Ekolojik Haklar Merkezi

Özgür Gürbüz-BirGün/30 Nisan 2018

Yaşadığınız yerin yakınında hayvanların satışından para kazanan bir işletme (pet shop da deniyor) var. Orada satılan hayvanlara çok kötü davranıldığını gördünüz. Ne yapabilirsiniz?

Sabah gazetenizi aldınız. BirGün’ün Yeşil BirGün sayfasını açtınız. Bir de baktınız ki oturduğunuz ilde bir taş ocağı açılıyor. Halkın katılımı toplantısının ÇED sürecinde zorunlu olduğunu biliyorsunuz ancak nerede ve ne zaman yapılacağını bilmiyorsunuz. Nasıl öğreneceksiniz?

Türkiye’de çevre sorunları ve suçları o kadar arttı ki yukarıdaki örnekleri çoğaltmak ne yazık ki çok kolay. Hayvan barınaklarından belediyelerin uygulamalarına, evinizin önüne yasak olmasına rağmen park edip yolu tıkayan bir araçtan eski bir binanın yıkımında ortaya çıkan usulsüzlüklere kadar onlarca nedenden dolayı çevresel suçlar işlenebiliyor. Birçoğumuz bu suçları durdurmak bazen de yapılan işler hakkında daha fazla bilgi sahibi olarak ortaya çıkabilecek sorunlara engel olmak istiyoruz. İstiyoruz ama ne yapacağımızı bilmiyoruz. Konuyu bilen bir avukata danışmak her zaman kolay değil. Bu konularda çalışan avukatların çoğunun çevre sorunlarıyla gönüllü ilgilendiği de düşünülürse, tek tek herkesin sorularına yanıt vermeleri de pek mümkün değil. Bu sorunu çözmek için kurulan Ekolojik Haklar Merkezi hepimizin derdine deva olabilir. Nasıl mı? Öğrenmek istiyorsanız internette ekolojikhaklar.org adresine gidip derdinizi anlatmanız veya sizin gibi derdi olanlar ne yapmış bakmanız mümkün.

Uzun zamandır Türkiye’de çevre sorunlarıyla ilgili davalara bakan uzman hukukçular tarafından hazırlanmış bu sanal merkez, ekolojik sorunları ortaya çıkmadan önlemeye ve mevcut sorunları gidermek için yurttaşlara kullanabileceği temel haklarını hatırlatmaya çalışıyor. Avukatlık hizmeti vermeyen ama üç ana kategoride (başvuru hakkı, bilgi edinme hakkı ve katılma hakkı) bizlere yol gösteren siteye mesaj bırakabiliyor, soru sorabiliyor veya mevcut sorulara/sorunlara verilmiş yanıt ve çözüm önerilerinden faydalanabiliyorsunuz. Ücretsiz bir danışma hattı.

Yaşadığınız kentin meydanında bir inşaat sürüyorsa ilgili bakanlığın görüşünü bilgi edinme hakkınızı kullanarak öğrenebilirsiniz. Herhangi bir konuda verdiğiniz dilekçenize yanıt verilmediyse başvuru hakkınıza nasıl sahip çıkacağınızı Ekolojik Haklar Merkezi’ne sorabilirsiniz. Semtinizde bir AVM yapılıyor ve siz katılma hakkınızı kullanarak ÇED sürecine dahil olmak istiyorsunuz. Ekolojik Haklar Merkezi’ne hangi AVM’lerin ÇED’e tabi olup olmadığını sorabilirsiniz. Yalın bir dille derdinizi anlatmanız, sesli mesaj bırakmanız veya sitede arama yaparak daha önce sorulmuş benzer soruların yanıtlarına bakmanız yeterli.

Site beş aydır çalışıyor. Şu ana kadar sorulan sorulardan birkaç örnek aşağıda.

·       Ormanda, ağaç kesimi yapıldığını gördüm. Kesimin izinsiz olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?

·       Hayvanların Alışveriş merkezlerinde (AVM) sergilenmesi konusunda ne yapabilirim?

·       Bakanlık ÇED Raporunu kabul etmiş, kabul işlemine dava açabilir miyim?

Yanıtlarını yazmıyorum, merak ediyorsanız yukarıda yazdığım adrese gidip bakmanız yeterli.

Unutmayın, Anayasa’nın 56. maddesi, “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir” der. Çevreyi korumanın yolu da bilgiye ulaşmaktan geçiyor. Ekolojik Haklar Merkezi sayesinde bu hakkımızı kullanmak gerçekten de çok kolaylaştı. Anayasa’nın size verdiği görevi yerine getirin ve hakkınızı kullanın.