Türkiye’deki Volkswagen’lerden kaç tanesi emisyon
ölçümlerini yanıltan yazılıma sahip belli değil. İthalatçı Doğuş Grubu hâlâ bir
açıklama yapmadı. Egzoz emisyonlarının ölçümünde de aynı grubun adı geçiyor.
Özgür Gürbüz-BirGün/26 Eylül 2015
 |
| Yalana son! Foto: Greenpeace |
Volkswagen’in dünya
çapında 11 milyon araca özel bir yazılım yükleyerek emisyon ölçümlerini
olduğundan düşük göstermesinin yankıları sürüyor. Tüm dünyada tüketiciler,
sadece Volkswagen değil diğer otomobil üreticilerine de şüpheyle bakmaya
başladı. Spot ışıklarının tutulduğu bir başka alan da egzoz emisyonlarını ölçen
kuruluşlar. İngiltere Hükümeti emisyon ölçümleri için kendi testlerini yapmaya
ve bunları yoldaki araçlarla karşılaştırmaya hazırlanıyor. Türkiye’de ise sorun
daha karışık çünkü yılda 2 milyon 700 bin aracın egzoz emisyonunu ölçen
TüvTürk’ün ortakları arasında Volkswagen’in Türkiye temsilcisi Doğuş Otomotiv de
yer alıyor. Doğuş Otomotiv, Volkswagen dışında Audi, Porsche, Bentley,
Lamborghini, SEAT, Skoda, Scania, Krone ve Meiller gibi markaların satış ve
bakımını da yapıyor.
Volkswagen
skandalı iki bağımsız araştırmacının (Peter Mock ve John German) ABD Çevre
Koruma Müdürlüğü’ne (EPA) yaptıkları araştırma sonuçlarını iletmeleriyle ortaya
çıktı. Aslında dizel motorların da çevreci olabileceğini göstermek isteyen bu
iki kişi, Volkswagen’in verdiği rakamlarla emisyon testlerinde elde ettikleri
sonuçların örtüşmediğini gördü. EPA, Volkswagen’in üzerine gidince dünyanın en
büyük otomobil üreticisi suçunu itiraf etti. Bu da tüm dünyada egzoz emisyon
ölçümlerinin ne kadar güvenli olduğuna dair yeni soruları gündeme getirdi. Türkiye’deki
durum daha da karışık. Türkiye’de egzoz ölçümü konusunda tek yetkili yok ama
otomobil muayenesinde tek yetkili kuruluş TüvTürk. TüvTürk, aynı zamanda egzoz
emisyonlarını da ölçüyor.
TüvTürk’ün üç
ortağı var. Doğuş Otomotiv, Almanya menşeli Tüv Süd ve Londra merkezli özel bir
sermaye fonu Bridgepoint. Doğuş Otomotiv, TüvTürk’teki hisselerin yüzde 33’üne
sahip. Firma, 2008 yılında kazandıkları ihaleyle Türkiye’deki araç muayene
istasyonlarının yapım, bakım ve işletme hakkını 20 yıllığına almıştı. Türkiye
İstatistik Kurumu’na göre ülkedeki motorlu araç sayısı 19 milyon civarında.
TüvTürk verilerine göre egzoz emisyonu ölçümü yaptıkları araç sayısı 2 milyon
700 bin. Bu da onları egzoz ölçümü konusunda en büyük oyunculardan biri
yapıyor. TüvTürk ve Doğuş Otomotiv’e de konuyla ilgili sorularımız yönelttik
ama henüz yanıt alamadık.
Yanıtlanması gereken 5 soru
1.
Türkiye’deki
egzoz emisyonu denetimleri yeterli mi? Volkswagen skandalına yol açan
yazılımları tespit etmek için gerekli teknolojik altyapıya sahip miyiz?
2.
ABD’de
emisyon hilesinin bağımsız araştırmacılar tarafından ortaya çıkarıldığı
düşünülürse, egzoz emisyonlarının Türkiye’de de bağımsız kuruluşlar tarafından
yapılması veya denetlenmesi gerekmez mi?
3.
Ulaştırma
ve Çevre Bakanlığı yetkilileri neden hiçbir açıklama yapmıyor? Türkiye’de
İngiltere benzeri bir araştırma başlatılacak mı?
4.
Doğuş
Holding Türkiye’de kaç Volkswagen’in emisyon rakamlarını değiştiren yazılıma
sahip olduğunu biliyor mu? Bu rakamı açıklayacak mı? Türkiye’de söz konusu
araçlardan varsa bu araçlar geri çağrılacak mı?
5.
Egzoz
emisyonlarını ölçen şirketin ortakları arasında bir otomobil ithalatçısının
bulunması ne kadar doğru?
