye’nin her yerinde hemen kullanılamayacağına da dikkat çekiyor.

Yargıtay’dan “baz sağlığa zararlı” kararı

Özgür Gürbüz / 29 Temmuz 2009

Çanakkale’de Esenler Mahallesi’ndeki evinin 15 metre uzağına kurulan baz istasyonuna karşı çıkan Nazmi Sürücü ve 14 komşuları umdukları kararı Yargıtay’dan çıkardı. 2007 yılında evlerinin yanındaki apartmana kurulan baz istasyonun kaldırılması için dava açmış ancak yerel mahkeme aleyhlerine karar vermişti. Kararı temyiz eden davacılar, 16 Nisan 2008 tarihinde dosyayı incelemeye başlayan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin, yerel mahkemenin kararının bozmasıyla tekrar umutlandı.

Yerleşim yerlerinden uzağa
Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapora dayanarak alınan kararda, “Kullanılan istasyonun konumuna göre uzun sürede kişi, çevre ve bitkilere zarar verdiği, bu nitelikte bir istasyonun halen bulunduğu yerde kullanılmasının sakıncalı bulunduğu, bunun daha uygun ve yerleşim yerlerinden daha uzakta kurulması gerektiği anlaşılmaktadır” deniyor. Bu durumda gözler yeniden yerel mahkemeye çevrildi. Mahkeme, kararında ısrarcı olmazsa baz istasyonunun kaldırılması için işlemlere başlanacak. Mahkeme Yargıtay’ın kararına itiraz ederse ise ikinci bir temyiz süreci başlayacak.

Limitlerin altında bile olsa...
Nazmi Sürücü ve arkadaşlarının avukatlığını yapan Yelda Kullap, emsal değeri taşıyan kararın içerisinde baz istasyonlarından muzdarip vatandaşlar için örnek olabilecek yorumlara yer verildiğine dikkat çekiyor. Yerel mahkeme heyetince yapılan incelemede baz istasyonun yönetmelikçe belirtilen limitlere uygun hatta altındaki değerlerle çalıştığın saptansa da, temyiz kararında, “...limitlerin altında bulunduğu belirlense bile bu belirlemelerle bir zararın olmayacağı kabul edilemez” deniyor.

Gecikmiş adalet adalet değildir
Aynı zamanda Baz-Dur Platformu eş sözcüsü olan Kullap, karara sevinde de dava sürecinin uzun olmasından yakınıyor. “Gecikmiş adalet, adalet olmuyor. Dava süreci uzun sürüyor ve halk sağlığı tehlike altında kalıyor” diyen Kullap, yerel mahkemede baz aleyhine karar çıkar çıkmaz, ihtiyat-i tedbir kararı alınarak söz konusu istasyonun çalışmasının durdurulmasına izin verilmesini istiyor. Bu karar çıkarılmazsa mahkeme sonucuna göre, temyiz sonucunu beklemenin iki yıl kaybettirdiğine dikkat çekiyor.