Türkiye’de sayıları 5 bini bulan slikozis hastaları yararına yapılan konserde, Sezen Aksu, Cahit Berkay, Arif Sağ, Mor ve Ötesi ve Kardeş Türküler gibi sevilen isimler şarkılarını söyleyecek. Kot Taşlama İşçileri Dayanışma Komitesi tarafından düzenlenen konserin geliri hastaların tedavi ve dava giderlerine harcanacak. Konser, 11 Mart saat 19:00'daÖzgür Gürbüz / 8 Mart 2009
Haci Ünal, 24 yaşında ve hayatını sürdürebilmesi için oksijen makinesine ihtiyacı var. O da Türkiye’de kot taşlama işinde çalışan ve ‘slikozis’ hastalığına yakalanan binlerce kişiden biri. Bilinen slikozis hastalığı daha çok yol, maden, seramik ve dökümhanelerde çalışan işçilerin, silika tozunu (granit taş-kum tozu) 15-20 yıl boyunca solumasıyla ortaya çıkıyor. Türkiye’de ise kot kumlama(taşlama), teflon kaplama ve kablo işçilerinde de bu ölümcül hastalık görülüyor. Kot kumlama işçilerinin hastalığa yakalanması için kimi zaman altı aylık kısa bir süre bile yetiyor.
Türkiye’de kot kumlama kaynaklı 5 bin hasta var
Türkiye’de sadece kot kumlama yüzünden tedavisi olmayan slikozis hastalığına yakalanan yaklaşık 5 bin kişi olduğu tahmin ediliyor. Kot Taşlama İşçileri Dayanışma Komitesi Sekreteri, Fulya Ayata, “Tedavisi olmayan bu hastalıktan korunmanın tek yolu, işyeri koşullarının aslında var olan standart ve düzenlemelere uygun hale getirilmesi ve denetlenmesi” diyor. Çalışma Bakanlığı müfettişleri, belediye ekipleri ve işverenlerin bu konuda sorumluluk sahibi olduğunu belirten komite, konserden elde edilecek gelirin bir bölümüyle de hukuki süreci genişletmek istiyor. Görevini yapmayan memurların yargılanması için ‘lüzumu mahkeme’ kararı gerekli diyen Avukat Tanzer Güven, “Çalışma Bakanlığı’nın bu işyerlerini çoktan denetlemesi ve mühürlemesi gerekirdi. Gelirin bir kısmıyla idare ve sorumlular aleyhine tazminat davası açılacak” diyor. Gelirin bir kısmı da hastaların tedavisi için ayrılacak.
11 Mart günü İstanbul Akatlar’daki Mustafa Kemal Merkezi’nde düzenlenecek olan konserin açılışını danslarıyla Anadolu Ateşi yapacak. Dayanışma konserine destek veren ve yarın Akatlar’da sahne alacak sanatçılar arasında Arif Sağ, Cahit Berkay - Emrah Karaca, Mor ve Ötesi, Kardeş Türküler, Yasemin Göksu, Şebnem Sönmez, Zeynep Tanbay, İclal Aydın ve “Elvada Rumeli” dizisinin oyuncuları var.
***
“Tozdan nefes alamıyorsun”
Mehmet Bekir Başak,
(36 yaşında, 3 yıl önce silikozis teşhisi kondu, o günden bu yana çalışamıyor).
Malı yere atıp, üzerine kum püskürtüyorduk. Sonra malı ayağımızla çevirip öteki yüzünü eskitiyorduk. Sonra yeni mala geçiyorduk. Çalıştığımız ortamı anlatamam. Gidip görmeniz lazım. Ama yabancı sokmazlar oraya. 3-4 adımlık bir oda. Hücre gibi. Kompresör çalıştığı zaman tozdan nefes alamıyorsun. Hatta, kum püskürttüğün malı bile göremiyorsun. Ben deseni düzgün yapabilmek için kumlama yaparken, gözümü kapatıp içimden sayardım. Mola verildiğinde birbirimizi tanıyamazdık. Herkes tepeden tırnağa bembeyaz toza bulanırdı. Geceleri bile gözlerimizden, kulaklarımızdan kum çıkardı, öksürdüğümüzde ciğerlerimizden kum gelirdi.
***
* Hastalığın bilinen bir tedavisi yok. Çok zor da olsa akciğer nakli yapılabiliyor ama buna rağmen hastalık nüksedebiliyor.
* Hastalık 1930’lardan beri biliniyor. Tekstil sektöründeki ilk teşhis 2004 yılında Türkiye’de kondu. Klasik slikozis hastalığı 50-60’lı yaşlarda başlıyor. Kot kumlama işçilerinde ise 20 yaşlarında bu hastalığa yakalananlar var.
* 2008’in ilk altı ayında sadece İstanbul’da slikozis yüzünden hastaneye yatanların sayısı 100’e yakın. Son bir yılda İstanbul’da hastalık yüzünden ölenlerin sayısı ise 20.
