Çevre Bakanlığı sayıları gün geçtikçe artan ve ciddi çevre sorunlarına yol açan plastik poşetler için eylem hazırlığında. Üreticiler, yasaktan çok geri kazanım ve yeniden kullanımı ön plana çıkarmak isterken Bakanlık, yasaklama da dahil olmak üzere tüm olasılıkları gözden geçiriyor.
Özgür Gürbüz -Gazete Habertürk / 19 Eylül 2009
Türkiye’de her gün 17 milyon plastik poşet atık haline geliyor. Bunların birçoğu, daha sonra hiç ummadığınız yerlerde karşımıza çıkıyor; bir dere kenarında, denizde ya da evimizin sokağında. Çevre ve Orman Bakanlığı, bu sorunu çözmek için bir dizi önlem almaya hazırlanıyor ve kantarın diğer tarafındaki üreticilerle görüşüyor.
Van Gölü’nü poşetler bastı
Çevre Yönetimi Genel Müdürü Lütfi Akça, poşetlerin paralı olması, çok hafif poşetlere kullanım sınırlaması getirilmesi ve hatta çeşitli yasakların getirilmesinin de konuşulduğunu söylüyor. Tedbirler arasında ağırlığı 50 mikronun altındaki poşetlerin yasaklanması, alışveriş merkezleri ve süpermarketlerde parayla satılması da var. “Poşetler ciddi bir sorun” diye söze başlayan Prof. Dr. Lütfi Akça, “Bedava olunca gelişigüzel kullanılıyor. İnsanın tabiatında var. Değersiz olarak görüyor, aslında ekonomik değeri de var. Özellikle vahşi depolama alanında sorunlar yaratıyor. Denizler ve göllere ulaşıyor. Van Gölü’nde ciddi bir poşet kirliliği var örneğin. Doğu Karadeniz’deki barajlarda bile rastlıyorsunuz” sözleriyle sorunu özetliyor.
Ambalaj Sanayicileri, alışveriş merkezlerinin temsilcileriyle görüşmeler sürüyor ve bir protokol hazırlanılmasına çalışılıyor. Akça, “İlgili sektörle görüşmemiz devam ediyor. Bunu tek başına yapmamız mümkün değil. Poşetlerin disipline dilmesi lazım. Bir kısmının yasaklanması mümkün” diyor. Yasaklanması düşünülen poşetleri geri kazanılan plastikten üretilen siyah ve pembe renkli poşetler olarak belirten Çevre Yönetimi Genel Müdürü, meyve ve sebze için kullanılanlar dışında, ince (hafif) poşetlerin kullanımına da sınırlama getirme ya da parayla satılmasını sağlama konusunda değerlendirmelerin sürdüğünü belirtiyor.
Üreticiler yasağa karşı
Üreticiler ise yasak konusunda Bakanlık’la aynı fikirde değil. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme Ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Selçuk Aksoy, yasaktan çok tekrar kullanma ve geri dönüşümü destekliyor. “Poşetler değil, poşetlerin gelişigüzel kullanılması çevreyi kirletiyor” diyen Aksoy, “Vatandaşını eğitemeyen, çöplerini toplayamayan ülkelerde yasaklamadan başka çare kalmıyor. Gelişmiş ülkeysek ya da kendimizi öyle görmek istiyorsak ona göre davranmalıyız. Market sahipleri azaltmaya çalıştıklarında müşteri kaybettiğini söylüyor. Problemin kaynağı insan, malzemenin kendisi değil” açıklamasını yapıyor. Yasakla birlikte çöpe giden poşet sayısının azalmayacağını, tüketicinin ambalajlı ürünlere yöneleceğini söyleyen Aksoy, PAGEV olarak gönüllülük esas alınarak poşetlerin kullanımının azaltılması, tekrar kullanılması ve geri dönüşümü için çalışılmasını desteklediklerini belirtiyor.
*Orjinali
Özgür Gürbüz tarafından kaleme alınan makale, analiz ve haberlere bu adresten ulaşabilirsiniz. Yazıları başka bir yerde yayımlamak için izin almalısınız. E-posta: ozgurgurbuzblog(at)gmail.com
Martıların da tercihi İstanbul
Değişen kent koşulları martılar için İstanbul’u cazibe merkezi haline getirdi. Yazın 20-30 bin olan martı nüfusu, Kışın Romanya gibi komşu ülkelerden gelenlerle 60 bini buluyor.
Özgür Gürbüz-Gazete Habertürk / 17 Eylül 2009
İstanbul insanlar için dünyanın en pahalı kentlerinden biri ama martılar içinse bir cennet. Fırsatçı kuşlar olarak da adlandırılan martılar, İstanbul’un çöp dağlarından, kışın soğundan koruyan binlerce seçeneğinden çok memnun. Başta İstanbul olmak üzere tüm Türkiye’de martı nüfusunun arttığına dikkat çeken Kuş Araştırmaları Uzmanı Kerem Ali Boyla, bunu martıların ortama uyum sağlama yeteneklerine bağlıyor. Fırsatçı kuşlar olarak bileinen martılar diğer kuş türlerine oranla tek bir besine bağımlı değiller ya da besin tercihlerini daha kolay değiştirebiliyorlar. Genelde balıkla beslenen martılar, balık bulamadığında çöplerden beslenebiliyor, mezbahalardan karnını doyurabiliyor. Boyla, “İstanbul’a tonlarca kamyon yiyecek geliyor. Yiyeceklerin yüzde 20’si çöpe gidiyor. Artı mezbahalar var. Martılar bunlarla beslenmeyi öğrendi. Sabah uyanıyor çöplüğe gidiyor, oradan 1-2 gibi Büyükçekmece, Ömerli Gölü veya Karadeniz’e gidip yıkanıyorlar. Martılar hergün yıkanır. Akşamüstü ise güvenli bir yerde uyuyorlar. Ayrıca çok yemeyi de öğrendiler” diyor.
Martılar kışın İstanbul'u daha çok seviyor
Martıların nadiren balık yakaladığını, daha çok karabatakların yakaladığı balıkları çaldığını belirten Boyla, balıkçılığın gelişmesiyle her gün tonlarca balığın ağlarla deniz yüzeyine çıkarıldığını, martıların da bundan paylarını aldıklarına dikkat çekiyor. Gümüş martı denen türün Türkiye’de arttığına dikkat çeken Boyla, İstanbul’da 20 bini erişkin 30 bin martı olduğuna, kışın ise sığınacak birçok nokta olması nedeniyle Romanya’dan gelenlerle sayının 60 binlere kadar çıkabildiğine dikkat çekiyor.
Özgür Gürbüz-Gazete Habertürk / 17 Eylül 2009
İstanbul insanlar için dünyanın en pahalı kentlerinden biri ama martılar içinse bir cennet. Fırsatçı kuşlar olarak da adlandırılan martılar, İstanbul’un çöp dağlarından, kışın soğundan koruyan binlerce seçeneğinden çok memnun. Başta İstanbul olmak üzere tüm Türkiye’de martı nüfusunun arttığına dikkat çeken Kuş Araştırmaları Uzmanı Kerem Ali Boyla, bunu martıların ortama uyum sağlama yeteneklerine bağlıyor. Fırsatçı kuşlar olarak bileinen martılar diğer kuş türlerine oranla tek bir besine bağımlı değiller ya da besin tercihlerini daha kolay değiştirebiliyorlar. Genelde balıkla beslenen martılar, balık bulamadığında çöplerden beslenebiliyor, mezbahalardan karnını doyurabiliyor. Boyla, “İstanbul’a tonlarca kamyon yiyecek geliyor. Yiyeceklerin yüzde 20’si çöpe gidiyor. Artı mezbahalar var. Martılar bunlarla beslenmeyi öğrendi. Sabah uyanıyor çöplüğe gidiyor, oradan 1-2 gibi Büyükçekmece, Ömerli Gölü veya Karadeniz’e gidip yıkanıyorlar. Martılar hergün yıkanır. Akşamüstü ise güvenli bir yerde uyuyorlar. Ayrıca çok yemeyi de öğrendiler” diyor.
Martılar kışın İstanbul'u daha çok seviyor
Martıların nadiren balık yakaladığını, daha çok karabatakların yakaladığı balıkları çaldığını belirten Boyla, balıkçılığın gelişmesiyle her gün tonlarca balığın ağlarla deniz yüzeyine çıkarıldığını, martıların da bundan paylarını aldıklarına dikkat çekiyor. Gümüş martı denen türün Türkiye’de arttığına dikkat çeken Boyla, İstanbul’da 20 bini erişkin 30 bin martı olduğuna, kışın ise sığınacak birçok nokta olması nedeniyle Romanya’dan gelenlerle sayının 60 binlere kadar çıkabildiğine dikkat çekiyor.
Çocukların silah satan dükkanda işi ne?
İzmir'de silah dükkanından açtığı ateşle üç kişiyi yaralayan 16 yaşındaki çocuk ve arkadaşı bir başka gerçeği gözler önüne serdi. Medyamız pek üstünde durmadı ancak yasalara göre 18 yaşın altındaki çocukların bu tip yerlerde çalıştırılması yasak.
Barış Erdoğan - Özgür Gürbüz / 15 Eylül 2009
İzmir’de beş gün içinde, biri kadın üç kişiyi havalı tüfekle vuran, 18 yaşından küçük iki çocuğun haberini aldığımızda meslektaşım Barış Erdoğan ile ilk sorduğumuz soru, "Bu çocukların orada ne işi var" oldu. İçlerinden birinin bizzat silah satan mağazada çalışıyor olduğunun öğrenilmesi ise bir başka acı gerçeği daha gün yüzüne çıkardı.
Hemen Barış ile konuyu araştırmaya başladık. 18 yaşın altındakilerin silah malzemeleri satan bir mağzada çalışmaları aslında kanunen yasak olduğunu öğrendik. Şaşırdık diyemeyeceğiz, burası Türkiye ne de olsa! Yasal mevzuat şöyle:
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılması Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin, Çocuk ve Genç İşçilern Çalıştırılamayacakları İşler listesinin yedinci maddesinde “Parlayıcı, parlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve parekende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işler” ifadesi yer alıyor. Yine, Ağır Ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği'nin 42'inci maddesi ise “Her türlü patlayıcı madde ve mühimmatın imali, depolanması ve nakli işleri” ifadesiyle 18 yaşının altındakilerin barut, mermi gibi maddelerin bulunduğu mağazlarda çalışmasını yasaklıyor. Ayrıca ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilecekler, 18 yaşının üstünde dahi olsalar işe girişte ve iş sonrası periyodik olara psikiyatrik ve nörolojik mauyeneden geçmek zorundalar. Sadece yasalar değil yetkililer de reşit olmayanların bu tip işlerde çalışmasının doğru olmadığını söylüyor. Uzmanlar, soyutlama yeteneği gelişmemiş çocuk ve gençlerin silah kullanma konusunda en riskli grup olduğunu söylüyor. Bu konuda uzmanlara da danıştık.
Psikiyatr Dr. Akcan: “Çocuk ve Gençler En Riskli Grup”
Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi psikaytr Dr. Ayhan Akcan'ın dediklerini aynen aktaralım. Akcan, 18 yaşın altındaki bireylerin muhakeme yeteneklerinin henüz tam gelişmediğinden silah satan dükkanlarda çalışmasının çok tehlikeli olduğunu söyledi. Silah satan ya da bakımını yapan dükkanların sürekli denetiminin yapılması gerektiğine işaret etti. Aslında buralarda çalışan insanların reşit ve sigortalı olması gerekiyor ama ne yetkili makamlar ne de haberciler işin bu tarafına bakmadı bile. Çocuklar şu filmden esinlenmiş, şunu vurmuş, iddiaya girmiş... Peh, bu esnada Çalışma Bakanlığı ne yapmış; soran yok.
Akcan devam ediyor: "Silah malzemesi satanlar da sağlık muaynesinden geçer, zeka, soyutlama, öfke kontrol düzeyleri teste tabi tutulur. Kontrolsüz risk grupları içinde silahın en tehlikeli olduğu grup gençler ve çocuklardır. Bu nedenle hem özendirme hem de temin etmek bakımından tedbirler almak, çocukları silahtan uzak tutmak gerekir. Bu tip dükkanda çalışan bir çocuk silaha özenir. Ancak maalesef yeterince denetim yapılmıyor”.
Denetim mi? Silah satan bir mağazaya denetim mi olurmuş. O da ne?
Barış Erdoğan - Özgür Gürbüz / 15 Eylül 2009
İzmir’de beş gün içinde, biri kadın üç kişiyi havalı tüfekle vuran, 18 yaşından küçük iki çocuğun haberini aldığımızda meslektaşım Barış Erdoğan ile ilk sorduğumuz soru, "Bu çocukların orada ne işi var" oldu. İçlerinden birinin bizzat silah satan mağazada çalışıyor olduğunun öğrenilmesi ise bir başka acı gerçeği daha gün yüzüne çıkardı.
Hemen Barış ile konuyu araştırmaya başladık. 18 yaşın altındakilerin silah malzemeleri satan bir mağzada çalışmaları aslında kanunen yasak olduğunu öğrendik. Şaşırdık diyemeyeceğiz, burası Türkiye ne de olsa! Yasal mevzuat şöyle:
Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılması Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin, Çocuk ve Genç İşçilern Çalıştırılamayacakları İşler listesinin yedinci maddesinde “Parlayıcı, parlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve parekende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işler” ifadesi yer alıyor. Yine, Ağır Ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği'nin 42'inci maddesi ise “Her türlü patlayıcı madde ve mühimmatın imali, depolanması ve nakli işleri” ifadesiyle 18 yaşının altındakilerin barut, mermi gibi maddelerin bulunduğu mağazlarda çalışmasını yasaklıyor. Ayrıca ağır ve tehlikeli işlerde çalışabilecekler, 18 yaşının üstünde dahi olsalar işe girişte ve iş sonrası periyodik olara psikiyatrik ve nörolojik mauyeneden geçmek zorundalar. Sadece yasalar değil yetkililer de reşit olmayanların bu tip işlerde çalışmasının doğru olmadığını söylüyor. Uzmanlar, soyutlama yeteneği gelişmemiş çocuk ve gençlerin silah kullanma konusunda en riskli grup olduğunu söylüyor. Bu konuda uzmanlara da danıştık.
Psikiyatr Dr. Akcan: “Çocuk ve Gençler En Riskli Grup”
Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi psikaytr Dr. Ayhan Akcan'ın dediklerini aynen aktaralım. Akcan, 18 yaşın altındaki bireylerin muhakeme yeteneklerinin henüz tam gelişmediğinden silah satan dükkanlarda çalışmasının çok tehlikeli olduğunu söyledi. Silah satan ya da bakımını yapan dükkanların sürekli denetiminin yapılması gerektiğine işaret etti. Aslında buralarda çalışan insanların reşit ve sigortalı olması gerekiyor ama ne yetkili makamlar ne de haberciler işin bu tarafına bakmadı bile. Çocuklar şu filmden esinlenmiş, şunu vurmuş, iddiaya girmiş... Peh, bu esnada Çalışma Bakanlığı ne yapmış; soran yok.
Akcan devam ediyor: "Silah malzemesi satanlar da sağlık muaynesinden geçer, zeka, soyutlama, öfke kontrol düzeyleri teste tabi tutulur. Kontrolsüz risk grupları içinde silahın en tehlikeli olduğu grup gençler ve çocuklardır. Bu nedenle hem özendirme hem de temin etmek bakımından tedbirler almak, çocukları silahtan uzak tutmak gerekir. Bu tip dükkanda çalışan bir çocuk silaha özenir. Ancak maalesef yeterince denetim yapılmıyor”.
Denetim mi? Silah satan bir mağazaya denetim mi olurmuş. O da ne?
8 bin 240 hektar toprağın betona dönüşmesine 1 günde "evet" dendi
İstanbul'da yaşanan selin en çok etkilediği Silivri, Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Çatalca bölgeleriyle Tuzla bölgesinin de içinde bulunduğu toplam 7 bin 900 hektarlık tarım alanının tarım dışı kullanımı için bir günde “kamu yararı” kararı alındığı ortaya çıktı. TEMA Vakfı Haziran ayında kararın iptali için dava açmış.
Özgür Gürbüz - Gazete Habertürk / 12 Eylül 2009 *
İstanbul’da yaşanan sel felaketinin en büyük nedenlerinden biri de kent içinde yağışları emecek toprağın kalmayışı olarak gösteriliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce hazırlanan 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nda (ÇDP) ise, büyük bölümü sele maruz kalan Silivri, Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Çatalca’da toplam 7 bin 900 hektarlık tarım arazisinin yapılaşmaya açılmasının tasarlandığı ortaya çıktı.
Kamu yararı kararı bir günde alındı
İşin daha da ilginci, Tarım arazilerinin tarım dışı kullanılması için 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gereğince aranan “kamu yararı” şartının sadece bir günde alınmış olması. İstanbul Valiliği’nden söz konusu bölgeler için “kamu yararı” kararı alınması için 9 Mart 2009’da başvuru yapan Büyükşehir Belediyesi, 7 bin 900 hektarlık arazi için aynı gün onay alıyor. Benzer bir karar, Şile’deki 340 hektarlık arazi için de yine tek gün içerisinde,13 Mart 2009 tarihinde alınıyor. Bir günde kamu yararı alınan arazi miktarı böylece 8 bin 240 hektarı buldu.
Kararın iptali ve yürütmenin durdurulması için İdare mahkemesi’ne dava açan TEMA Vakfı’nın Hukuk Danışmanı Avukat Ömer Aykul, bir gün içinde verilen karar için, “hiçbir tetkike dayanmadan” alınmış diyor. Aykul, “Doğal yapıya yaptığınız her müdahale, toprağın üstüne örttüğünüz her hareket sele yeni bir davetiye çıkarır. En basit, çalı çırpı dediğimiz bitki örtüsü bile daha fazla su emilmesini ve toprağın kaymasını engeller” diyor. Aykul, yaşananların, üçüncü köprüden, 2B arazilerine kadar birbirine bağlı olduğunu söylüyor ve “İstanbul’u ne kadar daha büyüteceksiniz” buna karar vermeniz lazım diyor. Aykul’a göre, tamamı betonla kaplandığı için, Beyoğlu gibi yüksekteki bir ilçede bile seller görürsek şaşırmamamız gerekecek.
Silivri’nin nüfusu 1 milyon 500 bin olacak
ÇDP’nını inceleyen Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Ahmet Atalık ise başka bir konuya dikkat çekiyor. Planda, bugün nüfusu 115 bin olan Silivri’nin 1 milyon 500 bin nüfusa çıkmasının öngörüldüğünü söyleyen Atalık, bunun bugün yaşanan felaketlerin 10 katı büyüklerine davetiye çıkarmak anlamına geldiğini söylüyor. Bu bölgenin iki yıl önce yaşanan kuraklık zamanında İstanbul’un su deposu olduğuna dikkat çeken Atalık, yeraltı sularının üzerindeki yapılaşmanın kaynakların kirlenmesine de neden olacağına dikkat çekiyor.
***
1 cm toprak 200 yılda oluşuyor
Bilim insanlarına göre 1 cm toprağın oluşması için en az 200, en çok da 1000 yıl gerekiyor. 500 yıllık bir ortalama ve tarım yapılması gereken yerde en az 40 cm yüksekliğinde toprak olması gerekliliği kabul edilirse, tarım arazilerinin yapılaşmadan sonra eski haline dönmesi için en iyimser tahminler 20 bin yıla ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
*tam metin
Özgür Gürbüz - Gazete Habertürk / 12 Eylül 2009 *
İstanbul’da yaşanan sel felaketinin en büyük nedenlerinden biri de kent içinde yağışları emecek toprağın kalmayışı olarak gösteriliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce hazırlanan 1/100.000 ölçekli İstanbul Çevre Düzeni Planı’nda (ÇDP) ise, büyük bölümü sele maruz kalan Silivri, Büyükçekmece, Küçükçekmece ve Çatalca’da toplam 7 bin 900 hektarlık tarım arazisinin yapılaşmaya açılmasının tasarlandığı ortaya çıktı.
Kamu yararı kararı bir günde alındı
İşin daha da ilginci, Tarım arazilerinin tarım dışı kullanılması için 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gereğince aranan “kamu yararı” şartının sadece bir günde alınmış olması. İstanbul Valiliği’nden söz konusu bölgeler için “kamu yararı” kararı alınması için 9 Mart 2009’da başvuru yapan Büyükşehir Belediyesi, 7 bin 900 hektarlık arazi için aynı gün onay alıyor. Benzer bir karar, Şile’deki 340 hektarlık arazi için de yine tek gün içerisinde,13 Mart 2009 tarihinde alınıyor. Bir günde kamu yararı alınan arazi miktarı böylece 8 bin 240 hektarı buldu.
Kararın iptali ve yürütmenin durdurulması için İdare mahkemesi’ne dava açan TEMA Vakfı’nın Hukuk Danışmanı Avukat Ömer Aykul, bir gün içinde verilen karar için, “hiçbir tetkike dayanmadan” alınmış diyor. Aykul, “Doğal yapıya yaptığınız her müdahale, toprağın üstüne örttüğünüz her hareket sele yeni bir davetiye çıkarır. En basit, çalı çırpı dediğimiz bitki örtüsü bile daha fazla su emilmesini ve toprağın kaymasını engeller” diyor. Aykul, yaşananların, üçüncü köprüden, 2B arazilerine kadar birbirine bağlı olduğunu söylüyor ve “İstanbul’u ne kadar daha büyüteceksiniz” buna karar vermeniz lazım diyor. Aykul’a göre, tamamı betonla kaplandığı için, Beyoğlu gibi yüksekteki bir ilçede bile seller görürsek şaşırmamamız gerekecek.
Silivri’nin nüfusu 1 milyon 500 bin olacak
ÇDP’nını inceleyen Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Ahmet Atalık ise başka bir konuya dikkat çekiyor. Planda, bugün nüfusu 115 bin olan Silivri’nin 1 milyon 500 bin nüfusa çıkmasının öngörüldüğünü söyleyen Atalık, bunun bugün yaşanan felaketlerin 10 katı büyüklerine davetiye çıkarmak anlamına geldiğini söylüyor. Bu bölgenin iki yıl önce yaşanan kuraklık zamanında İstanbul’un su deposu olduğuna dikkat çeken Atalık, yeraltı sularının üzerindeki yapılaşmanın kaynakların kirlenmesine de neden olacağına dikkat çekiyor.
***
1 cm toprak 200 yılda oluşuyor
Bilim insanlarına göre 1 cm toprağın oluşması için en az 200, en çok da 1000 yıl gerekiyor. 500 yıllık bir ortalama ve tarım yapılması gereken yerde en az 40 cm yüksekliğinde toprak olması gerekliliği kabul edilirse, tarım arazilerinin yapılaşmadan sonra eski haline dönmesi için en iyimser tahminler 20 bin yıla ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
*tam metin
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)