Devlet başkanlığı için seçim kampanyası yürüttüğü bir sırada Kolombiya’lı gerillalar tarafından kaçırılan ve geçen hafta bir operasyon sonucu kurtarılan Ingrid Betancourt, yıllardır görmediği iki çocuğuna bir an önce kavuşmak için uçağın merdivenlerini kendi elleriyle indirdi...
Özgür Gürbüz - Yeni Aktüel / 10-16 Temmuz 2008
Kolombiya’nın Yeşil Partisi “Oksijen”in de kurucusu olan Ingrid Betancourt’un eşi Juan Carlos’u bundan birkaç ay önce gördüğümde, eşinin adına yapılan bir anmada gözyaşlarına boğulmuştu. Dünyanın dört bir yanından gelen tüm yeşil delegeler gibi. 2002 yılında Kolombiya devlet başkanı olmak için kampanya yaptığı sırada kaçırılan Ingrid Betancourt’un eşi ve çocukları, altı yıldan fazla bir süredir bu ayrılığın bitmesini bekliyorlardı. Betancourt’un sağlığının kötüye gittiği haberleri tüm sevenlerinin moralini bozuyordu. Çok nadir de olsa ele geçen fotoğraflarında kilo verdiği, umutsuz ve bitik görünüşü gözden kaçmıyordu. Kaçma girişimleri sonucu boynundan, ellerinden zincire vurulduğu, çıplak ayakla yürümeye zorlandığı ve ağaca bağlandığı da biliniyordu. “Onlar benim bebeklerim, gururum, yaşama nedenim, ışığım, ayım ve yıldızlarım” dediği çocukları, annelerini son gördüklerinde bugün 19 yaşında olan oğlu Lorenzo 13, kızı Melanie ise 16 yaşındaydı.
Rehin alındığında cumhurbaşkanı adayıydı
Kolombiya’da doğan ama tüm gençliğini Fransa’da geçiren Ingrid Betancourt’un annesi Kolombiya güzellik kraliçesi Yolanda Pulecia, aynı zamanda Bogota’nın yoksul kesimini temsil eden bir kongre üyesiydi. Betancourt’u Fransa’dan Kolombiya’ya döndüren olay, 1989 yılında uyuşturucu karşıtı kampanyasıyla öne çıkan cumhurbaşkanı adayı Luis Carlos Galan’ın bir suikast sonucu öldürülmesiydi. Betancourt’un annesi, destekçisi olduğu Galan vurulduğunda hemen arkasında ayakta duruyordu. Ingrid, o yıl Kolombiya’ya geri döndü. Kolombiya’nın hâlâ faaliyette olan Yeşil Oksijen Partisi’yle yürüttüğü kampanya sonucu Temsilciler Meclisi’ne seçildi. O zamanki cumhurbaşkanı Ernesto Samper’i uyuşturucu kartellerinden para almakla suçladı. Tüm adaylar içinde en yüksek oyu alarak 1998’de senatör seçildi.. 2002’de Kolombiya’da, cumhurbaşkanı adayı olarak yarışanlar arasında belki de en şanslısıydı. Uyuşturucu ticaretine karşı aldığı net tavır, Latin Amerika’nın en eski gerilla örgütü, Kolombiya Silahlı Devrimci Güçler Örgütü (FARC) ile pazarlık masasına oturma isteği onu diğer adaylardan ayırıyordu. FARC’ın uyuşturucu ticaretine karıştığı, para karşılığı adam kaçırdığı iddialarına rağmen silahtan arındırılmış bölgeye gitmekte ısrar etti. Aldığı tehditler yüzünden çocuklarını eski eşinin yanına, Yeni Zelanda’ya göndermek zorunda kaldı. Diğer adayların çoğu, riskin yüksek olması nedeniyle FARC’la görüşme yapmaktan kaçınırken Betancourt vazgeçmedi. Kolombiya ordusu, askeri bir helikopterle bölgeye götürülme isteğini, can güvenliğini sağlayamayacağı nedeniyle reddetti. Yine vazgeçmedi. Kampanyasının büyük destekçisi, yol arkadaşı Clara Rojas ile birlikte, silahtan arındırılmış bölgeye karayolundan gitmeye karar verdi. 23 Şubat 2002’de son askeri noktayı geçip FARC gerillalarıyla görüşmelerde buluşma noktası olarak kullanılan “San Vicente del Caguan” köyüne doğru yola çıktı. Bu köyün belediye başkanı o zamana kadar Yeşil Oksijen Partisi adına seçilmiş tek belediye başkanıydı. Köye ulaşmaları mümkün olmadı; yolda gerillalar tarafından kaçırıldılar ve uzun bekleyiş başladı. Kocası, Betancourt adına kampanyayı devam ettirmeye çalışsa da seçimlerde yüzde 1’in altında oy alabildi.
Sarkozy ve Chavez’in diplomatik girişimleri etkili oldu
Örgüt, Betancourt’un yol arkadaşı Clara Rojas’ı 2008 Ocak başında bıraktı. Bundan beş ay sonra, 40 yıl önce FARC’ı kuran Manuel Marulanda’nın öldürülmesi eski gücünü yitirmiş örgütü daha da zayıflattı. Elinde 45 rehine olduğu tahmin edilen örgüt için uluslararası rehineler giderek daha önemli bir silah haline geldi. FARC, tutuklu örgüt üyeleriyle, rehineleri değiştirmek istiyordu ama Kolombiya Cumhurbaşkanı Alvaro Uribe, serbest bırakılan gerillaların tekrar silahlanmayacağı garantisi verilmeden böyle bir pazarlığa yanaşmıyordu. Uribe, rehineleri kanlı operasyonlarla kurtarmayı tercih ediyordu. Ingrid Betancourt için böyle bir operasyon yapılmasına ailesi hep karşı çıktı. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez’in son yıllardaki çabalarının da örgütün yumuşamasında etkili olduğu söyleniyor. 2 Temmuz’da yapılan operasyonla Betancourt ve rehinelerden 14’ü kurtarıldı. Zincire bağlı olarak tutulduğu ormandan kurtarılarak Kolombiya’nın başkenti Bogota’ya getirilen Betancourt’un oldukça heyecanlı olduğu, hatta sabırsızlanarak uçağın merdivenlerini kendi elleriyle indirdiği gözlendi. Kendisini havaalanında karşılayan ailesiyle özlem gideren Betancourt duygularını “Cennet, şu anda hissettiklerime yakın bir şey olsa gerek” diye ifade etti.
Betancourt’un kurtulması ailesi kadar dünyadaki tüm yeşilleri de mutlu etti. Geçen Mayıs ayında Brezilya’nın Sao Paoula kentinde yapılan Küresel Yeşiller toplantısında onursal başkan seçilen Ingrid Betancourt için, Avrupa Parlamentosu Yeşilleri, “Tüm dünyada acının ama aynı zamanda mücadelenin ve direncin sembolü” olduğu açıklamasını yaptı. FARC için de bu önemli ânı barış görüşmeleri için kullanması ve tüm tutsakları serbest bırakması çağrısı yapıldı. Fransa’ya, Nicolas Sarkozy’ye teşekkür etmeye giden Betancourt’un uçağa binmeden önceki, “Kolombiya’ya cumhurbaşkanı olarak hizmet etme hevesim hâlâ sürüyor” sözleri ise bir başka gerçeği ortaya koydu; bir politikacı ölene kadar politikacıdır.
