Bal deposu orman maden tehdidinde

Marmaris'in dünyaca ünlü çam balının üretildiği yerde bir maden şirketi yol açmak için çamları kesmeye başladı. Köylü isyanda, sivil toplum örgütleri tepkili. Maden şirketi, "Birileri çevrecilik yaparak kafa karıştırıyor" diyor..

Özgür GÜRBÜZ
Sabah / 5 Mart 2008*

Dünya çam balı üretiminin yüzde 92’si Türkiye’den, Türkiye’deki üretimin yüzde 80’i de Marmaris’ten sağlanıyor. Marmaris’in dünyaca meşhur çam balının sırrı ise halk arasında ‘Basra’ olarak anılan böceğin çıkardığı tatlı sıvıda yatıyor. Marmarisli çevreciler, Turunç Belediyesi’ne bağlı Osmaniye köyünde manganez çıkarmak için açılan madenin hem balı hem turizmi hem de bu mucizevi böcekleri tehdit edeceğini öne sürüyor. 9 Mart Pazar günü büyük bir yürüyüşle madeni protesto etmeye hazırlanan Marmarisli sivil toplum örgütleri çalışmaların biran önce durdurulmasını istiyor.

Su kaynağına 200 metre
Marmaris Çevre Gönüllüleri ve Kent Konseyi Çevre Grubu Başkanı Filiz Ertan, Neslişah Madencilik adlı şirketin daha önce de İçmeler’de bir maden açma girişimi olduğunu, orada sonuç alamayınca Osmaniye’de çalışmalara başladıklarını belirtiyor. Köye 30 metre uzakta yer alan maden sahasının köyün ve Turunç Belediyesi’nin içme suyu kaynağına da 200 metre uzaklıkta olduğunu belirten Ertan, “Burası sık çam ormanlarıyla örülü bir yer. Köyde 180 hanede 550 kişi yaşıyor ve herkes balcılıkla geçiniyor. En küçük toz zerresi bile çam balının sırrı olan Basra böceklerine zarar verebilir” şeklinde şikayetini dile getiriyor. Marmaris’in önemli bir turizm bölgesi olduğunun altını çizen Ertan, birkaç gün önce şikayet dilekçelerini Muğla İl Özel İdaresi’ne gönderdiklerini belirtiyor.

“İnsanlık yönünden hiçbir şey yok”
Madenden tek şikayetçi olan Marmarisliler değil. Osmaniye Köyü Muhtarı Türköz Deveci de muhtarlık olarak yargı yoluna başvurduklarını belirtiyor. Deveci şikayetini, “Köyümüze sadece bu bölgeden değil, Bingöl’den bile arıcı geliyor. Köyün yüzde 95’i arıcılıkla geçiniyor.Köyde çoğunluk madene karşı. Biz her görüşe açıktık ama gelip bir merhaba bile demediler. Yol açıyorlar, ruhsatımız var deyip gidiyorlar. İnsanlık yönünden hiçbir şey yok” şeklinde dile getiriyor. Deveci, Osmaniye köyünde yılda 55 bin teneke (bir teneke 25-28 kilogram) bal üretildiğini ve geçen yıl yaşanan kuraklık yüzünden teneke fiyatının 230 YTL’ye kadar çıktığını da sözlerine ekliyor.

Manganez madeni için işletme ruhsatını da aldıklarını belirten Neslişah Madencilik adlı şirketin sahiplerinden Mehmet Bekmez ise çevreye en az zararı veren bir maden işleteceklerini söylüyor. Orman yol ücretlerini ödediklerini ve çevrecilerin iddia ettikleri gibi 200 ağacın kesilmiş olmasının mümkün olmadığını belirten Bekmez, “Madenin yapılacağı yerde kesilecek ağaç sayısı 7-8’i geçmez. Orası kayalık bir bölge. Yapacağımız yol yangın şeridi vazifesi de görecek. O bölgede yangın çıkacak olsa kimsenin müdahale şansı yok” diyor. Madene ulaşacak yol yapım çalışmalarına başladıklarını belirten Bekmez yolun toplam uzunluğunun 800 ve genişliğinin de 5 metre olacağını belirtiyor. Daha sonra sondaj çalışmaları ve rezerv tespiti yapılacak. Bekmez, şu aşamada rezervi tahmin etmenin zor olduğunu söylese de ortalama olarak bin tondan bahsediyor. Manganezin yurt dışındaki alıcısı tonuna 600 dolar ödüyor. “Elde edeceğimiz gelirin yüzde 60’ı vergi olarak geri dönecek” diyen Bekmez, yaklaşık 30 kişinin iki vardiya olarak çalışacağını ve madenin 5 ila 10 yıl açık kalması gerektiğini belirtiyor. Bekmez, itirazların aksine, köylüler ve arıcılarla yaptıkları görüşmelerin olumlu geçtiğini ve birilerinin çevrecilik yapıyoruz diyerek insanların kafalarını karıştırdığını öne sürüyor.

-Çam Balının Önemi-
Halk arasında çam balı olarak bilinen Basra balı; Basra denilen böceğin çıkardığı tatlı sıvının arılar tarafından toplanması sonucu oluşuyor. Basra böceği özellikle Muğla bölgesindeki Kızılçamlarda bulunuyor. Doktorlar akciğer, karaciğer hastalıkları ve sarılıktan korunmak için çam balı öneriyor. Nefes açıcı bir etkiye sahip olan çam balı hazım ve uyku sorunlarına da merhem olabiliyor. Dünya çam balı üretiminin yüzde 92’si Türkiye’de yapılıyor ve bu üretimin yüzde 80’e yakını Muğla’nın Basra böceği bulunduran 250’ye yakın köyünde gerçekleştiriliyor.

*orjinali

Tuzla'da bu kez işçiler kazandı

Özgür Gürbüz - Sabah / 2 Mart 2008*

Tuzla tersanelerinde ölümlere neden olan çalışma koşullarını protesto eden işçilerin eylemi sonuç verdi. Gemak Tersanesi’nde yaklaşık 300 işçi önceki gün işe yarım saat geç başlayarak çalışma saatlerinin günde 7 buçuk saati geçmemesi için eylem yapmıştı. Eyleme katılan ve Gemak’la iş yapan Birlik Gemi (Birlik Gemi İnşa Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.) adlı taşeron şirketinde 2 buçuk aydır çalışan Yakup Ekin’de aynı gün işten atılmıştı. Dün geç saatlerde Gemak Tersanesi yetkilileriyle görüşen Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’na (DİSK) bağlı Limter-İş sendikası temsilcileri, iş saatlerinin sabah 08.30, akşam 17.00 olması talebini tersane yönetimine kabul ettirmeyi başardı. İşten çıkarılan Yakup Ekin adlı işçi de yeniden işe geri alındı. Limter-İŞ Sendikası Genel Sekreteri Kanber Saygılı, Çalışma Bakanlığına bağlı iş müfettişlerinin teftişi sırasında tersane yetkilileri ve taşeron firmalar tarafından işçilere imzalatılan 08.30–17.00 çalışma saatlerine uyulması amacıyla bu eylemi başlatmışlardı.

İşçiler konsey kurulsun istiyor
Geçtiğimiz perşembe günü bir araya gelen DİSK ve Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) yetkilileri bu hafta içerisinde tekrar bir araya gelecek. Bir buçuk saatlik uzun bir toplantı yapan heyetler karşılıklı görüş alışverişinde bulunmuş, DİSK işverenlere, işçilerin 5 maddeden oluşan önerilerini sunmuştu. İşçilerin önerdikleri 5 madde şöyle:

* Tuzla tersanelerinde; işçi, işveren temsilcilerinin, TMMOB ve TTB’nin yer aldığı, eşit haklara sahip “Tuzla Tersaneler Bölgesi İş Konseyi” (İşçi Sağlığı, İş Güvenliği ve İş Güvencesi İzleme Kurulu) oluşturulmalı.

* Bu konseyin işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik düzenlemelerinin yaşama geçirilmesinde, eğitimlerinin düzenli olarak yapılması ve denetlenmesinde yetkili kılınması

* İşçilerin taşerona ait olsun ya da olmasın uluslararası sözleşmelerin belirlediği norm ve standartlarda çalışmalarını sağlanmasından yine Konsey yükümlü olmalı.

* Sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılmalı.

* Günlük çalışma saati 7 buçuk saat olarak acilen hayata geçirilmeli, sigortalar alınan ücret üzerinden ödenmeli, yemek kalitesi ve giyinme odalarının durumu iyileştirilmeli. Saat 10 ve 15’te olmak üzere iki çay molası uygulanmalı.

*haberin orjinali

Tersane işçileri geç işbaşı yaptı

Özgür Gürbüz - Sabah / 1 Mart 2008*

Tuzla tersanelerinde ölümlere neden olan çalışma koşullarını protesto eden işçilerin grevi Çarşamba günü 11’de sona erdi. DİSK’e bağlı Limter-İş sendikası dün yaptığı yazılı açıklamada önceki gün yaptıkları greve katılan bir işçinin işten çıkarıldığını açıkladı. Sendika yetkilileri, Gemak tersanesine bağlı Birlik Gemi (Birlik Gemi İnşa Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.) adlı taşeron firmasında iki buçuk aydır çalışan Yakup Ekin’in, iki günlük Greve katıldığı için düm işten atıldığını belirtti. Sendika, Ekin’e, ‘Bütün haklarımı aldım’ ibranamesini imzalamadığı için “Alnına terörist damgası vurup memleketine gönderirim” tehdidinde bulunulduğunu da öne sürüyor.

Dün oldukça hareketli saatler yaşanan Tuzla’da Limter-İş üyesi ve taşeron işçilerden oluşan bir grup, dün de GEMAK Tersanesi’nde uzun çalışma sürelerini protesto etmek için eylem yaptı. İşçiler işe saat 8 yerine 8 buçukta başladı. Sendika Genel Sekreteri Kanber Saygılı ve Genel Başkan vekili Hakkı Demiral, “Bakanlığa bağlı iş müfettişlerinin teftişi sırasında tersane yetkilileri ve taşeron firmalar tarafından işçilere imzalatılan 08.30–17.00 çalışma saatlerine uyulmadığı, dolayısıyla tersane ve tersaneye bağlı taşeronların yasa dışı davrandıklarını” söyledi. Sendika, işçilerin saat 18’e kadar çalışmaya zorlandıklarından şikayet etti ve yasaya uyulmazsa bugün Gemak Tersanesi önünde eylem yapacaklarını belirtti.

“Herşeyi sordular”
Öte yandan TBMM İnsan Hakları Komisyonu Üyeleri dün Tuzla’ya giderek tarafları dinledi. Komisyon üyeleriyle bir buçuk saat uzunluğunda bir toplantı yapan ve kendisine zor sorular yöneltildiğini belirten Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bayrak, toplantının çok olumlu geçtiğini söyledi. SABAH’ın sorularını yanıtlayan Bayrak, “Komisyon iyi çalışıyor. Ülkede insanların haklarını koruyan bir komisyon var. İnsanlarımız korkmasın. Bana kazaların nedenlerinin insan hakları ihlalleri (tedbirsizlik, dikkatli olmamak) olup olmadığını sordular. Yanıt verebildiğim kadarını yanıtladım. Tersane sahipleriyle ilgili soruları onlara yöneltmeleri gerektiğini belirttim” dedi. “Her şeyi sordular” diyen Bayrak, “Süratle tedbirler alınacak, eksikler giderilecek ama kazaları sıfırlamak mümkün değil” açıklamasını yaptı. Toplantı sırasında duygulandığını da belirten Bayrak, DİSK yöneticileri tarafından önceki gün GİSBİR’e iletilen öneri paketinin ise henüz kendisine ulaşmadığını belirtti. Bayrak, DİSK’e bağlı Limter-İş’i değil bakanlıkla bir hafta önce yaptıkları protokolü esas aldıklarını söylüyor. DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi ise bu yanıta şaşırdığını belirterek, GİSBİR Yönetim Kurulu Başkan Vekili Kenan Torlak’la yapılan bir buçuk saatlik görüşme sonucunda önerilerin olumlu karşılandığını ve bir hafta sonra tekrar bir araya gelmek üzere ayrıldıklarını söylüyor.

*orjinal hali

Vicdani retçi benzer sözlerle 25 ay ceza aldı

Özgür Gürbüz - Sabah / 27 Şubat 2008

Zorunlu askerlik hizmetini, reddeden ve bu yüzden de halen 25 ay hapis cezasıyla yargılanan Mehmet Tarhan, Bülent Ersoy'un gündem yaratan sözleriyle kendi duruşunun arasında benzerlikler olduğunu söyledi. Vicdani reddi seçmesinin temel nedenini ölmemek ve öldürmemek olarak açıklayan Tarhan, Ersoy'un sözlerinin "Söylediklerimden uzak değil" şeklinde yorumladı. Askeri hapishanede bulunduğu 11 ay boyunca fiziki ve psikolojik işkenceye maruz kaldığını, saçlarının zorla kestirildiğini belirten Tarhan, şu anda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nce (AİHM) "sivil ölüm" tabir edilen bir süreçte olduğunu belirtti.


Tuzla'nın kaçak tersaneleri mahallelere girmiş!

Özgür Gürbüz - Sabah / 27 Şubat 2008

Tersanelerde yaşanan işçi cinayetleriyle gündemden düşmeyen Tuzla’da yeni bir skandal daha ortaya çıktı. Tuzla'nın denizden 8 km. uzaktaki Aydınlı Mahallesi son 3-4 yıl içerisinde yerleşim alanlarına yapılan dev tersanelerle doldu. Tuzla’da deniz kenarında yer bulamayan tersaneler, sanayi yerleşimine açık olmamasına rağmen halk sağlığını tehdit ederek, evlerin 20-30 metre uzağında gemi inşa ediyor. Gürültüden uyuyamayan, tozdan nefes alamayan ve pas yüzünden çamaşır dahi asamayan mahalleli şikayetlerine yanıt alamadığı için sinir küpüne dönmüş durumda.

Evler para etmiyor
Penceresini açtığında karşısında devasa bir tanker gövdesi gören Aysel Güreş, “Camı açsam 5 dakika sonra kapatmak zorunda kalıyorum. Çocukları dışarı gönderemiyoruz, gürültüden uyuyamıyorlar. Kırmızı renkli tozu (taşlama denilen sonucu çıkan pas) gözle görebiliyorsunuz” diyor. Karşı komşusu Türkan Sürmeli kapıda beliriyor. “Kapı, pencere açamıyoruz” diyen Sürmeli, “Taşınacağız ama evlerimiz artık para etmiyor. Satmaya kalksanız kimse almıyor” diye dert yakınıyor. Bütün mahalleli benzer şikayetlerde bulunuyor. Mahalle Muhtarı Süleyman Bicerikli, tersanelerin yerleşim alanlarının içerisine getirilmesinin hata olduğunu söylüyor. Bicerikli durumu, “2004 yılında muhtar seçildiğim gün temeller atıldı. O günden başlayarak mahalle halkı bize şikayette bulunuyor. Biz de dilekçe topladık Tuzla Belediye’sine başvurduk. Telefonla ‘dilekçenizi aldık, zabıta müdürlüğüne başvurduk’ açıklamasını aldık ama bir şey değişmedi” şeklinde özetliyor. 25 bin nüfuslu mahallenin muhtarının, “Burası 620 yıllık geçmişi olan bir mahalle. Mahalle oluştuktan sonra bu devasa tesislerin buraya getirilmesini anlayamıyoruz. Buraları hiçbir zaman sanayi bölgesi olarak gösterilmemiş” sözleri de durumun vehametini anlatıyor. Bicerikli, “Dört kilometre ötede oturuyorum yine de sesleri duyuyorum diyor.

ABS tersanesine 50 metre uzakta oturan Şerife ve Coşkun Kortag çiftinin ise derdi başka. Bir daire fiyatına bile satamadıkları 3 katlı evlerinin çatısını izinsiz onardıkları için 4 milyar 100 milyon ceza kesilen çift, “Bizim çatımızı görenler, yanıbaşımızdaki dev tersaneyi görmüyor” diye isyan ediyor. Coşkun Kortag, para cezasının yanında hapis cezası istendiğini de belirtiyor. Ceza nedeni çevrede görsel kirlilik yaratmak. Kortag haklı olarak soruyor: “Çevreyi ben mi kirletiyorum bu fabrika mı?”. Şerife Kortag, “Gürültüler deprem etkisi yaratıyor. Ya bu tersane gitsin ya da biz. Lütfen bu duruma çare bulun” diye yardım istiyor. Mahalleli isyanda ama aynı anda bu tersanelerde imal edilen küçük tekneler ya da büyük gemilerin parçaları tırlarla deniz kenarındaki tersanelere taşınmaya devam ediyor. Taşınırken de yollar tıkanıyor, yol kenarındaki ağaçlar zarar görüyor ve ortalık toz duman oluyor.

Mahalle sakinlerinin bir başka şikayeti ise tersaneler yapılırken kendilerine doğru bilgi verilmemesi. Tuzla Belediye Başkan Yardımcısı Münir Turan’la inşaat başlamadan önce konuştuklarında, depo yapıyoruz yanıtını almışlar. Sonra depo tekstil atölyesi olmuş. Arkasından dev gemilerin inşa edildiği tersaneler çıkmış ortaya. Turan da kendisini yanılttıklarını söylemiş ama bu “yanlış anlamanın” faturasını şimdi Aydınlı Mahallesi sakinleri ödüyor.

Mr. Burns ile Hilmi Güler el sıkıştı

Özgür Gürbüz

Nükleer santral ihalesinin tekrar açılmasına sayılı günlerin kaldığı şu günlerde nükleer karşıtları da çalışmalarını hızlandırdı. Çernobil’in 22. yıldönümü olan 26 Nisan tarihinde, İstanbul Kadıköy’de büyük bir nükleer karşıtı miting düzenleyecek olan nükleer karşıtlarına sanatçılardan da destek geldi. Küresel Eylem Grubu tarafından düzenlenen ve mitinge çağrı niteliği taşıyan basın açıklamasına katılan sanatçılar, nükleer santral kurma girişimlerini daha önce önledikleri gibi bu defa da durduracaklarını belirttiler.

Sanatçılara, sivil toplum örgütleri, bazı siyasi partiler ve meslek odalarının da destek verdiği açıklamayı Mahir Günşıray okudu. Nükleer enerjiye hem insani, ekolojik ve vicdani nedenler hem de bilimsel gerekçelerle karşı çıktıklarını belirten Günşıray, şu ana kadar gerçekleşmiş yüzlerce nükleer kazadan örnekler verdi. “Nükleer santral kurma meraklılarına sorumuz şudur. Atık sorununu nasıl çözeceksiniz?” diyen Günşıray, “Bu soruya yanıtları yok. Çünkü bu sorunun çözümü yok” diyerek nükleer atık sorununa da dikkat çekti. Toplantıya Zeynep Tanbay, Zeynep Casalini, Aydan Çelik ve Jale Karabekir bizzat katılırken, Genco Erkal, Taner Öngür, Derya ve Mehmet Ali Alabora gibi birçok isim de desteklerini iletti. Toplantı boyunca duvarda yer alan poster de ilgi çekti. Nükleer ihaleye hayır yazılı posterde, Enerji Bakanı Hilmi Güler, “Simpsons” adlı çizgi filmde acımasız nükleer santral patronunu canlandıran Mr. Burns ile el sıkışırken görünüyor.

Tersanelerde “teftiş temizliği” başladı

Özgür Gürbüz - Sabah /24 Şubat 2008 *

Son 15 yılda 83 işçinin öldüğü Tuzla’daki tersanelerde temizlik çalışmaları üretimin önüne geçti. Arka arkaya gelen ölümlerin kamuoyuna yansıması ve TBMM’deki iki ayrı ihtisas komisyonunun kazaları incelemek üzere Tuzla’ya heyet gönderecek olması tersaneleri hareketlendirdi. Birçok tersane, eksikliklerini gidermek ve tersanelerdeki görüntüyü düzeltmek için üretimdeki iş gücünü ‘temizlik’ çalışmalarına kaydırdı. TBMM İnsan Hakları ile Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler komisyonları inceleme için Tuzla’ya heyet gönderiyor. Milletvekilleri dışında Çalışma Bakanlığı müfettişleri de tersaneleri ziyaret ediyor.

Baykal'dan tersane ziyareti
Öte yandan dün Tuzla’da Desan Tersanesi’ni kalabalık bir heyetle birlikte ziyaret eden CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, “Son zamanlarda gerçekleşen ölümler tüm Türkiye’yi etkiledi. Memnuniyetle görüyorum, iktidar, muhalefet, sivil toplum kuruluşları hepimiz olaya sahip çıkıyoruz” dedi. Gemi inşa sanayinin Türkiye’nin geleceği için önemli olduğunu belirten Baykal, bu sanayiden Türkiye’nin yılda 2,5 milyar dolar gelir elde ettiğini söyledi. Baykal, sözlerine şöyle devam etti: “Burada çalışan insanlarımızın çok üstün bir başarı sergilediği açık ama buradaki çalışma koşulları kabul edilemez. Yapılması gereken çok iş var. Burada taşeronluk çok yaygın. Taşeron da olsa, burada çalışan her işçi iş güvenliğine ve sosyal güvenceye sahip olmalıdır. Taşeron olmasın anlamında söylemiyorum ama taşeron da olsa kayıtlı olmalıdır”. Tersane gezisi sırasında işçilere “kolay gelsin” diyen Deniz Baykal, Hüsnü Noyan adlı bir işçiye taşeron firma aracılığıyla çalışıp çalışmadığını sordu. Yanıt, “5 yıldır taşeron işçi olarak çalışıyorum” oldu. İşverenlerin sigorta primlerinin yüksek olduğu yönündeki şikayetlerini de haklı bulduğunu belirten Baykal yine de bu sorunların burada işçilerin ölmesine yol açan sorumsuzluğun gerekçesi olamayacağını söyledi.

"Sözün bittiği noktadayız"
CHP heyetiyle beraber tersaneyi ziyaret eden DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi ise çalışanların yüzde 95’i taşeron firmalarda olduğunu belirterek, taşeron firmalarda çalışanların 14-15 saat çalışmaya maruz bırakıldığını söyledi. “Sözün bittiği noktadayız diyen Çelebi, “Hem taşeron uygulamasının ortadan kaldırıldığı hem de sendikaya üye olmanın cezalandırılmadığı bir süreci başlatmak zorundayız. Buranın denetimi sadece müfettişlerle olmaz. Sendikalar denetime katkıda bulunabilir. Bu bölgede insani bir çalışma yaratılana kadar mücadelemiz sürecek. Bu çarşamba (27 Şubat) 24 saat nöbet tutacağız. Üretimden gelen gücümüzü de kullanarak sonuna kadar mücadele edeceğiz” dedi.

*Orjinal hali


İşkence yeniden yükselişe geçti

Özgür Gürbüz - Sabah / 21 Şubat 2008

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) tarafından açıklanan 2007 verilerine göre Türkiye’de işkence ve kötü muamele gördüğü gerekçesiyle Vakf’a başvuranların sayısında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 30 artış görüldü. Vakfın, Adana, Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir’deki merkezlerine 2007 yılında 452 kişi rehabilitasyon ve tedavi amaçlı başvurdu. Bunlardan 320’si 2007 yılı diğerleri ise daha önce gördüğü işkence vakalarını rapor etti. 2006 yılı içerisinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı gerekçesiyle TİHV’na başvuranların sayısı 252 idi.

1999 yılında Ecevit Hükümeti ve AKP’nin ilk dönemlerinde yaşanan yasal değişikliklerin işkencenin önlenmesinde yararlı olduğunu belirten TİHV Genel Sekreteri Metin Bakkalcı, “Ne yazık ki atmosfer çok değişti. 2005’ten itibaren bazı şeylerin değişmeye başladığını görebiliyoruz” diyor. Yasal değişikliklerin birkaç yıl sonra etkisini göstermeye başladığını belirten Bakkalcı’nın gözlemlerini rakamlar doğruluyor. 2004 yılında yaşanan açlık grevlerine rağmen TİHV’na 922 başvuru yapılmış; bunların 348’i o yıl içerisinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldığını belirtmiş. 2005’te başvuru sayısı 692’ye o yıl içerisinde işkence görenlerin sayısı ise 193’e düşmüş. Daha sonra yükseliş eğilim başlamış ve o yıl içerisinde işkence görenlerin sayısı 2006’da 252’ye 2007’de ise 320’ye çıkmış.

Sorun sitemin genlerinde
Bakkalcı, bu yükselişi yasal değişikliklere bağlı olduğunu belirtiyor. 2005 yılında yürürlüğe giren Ceza İnfaz Yasası, 2006 yılında kabul edilen Terörle Mücadele Yasası ve 2007’de Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu’nda yapılan değişikliklerin bu sonuçları doğurduğunu belirten Bakkalcı, ‘Elimizi kolumuzu bağlıyorlar’ demeçleriyle başladı, 2007’de Hrant’ın vurulmasıyla iyice görülür hale geldi. Bir ülkede ihtiyaç duyulduğunda işkence uygulamasına olanak verecek fiziki ortam, zihniyet varsa bu önemlidir. Yarın sayılar azalabilir ama bu sistemin genetik şifresinde saklı bir mesele” yorumunu yapıyor. Bakkalcı, işkencenin sadece sayısal olarak artmadığına şiddetlendiğine de dikkat çekiyor. “Bir kol kolay kolay kırılmaz” diyen bakkalcı, dalak yırtılması, kol kırılması gibi vakalardan işkencenin pervasızlaştığı ve kabalaştığını görebildiklerini belirtiyor. TİHV’nın raporunun bir alarm olarak algılanmasını istediklerini belirtiyor.

Rapor hakkında düşüncelerini sorduğumuz İnsan Hakları Komisyonu üyesi milletvekili Ahmet Koca, sayının artmasını insan hakları muamelesinden yoksun kalmış insanların başvurma yetisinin gelişmesine bağlıyor. Koca, “Bundan 10-15 yıl önce karakollarda bazı dosyalar kapatılıyordu. Sivil Toplum Örgütleri değişik çatılar kurdular ve insanlar artık gerekli yerlere başvurabiliyorlar. Sayı bu yüzden artıyor bundan korkmamak lazım” diyor. Eskiden siyasi cinayetlerden sonra devletle vurulan kimsenin yakınları karşı karşıya gelirdi diyen Koca, “Artık öyle bir hükümet var ki, devlet içinde devlet olmaz mantığıyla sadece hukuk devleti adı altında bir devletin olması gerektiğine inanıyor. Uygulamalardan kaynaklanan bir takım noksanlıklar var. Bu noksanlıkları gidermek içinse biraz daha zamana ihtiyacımız var” açıklamasını yapıyor.

Metin Bakkalcı
TİHV Genel Sekreteri

“Bundan sonra sizler göreceksiniz”
İşkence gören kişilerin birçoğundan kendilerine “Bundan sonra sizler göreceksiniz” cümlesinin söylendiğini duyduk. Kaba işkence ve gözaltı süreleri ve uygulamalarda pervasızlıklar arttı. İnsan haklarına riayet edilmeyen, işkencecileri koruyan bir döneme doğru gittik. Örneğin Terörle Mücadele Yasası işkence mağdurlarının birden fazla avukat tutmasını engelliyor. İşkence mağduru ile avukatının görüşmelerine üçüncü kişi girebilir deniyor. Halbuki işkence görmüş birinin avukatıyla özel görüşme yapabilmesi lazım. İşkence iddiasıyla yargılanan güvenlik görevlileri ise 3 avukat tutabiliyor. Geçen ay yapılan yeni bir değişiklikle bu avukatlar için devlet tarafından 35 bin yani toplamda 105 bin YTL’ye varan ödeme yapılabiliyor. İşkence gören bir kişinin avukatı için verilen ücret ise 135 ile 420 YTL arasında. Aslında işkence yaptığı iddialarıyla yargılananların görevden el çektirilmesi ve avukat ücretinin devlet tarafından karşılanmaması gerekiyor.

Yıllara göre işkence başvuruları

YIL / TİHV’na yapılan toplam başvuru / Başvuru yılı içerisinde işkence görenler

2004 922 348

2005 692 193

2006 337 252

2007 452 320